Meydana gelen trafik kazalarında şoförün çok Hız yapması ve sürüş esnasında uyuyakalması kazaların sebebi olarak görülüyor. Şoförlerin, trafik kazalarının gerçekleşmesi zincirindeki en nihayet ve en zayıf halka olduğunu belirten Üsküdar Üniversitesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan; Olumsuz çalışma ve dinlenme kurallarına ek olarak patronlar tarafından uygulanan prim sisteminin de trafik kazalarına yol açtığını Anlatım ediyor. Öğr. Gör. hür Şener ise trafik kazalarının kök sebebinin şoförde değil şoförün çalıştığı sistemde aranması gerektiğini belirterek Cumhurbaşkanlığı himayesinde hazırlanan ‘’2021-2030 Karayolu Güvenliği Stratejik Planı’’ ile 2030 yılına kadar trafik kazaları ve kazalardaki ölümlerin yüzde 50 oranında azaltılmasının hedeflendiğine dikkat çekiyor.

Üsküdar Üniversitesi sıhhat Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan ile Öğr. Gör. hür Şener, nihayet günlerde tır ve otobüs üzere Aka araçların karıştığı Aka kazaların nedenlerine dikkat çektiler ve Kıymetli değerlendirmelerde bulundular.

Sorulması gereken birinci soru ‘Neden?’

Gerçekleşen her trafik kazasından sonra şoförün yahut aracın hangi kusurunun bu trafik kazasına Sebep olduğunu aramaktan vazgeçmediğimiz sürece trafik kazalarının kök sebeplerini anlamamızın da Mümkün olmadığını vurgulayan İSG uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Sürücünün çok Hız yapması ve sürüş esnasında direksiyonda uyuyakalması bu trafik kazalarının görünen sebebidir. Sormamız gereken birinci soru; ‘Neden?’ Otobüs, kamyon ve tırlar, ticari araç statüsündedir. Bir patronun, şoförlerin ve araçların ticari faaliyetleri yapabilmesi için bütün kuralların ilgili mevzuatlar ile belirlendiğini söyleyebiliriz. Bir trafik kazasından sonra aramamız gereken kök sebep, patronun bu yük ve yolcu taşıması faaliyetini taban olarak yasal mevzuata Müsait olarak gerçekleştirip gerçekleştirmediğinde bulunacaktır.” dedi.

Sürücüler kazalar zincirinin nihayet halkasıdır

Sürücülerin trafik kazalarının gerçekleşmesi zincirinin en nihayet ve maalesef en zayıf halkası olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “İşverenin gerçekleştirdiği yük ve yolcu nakliyeciliği kapsamındaki trafik kazalarını önleyecek bir sistem kurması ve bu sistemi Daimi güzelleştirmesinden Öbür bir tahlil yolu bulunmuyor. Trafik kazalarının insan vefatı ve yaralanmaları ile sonuçlanabildiği göz önünde bulundurulduğunda şoförlerin inisiyatifine bırakılamayacak kadar Kıymetli bir mevzu olduğu nihaidir.” tabirlerini kullandı.

Sürücülerin Hız limitini aşma nedeni anlaşılmalı

Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, öncelikle Hız limitinin aşımı konusuna dikkat çekerek denetimi sağlamak ve kazaları önlemek ismine sorulması gereken soruları şöyle sıraladı:

– Patron, seyahatin gerçekleşeceği arayı yasal Hız limitlerinde gidebileceğini, şoförün yasal olarak belirlenmiş müddetlerde mola verebileceğini, yasal olarak belirlenmiş müddetlerde sürüş yapabileceğini, yasal olarak belirlenmiş müddetlerde çalışıp, dinlenebileceği bir seyahat planı yapıldığını teminat altına almış mı?

– Şirketler şoförün sürüş alışkanlıklarını uzaktan takip edebileceği sistemler kurmuş ve takip ediyor mu?

– Hız limitlerine uymayan şoförlerine bu ihlalleri yaptığında bilgi verip yasal Hız limitlerine ahengini sağlıyor mu?

– Bilhassa Büyükşehirlerde şoförün dur kalk trafiğindeki maruziyetleri dikkate alınıyor mu?

Yorgunluk da Değerli bir kaza unsuru

Sürücülerin yorgunluk düzeyinin bir öteki Değerli kaza ögesi olduğunu vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, patronlar açısından sorulması gereken soruları da paylaştı:

– Patron şoförün mevzuata Müsait olarak sürüş, çalışma, dinlenme saatlerine Müsait olarak çalışmasını sağlayacak bir sistem kurmuş mu?

– Patron şoförün sıhhat durumunu yakından takip ediyor mu? Şoförün inançlı sürüşünü etkileyebilecek, görme bozuklukları, işitme zorlukları, uyku apnesi, kalp, şeker üzere kronik rahatsızlıkları Mevcut mı, sonradan oluştu mu?

– Patron şoförün Özel hayatındaki değişimlerden haberdar mı? Kredi borcuna girme, evlenme, boşanma, yakını kaybetme, Aka Nakit kayıpları, yakınlarının Önemli sıhhat bozulmaları, yeni çocuk sahibi olma üzere Özel hayatının direksiyonda olduğu vakitleri etkileyebileceği koşulları biliyor ve pahalandırıyor mu? Bu kaidelere Müsait önlemler alıyor mu?

– Patron şoförün makul vakitlerde meskeninde olmasını, mesken uykusu yahut otelde Döşek uykusu almasını sağlayacak bir sistem kurmuş mu? Yoksa neredeyse haftanın her günü araçta uyuyacağı bir halde çalışacağı bir sistem mi kurmuş?

Prim sistemi kazaları tetikliyor

Bu sorulardan onlarcasının daha sorulması ve karşılıkları taban olarak yasal mevzuata Müsait halde olana, sonrasında da beşere yakışır çalışma şartları sağlanana kadar sorulmaya devam edilmesi gerektiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Çalışma, sürüş ve dinlenme mühletleri büsbütün patronun ve şoförün inisiyatifinde olan ve çalışma, sürüş, dinlenme müddetlerini kayıt altına Meydan takografları olmadığı için neredeyse hiçbir Denetim sistemine tabi olmayan taksiler, minibüsler, dolmuşlar, Vilayet sonları içinde çalışan hafriyat kamyonları, beton mikserleri, beton pompaları, araçlı ve motosikletli kuryelerin direksiyon başında uyumaları mümkündür. Bu Olumsuz koşullara bir de yapılan sefer başına, teslimat başına prim sistemi ve gidilen kilometre başına prim sistemi üzere uygulamalar iç edilince trafik kazalarının yaşanması kaçınılmazdır.” diye konuştu.

Stratejik planlar oluşturuldu

Trafikteki bütün ögelerin trafik kazalarının önlenmesindeki ehemmiyetini bilerek, Yol Trafik Güvenliği alanında çalışma yapan ülkelerin benimsediği “Güvenli Sistem Yaklaşmını” nı ülkemizin de 2021-2030 yılı Karayolu Güvenliği Stratejik Planı ile devreye aldığını belirten İSG uzmanı Öğr. Gör. hür Şener, “2021 yılında Cumhurbaşkanlığı himayesinde hazırlanan ‘2021-2030 Karayolu Güvenliği Stratejik Planı’ 2030 yılına kadar trafik kazalarını ve kazalarda vefatları yüzde 50 oranında azaltmayı hedeflemiş ve ‘Sıfır Can Kaybı’ yaklaşımını benimsemiştir. Hazırlanan plan, insanı odak noktasına koyarak klasik yaklaşım olan ‘İnsan Trafik Kazalarının Failidir’ ve ‘İnsan eğitilerek kazasızlık maksadına ulaşılabilir’ yaklaşımını terk etmiş, ‘Güvenli Sistem Yaklaşımı’ nı benimsemiştir.” dedi.

4 kritik bileşeni var

‘’Güvenli Sistem Yaklaşımı’’nın insanoğlunun kusur yapabilen bir yapısı olduğunu kabul ettiğini Anlatım eden Şener, “Bu yaklaşım birebir vakitte insanoğlu üzerinden kazasızlık amacına ulaşılamayacağını, bunun yerine yol ve trafiğin kritik bileşenlerinin tamamını kapsayan bir sistem altyapısı kurulması gerektiğini ortaya koyuyor. Bu bileşenler ‘Güvenli Yollar’, ‘Güvenli Araçlar’, ‘Sürekli ve Aktif Trafik Denetimi’ ve ‘Güvenli Sürücüler’ ’den oluşuyor.” diye konuştu.

Yol Trafik Güvenliği Yönetim Sistemi kurulmalı

Yol Trafik Güvenliği alanında çalışan ve trafik kazalarını önlemeyi Gaye edinen ülkelerin bir sistem altyapısı kurularak bu amaca ulaşılabileceğini kabul ettiklerine ve benimsediklerine dikkat çeken Öğr. Gör. hür Şener, “Sektör özelinde risk tahlilleri yapılarak yüksek riskli kesimlerin ‘Yol Trafik Güvenliği Yönetim Sistemi’ kurmadan ve bu sistemleri aktif bir formda işletmeden ticari faaliyetlerine başlamamaları sağlanmalı, hali hazırda ticari faaliyeti devam eden firmaların bu sistemleri kurmaları Kaide koşulmalı. Trafik kazalarının kök sebebi şoförde değil şoförün çalıştığı sistemde aranmalı.” dedi.