Maymun Çiçeği Pandemi Yapacak Mı ? Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof.Dr. Alpay Azap, Maymun Çiçeği virüsünün COVID-19 hastalığında olduğu üzere bir pandemi yapmayacağını açıkladı.

Maymun Çiçeği Virüsü Nedir

Dünyada yayınlaşan Maymun Çiçeği (monkeypox) hastalığının çıkış hali ve seyri hakkında Türkiye Teneffüs Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Teneffüs TV yayınına katılarak bilgi veren Prof.Dr. Alpay Azap, “Türkçe tabiri ile maymun çiçeği çiçek virüsüne emsal bir virüs bu virüs birinci sefer 1958 yılında Hollanda’da labratuvar çalışmaları içinde tutulan maymunlarda görüldüğü için onlarda hastalık yaptığı için bu isim verilmiş. Fakat daha çok kemirgenlerden kaynaklandığı düşünüyoruz. Tabiatta endemik olarak Afrika kıtasında bulunuyor. Afrika’nın yağmur ormanları bölümünde sahra çölünün Güney’in deki bölgelerde muhtemelen maymunlar ve kemirgenlerde bulunan virüs vakit zaman bunlardan beşerle ve beşerler ortasında da bulaşarak Afrika da yaklaşık bir kaç bin ile söz edilen sayıları uğraşan kişiyi enfeksiyon yapıyor. Afrika kıtası dışında çok az sayıda hadise bildiriliyor ve bunların çabucak tamamı Afrika ile ilişkili” dedi.

Maymun Çiçeği Virüsü İnsan Beşere Nasıl Bulaşıyor

Virüsün seyri hakkında bilgi veren Azap, “Afrika dışına taşınan kemirgenler hayvanlar dan kaynaklanan küçük çaplı olgu birikimleri olgu bildirimleri yada buraya seyahat eden bireylerde görülen enfeksiyonlardı. Lakin Mayıs ayının 2. Yarısından itibaren bu vakte kadar Afrika dışında görülen bu uzun yıllar içerisindeki toplam hadise sayısından çok daha fazla sayıda Afrika dışında görülmeye başladı.  Afrika ile hiç kontağı olmayan bireylerde de ortaya çıkması bunun Afrika dışındaki ülkelerde artık virüsün beşerden beşere bulaşmaya başladı.  Bu durum insanları endişelendirmeye başladı” diye konuştu.

Çiçek Aşısı Maymun Çiçeğinden Korur Mu ?

Çiçek aşısı olanların Maymun Çiçeği Virüsüne karşı bağışıklığı konusunda bilgi veren Azap, şunları söyledi, !Bu gerçek. Maymun çiçeği virüsü çiçek virüsüne çok benzediği için çiçek aşısı olan bireylerin maymun çiçeğine karşı bağışık olduğunu biliyoruz. Buradaki bilgimiz daha çok Afrika’dan kaynaklanıyor. Afrika’da birebir konutta maymun çiçeğine yakalanmış bireylerin temasları ortasında çiçek aşısı olmuş olanlar hastalıktan %80-85 mümkünlük ile korumuyor görünüyor. Tabi ortadan geçen uzun yıllar içerisinde bu koruyucuğnun azalıp azalmadığı bir araştırma bahsidir.  Çünkü biliyorsunuz çiçek aşısı çok uzun yıllardır 1970’lerin sonundan itibaren en azından uygulanmıyor.  Ülkemizde en son 1980 yılında uygulanmıştı lakin bir ölçü koruyuculuk sağladığı bunun %80’e kadar çıkabileceğini söyleyebiliriz”

Maymun Çiçeği Türkiye’de Kaç Şahısta Var ?

Maymun çiçeği virüsü her yaş kümesine görülebileceğinin altını çizen Azap, “Tabi 1 Haziran 2022 itibariyle dünya genelinde Afrika dışında görülen 550 den fazla maymun çiçeği hadisesi daha çok genç erişkin yaşta ortaya çıkıyor. Bu biraz hastalığın bulaşma yolu ile bağlantılı aslında. Zira bu hastalık yakın temas ile bulaşıyor. Hasta şahıstaki virüs taşıyan salgıların sağlıklı kişinin cildindeki mikroskobik çatlaklardan göz ile görülemeyecek küçük çatlaklardan bedene girmesi ile ya da mukozalardan ağız göz burun mukozasından bedene girmesi ile bulaşıyor. Bu yüzden de daha çok hastaların yakın temasları birebir meskende birlikte yaşadığı şahıslar risk altındalar. Onlara bulaşabiliyor” diye konuştu.

Maymun Çiçeği Cinsel Alaka İle Bulaşır Mı ?

Maymun Çiçeği hastalığının cinsel ilgi ile bulaşması konusuna açıklık getiren Azap, “Hastalığın cinsel bağlantı ile bulaşması çok bilmiyor olmak ile bir arada sonuçta cinsel ilgi de de bir yakın temas kelam konusu olduğu için cinsel ilgi sırasında da bulaşabiliyor. Bu güne kadarki olayların değerli bir kısmı aslında erkekler ile seks yapan erkeklerde tespit edildi. O yüzden hani genç erişkinlerde birden fazla erkek olmak üzere görülen bir enfeksiyon şu an. Avrupa’da ve Avrupa dışında, Afrika dışında ülkelerde görülen olayların yine özellikleri bu yönde” dedi.

Maymun Çiçeği Virüsü Öldürür Mü ?

Virüsün her yaşı etkileyecebileceğine dikkat çeken Azap, “Maymun Çiçeği virüsü her yaşı etkileyebilir, her yaştaki insanı hasta edebilir. Bilhassa de küçük çocuklar hamileler ve bağışıklığı baskılanmış şahıslar de ağır ve ölümcül  seyredebiliyor. Yeri gelmişken çabucak onu söyleyeyim. Bu virüsün mevt oranı yeniden Afrika’dan edindiğimiz datalar ışığında yüzde 1-3 ortasında değişiyor. Şu an Afrika dışındaki ülkelerde görülen virüs batı Afrika alt genetik tipi ile hastalık yapan virüs birde bunun Orta Afrika tipi var orta Afrika alt tipinde vefat oranı yüzde 13 ‘e kadar çıkabiliyor. Bu tabi bir baht. Batı Afrika tipinin şu an dolaşıyor olması Avrupa kıtasında ve öteki ülkelerde bu bir baht aslında vefat oranı düşük. Lakin tekrar şunu eklemek lazım bu söylediğimiz vefat oranları Afrika kıtası için geçerli yani ordaki şahısların insanların ömür şartları ve beslenme durumları sıhhat durumları direkt tesirli olabiliyor vefat oranında.  Dolayısı ile şu ana kadar da esasen Afrika dışında kıtalar ortasında mevt bildirilmedi ve yüzde 1-6 ortasında olduğunu söyleyebiliriz” biçiminde konuştu.

Maymun Çiçeği (Monkeybox) Hastalığı Aşısı Var Mı ?

Maymun Çiçeği aşısı konusunda bilgi veren Azap, şunları söyledi, “Maymun çiçeği hastalığı için kullanılmak üzere 2019 yılında FDA tarafından onaylanmış aşılar  hem çiçek hemde maymun çiçeğine karşı tesirli içerisinde.  Refik Saydam Aşı Laboratuvarında at çiçeği seri pasajları ile çiçek aşısı olarak evvel geliştiriyor. Vaskiniye Ankara suşu ismi veriliyor. Daha sonra bunu Alman araştırmacılar Münih Üniversitesi’ne götürüyorlar. Orada daha emniyetli bir aşı sağlamak hedefiyle tavuk firabulast kültürlerinde seri pasajlar yapıyorlar ve yaklaşık 10-15 yıllık bir emeğin sonunda ismi modifiye vaksini Ankara suşu olan ve çiçek aşılamasında kullanılan suşu elde ediyorlar.  Bu aşı var dünyada çok yaygın bir biçimde elbette üretilmiyor. Çicek hastalığı dünya üzerinde büsbütün yok edildi. Lakin birtakım ülkeler biyoterör saldırısına karşı stoklarında aşı tutuyor. Bu aşı daha çok temas sonrası birinci 4 günde verilerek temas eden bireyden başkalarına bulaşmasını engellemek gayesi güdüilerek uygulanacak bir aşı.  Birde çok riskli kümeler örneğin sıhhat çalışanları, laboratuvar çalışanları üzere şahıslara yapıla bilir.  Bu yüzden de çok ağır bir ölçüde üretilmesine gerek yok”

Maymun Çiçeği (Monkeybox) Hastalığı Tedavisi Var Mı ?

Azap, hastalığın tedavisi konusunda şunları söyledi, “Tedavi kısmına gelirsek burada da daha şanslıyız. Sidofobir üzere ilaçların yanı sıra hem Eva Avrupa ilaç ajansı hem de Amerika İlaç Ajansı  tarafından onaylanmış tekavirumad ismi ile bir ilaç var. oradan bu virüse karşı tesirli şimdi aslında bu olaylarda kullanılmadı şuan Avrupa’da ki vaklar için ağır seyirli hadiseler çok görülmediği için şimdi kullanılmadığı bu ilaçlar fakat kullanabilecek ilaçlar elimizde var. Herkesin karşılığını kaygı ile beklediği soru bu aslında ; ‘maymun çiçeği pandemi yapacak mı’ Teknik açıdan bakacak olursak daha evvelden görülmemiş olduğu farklı kıtalar da daha çok sayıdaki ülkede yeniden çok sayıdaki insanı etkileyen bir enfeksiyon olacağı için buna pandemi demek gerekebilir. Lakin bu asla Covid 19’un sebep olduğu üzere hatta enfluencer virüslerinin vakit zaman her 15-30 yılda bir yaptıkları üzere bir pandemi olmayacaktır. Az sayıda kişi etkilenecektir. Zira bu virüs teneffüs yolu virüsleri kolay bulaşabilen bir virüs değil. Bu virüs yakın temas ile bulaşabiliyor o yüzden çoklukla birebir meskende yaşayan uzun müddet o kişi ile tıpkı ortamda bulunan bireylere bulaşabiliyor çoğunlukla temas ile bulaşıyor. Teneffüs yolu ile bulaşabilse de bu çok yakın uzun müddetli ve maskesiz temas gerektiriyor.  O yüzden de bu virüs ün covid 19 a misal bir pandemi yapmasını mutlaka beklemiyoruz” (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı) – Özel Haber