Mikrobiyota Nedir ? Uygulanan Diyet, Kullanılan Antibiyotik Bağırsak Mikrobiyatısını Etkiliyor Beslenmede Neden Akdeniz Diyetinin kıymeti nedir ?
Genetik, doğum formu, yaş, ömrün sürdürüldüğü coğrafya, antibiyotik kullanımı ve en değerlisi uygulanan diyet, bağırsak mikrobiyotasını değiştiren faktörler ortasında yer alıyor. Doğumdan sonra bağırsak mikrobiyotası üzerindeki birinci tesirin anne sütü yahut formül süt aracılığı ile gerçekleştiğini belirten uzmanlar, bebeklikten sonra bağırsak mikrobiyotasının gelişimini sürdürdüğünü söz ediyor. Batı diyetinin kimi değerli mikrobiyal cinslerin kaybına neden olabildiğine dikkat çeken uzmanlar, Akdeniz diyetinin sağlıklı hayat standardı olarak kabul edildiğini de belirtiyor. Beslenme ve Diyetetik Kısmı Arş. Gör. Diyetisyen Ekin Çevik, besinler ve mikrobiyata ortasındaki ilgi hakkında değerlendirmelerini paylaştı.
Organizma yüzeyine nazaran adlandırılıyorlar
Mikrobiyotanın bakteri, arke, protozoa, mantar ve virüsler üzere kommensal, simbiyotik ve patojenik mikroorganizmaların oluşturduğu ekolojik komüniteler olduğunu belirten Çevik, mikrobiyataların bulundukları organizma yüzeyine nazaran adlandırıldıklarını tabir etti.
Bağırsak-beyin bağlantısı 3 sistem ile açıklanıyor
“Birincisi, bağırsak mikroorganizmaları tarafından üretilen nörotransmiterlerin vagus sonu aracılığıyla beyne sinyal gönderebileceği tarafındadır. Bu sayede hipotalamus ve başka beyin bölgesi aktivitelerinde değişiklik meydana gelebileceği ve açlık-tokluk düzeylerinin etkilenebileceği iddia ediliyor. İkinci mümkün sistem; bağırsak mikroorganizmalarının, birtakım sitokinlerin salınımı için bağışıklık hücrelerini uyarması ve sirkülasyona giren bu sitokinlerin beyne giderek buradaki en kıymetli bağışıklık hücresi olan mikroglianın olgunlaşması ya da aktivasyonunu etkileyebileceği formundadır. Son olarak; bağırsak mikroorganizmalarından salınan metabolitlerin sirkülasyon sistemi aracılığı ile beyne gelerek burada vagus hududunu aktive edecek nörotransmiter salınımını tetikleyebileceği ve açlık modülasyonunu etkileyebileceği düşünülüyor.”
Uygulanan Diyet, Kullanılan Antibiyotik Bağırsak Mikrobiyatısını Etkiliyor Beslenmede Neden Akdeniz Diyetinin ehemmiyeti nedir ?Mikrobiyata obezite ile yakından ilişkili
Arş. Gör. Ekin Çevik; genetik, doğum formu, yaş, ömrün sürdürüldüğü coğrafya, antibiyotik kullanımı ve en değerlisi diyetin bağırsak mikrobiyotasını değiştiren faktörler ortasında yer aldığını söyledi ve kelamlarını şöyle sürdürdü: “Öyle ki; doğumdan sonra bağırsak mikrobiyotası üzerindeki birinci tesir bebek beslenmesi anne yahut formül süt aracılığı ile gerçekleşiyor. Bebeklikten sonra bağırsak mikrobiyotası gelişimini sürdürüyor ve diyetin bileşimi, bağırsak mikrobiyotasının halini, yapısını ve çeşitliliğini tanımlamanın anahtarı olmaya devam ediyor. Örneğin, yüksek karbonhidratlı diyetler Prevotella cinsinin; yüksek yağlı ya da yüksek proteinli diyetler ise Bacteroidetes mikrobiyal çeşitlerinin bağırsakta gelişimini destekliyor. Diyet bileşiminin bu tesiri karbonhidrat, protein, yağ üzere bileşenlerin metabolitleri ile ilgilidir ve bağırsak mikrobiyotası tarafından üretilen kısa zincirli yağ asitleri olan asetat, bütirat ve propiyonatın konağın sıhhati üzerinde fizyolojik tesirlere sahip olduğu bulunmuştur.”
Bu diyetler mikrobiyatayı etkiliyor
Arş. Gör. Ekin Çevik, mikrobiyatayı etkileyen diyet çeşitlerini şöyle paylaştı:
- Yüksek proteinli diyetler: Protein yıkımının olağan son eserleri amino asitler, amonyak, aminler ve kısa zincirli yağ asitleridir. Yüksek amonyak konsantrasyonlarının malign tümör gelişimi ile alakalı olduğu bulundu.
- Diyet posası: Diyet posası, bitkilerden elde edilen değerli bir besin bileşenidir ve işlenmiş besinlerdeki konsantrasyonu çiğ sebzelere nazaran daha düşüktür. Diyet posası, ince bağırsaktan kolona geçerek burada bakteri tipleri tarafından kısmen metabolize edilir ve metabolize olmayan diyet posası daha sonra dışkı yoluyla atılır. İnsülin, nişasta ve oligosakaritler üzere birtakım polisakkaritler, bakteriler tarafından parçalanabilen diyet posasının tipik örnekleridir. Bununla birlikte, selüloz üzere kimi formlar kolondan geçerken bakteriler tarafından büsbütün parçalanamaz. Kompleks karbonhidratlar olağanda mikrobiyal büyüme için kıymetli bir güç kaynağı vazifesi görür ve proteolitik enzimler tarafından kısa zincirli yağ asitlerine ve çeşitli gazlara parçalanabilir. Bu karbonhidratlar, mikrobiyotanın büyümesini uyararak konakçıya yarar sağlayan sindirilemeyen besin bileşeni olarak tanımlanan prebiyotikler olarak da isimlendiriliyor. Prebiyotikler, bağırsak mikrobiyal popülasyonlarının bileşimindeki değişiklikleri indüklemek ve konakçı sıhhatine birçok yarar sağlamak için çok değerlidir. Son çalışmalar, prebiyotik tüketiminin bağırsak mikrobiyal popülasyonunu modüle edebileceğini ve konakçının sıhhatini güzelleştirebileceğini gösteriyor.
- Batı diyetleri: Daha az diyet posası ve zerzevat içeren çağdaş Batı diyetlerinin tüketimi, kırsal topluluklara kıyasla batı (kent) topluluklarında birtakım değerli mikrobiyal çeşitlerin kaybına neden olma eğilimindedir.
- Akdeniz Diyeti: Dengeli bir meyve, tahıl, tekli doymamış yağ, zerzevat ve çoklu doymamış yağ alımına dayanan Akdeniz diyeti, sağlıklı bir hayat usulü için standart olarak kabul ediliyor. Akdeniz diyeti ile beslenen bireylerde Bacillaceae, Proteobacteria sayısı ile akut faz C-reaktif protein düzeyi daha düşükken; Clostridium ve Bacteroidetes popülasyonlarının yüksek olduğu bilinmektedir. Dolayısı ile bu cins diyetlerin anti-inflamatuar özelliklere sahip olduğu ve hastalıklarda inflamasyonu azaltmak için kullanılabileceği belirtiliyor.
- Vejetaryen diyetler, konağı çeşitli kronik, metabolik ve inflamatuar bozukluklardan koruyabildikleri için sağlıklı ve yararlı diyetler olarak da kabul ediliyor. Bitki bazlı polisakkarit, lif ve nişasta açısından varlıklı vejetaryen diyetlerle beslenme, inflamatuar hastalıklara karşı müdafaa sağlayabilir. (BSHA)
