İLKSAN Sandığı

Eğitim-Bir Sen, mevzu hakkında şu tezlerde bulundu, “Üyesinden kanun zoruyla aldığı aidatları, yaklaşık 30 yıldır meyyit ve verimsiz alanlarda heba eden Sandık idaresi, finansal kaynaklarını büyük yatırımlara kanalize etmek, riski dağıtmak, uzun vadeli tasarruf ve bu tasarrufların artırılması prensibine dayandırmak yerine, üyelerin aidatlarını ve sandığın mal varlığını yüksek faiz-negatif gerçek gelir kısır döngüsüne mahkûm etmiştir. Sandık idaresi, maalesef, mal varlığını gerçek olarak artırarak emeklilik yardımı ve toplumsal yardımların ölçüsünü çoğaltmak yerine, amatör idare anlayışıyla küçük işler yapmaktan, küçük esnaf zihniyetini sürdürmekten bıkacak üzere görünmüyor. Bu idare zihniyeti, yıllarca Sandığın makûs gidişatını bilanço makyajlarıyla kapatmaya çalıştı. 2021 faaliyet raporu da bu makyajın artık gediği kapatmaktan aciz olduğunu haykırıyor. Bilanço datalarının neden az sayıda başlık altında toplandığı, örneğin, geçen yılların bilakis gelirlerin neden kalem kalem bilançoda yer almadığı hususu, hangi gerçeği gizliyor, merak ediyoruz”

İLKSAN Karda !

2021 yılı faaliyet raporunda her ne kadar “Gelir Fazlamız 327 milyon TL’ye ulaşmıştır” denilse de piyasa dataları ve ekonomik göstergeler yok sayılmak suretiyle İLKSAN’ın kârda olduğu tarafında yanlış ve aldatıcı bilgi verilmiştir. 2021 yılını ziyanla kapatan Sandık, zorlama muhasebe oyunlarıyla kâğıt üzerinde kârlı gösterilmeye çalışılmıştır. 2020 yılı Aralık ayı bilançosuna nazaran Sandığın varlıkları toplamı 2 milyar 178 milyon TL’dir. 2021 Aralık ayı bilançosunda ise İLKSAN etkinleri (yani mal varlığı) toplamı 2 milyar 547 milyon TL’dir. Bu tabloya bakıldığında Sandığın bir yılda yüzde 16,9 oranında büyüdüğü ve bilançosunda nominal olarak 368 milyon TL’lik bir artışın yaşandığı, böylece İLKSAN’ın büyük muvaffakiyetlerin altına imza atan bir Sandık olduğu düşünülecektir. Hâlbuki 2021 yılında TÜFE oranında (yüzde 36,08) enflasyon kıymetindeki değişim sebebiyle Sandığın varlıklarındaki mecburî asgarî artış 786 milyon TL olmalıdır. Yıllık TÜFE oranının altında kalan her türlü nominal artış, kâr değil tersine ziyandır. 2020 Aralık ayındaki 2 milyar 178 milyon TL’nin 2021 yılı Aralık ayında 2 milyar 964 milyon TL olması gerekmektedir. Yani İLKSAN 2021 yılında faaliyet raporunun gösterdiği bilgilere nazaran 368 milyon TL büyümemiş, bilakis net 417 milyon TL ziyan etmiştir. İLKSAN’ın yerinde saymaması, yani mevcut varlıklarını koruyabilmesi için en az TÜFE oranında varlıklarını artırmak zorundadır. Aksi takdirde TL’de duran varlıkları enflasyona yenik düşecek, eriyecek ve Sandık iflasa sürüklenecektir. Çünkü Sandık, mal varlığını ve üye aidatlarını, geliri ve kârı artıracak yatırım kanallarına değil, faize ve faizciliğe yatırmaktadır.

İLKSAN Mali Tabloları

İLKSAN’ın mali tablolarından alınan bilgilere nazaran Sandığın tüm gelirleri içinde faiz kaynaklı gelirlerin oranı yüzde 97, faiz dışı kira ve başka gelirlerin oranı ise yüzde 3’tür. Sandık idaresi, faiz geliri elde etmenin kolaycılığı tuzağına düşmüş ve faiz dışındaki gelir kaynaklarından uzaklaşmayı tercih etmiştir. Gelirlerinin yüzde 97’si faize dayanan kurumun; banka faiz oranlarının düştüğü ve de enflasyon sayılarının günden güne yükseldiği 2021 yılını 417 milyon ziyanla kapatması tesadüf değildir. Nisan 2022 (TÜFE) oranının yıllık yüzde 69,97’ye yükseldiği bir ortamda rastgele bir önlem alınmadığı takdirde 2022 yılında İLKSAN’ın ziyanı ikiye katlanacaktır. 2021 yılında Sandık üyelerinin birikimleri artmadığı üzere enflasyon karşısında eriyerek İLKSAN ziyana uğramıştır. Sandık, üyelerine ikraz ismi altında, kamu bankalarının verdiği faiz oranının çok üstünde gereksinim kredisi vermeye devam etmesine karşın (2021 yılındaki ikraz ölçüsü 1 milyar 639 milyon TL’dir) Sandık ziyan etmiştir. Sandığın kasasına her ay, üyelerin maaşından kesilen yaklaşık 40 milyon TL nakit/garanti para girişi olmasına karşın Sandık ziyan etmiştir. Sandığa üyelik, gönüllülük temeline nazaran değil, zarurî olmasına karşın Sandık yeniden ziyan etmiştir.

İktisadi bir kuruluşun toplam varlıklarına nazaran ne kadar kârlı olduğunu ortaya koyan bir gösterge olan faal kârlılık oranı da İLKSAN’da yerlerde gezinmektedir. İLKSAN kâr elde etmiş gözükse de yüzde 36,1 enflasyon oranı göz önüne alındığında Sandığın 2021 yılında elde edebildiği yüzde 12,9 etkin kârlılık oranı, mal varlığının erimekte olduğunu ortaya koymaktadır. İLKSAN, bugün için dünden çok daha büyük iki değerli riskle karşı karşıyadır. Birincisi, 2023 Ocak ayından itibaren öğretmenlere 3600 ek gösterge verilmesiyle on binlerce üyenin emekli olması ve emekli olacak üyelere yapılacak emekli yardımlarının yükünün Sandık tarafından karşılanamayacak olması; ikincisi ise, İLKSAN’ın gelirlerinin yüzde 97’sini faizin oluşturduğu gerçeğiyle birlikte düşük faiz oranları sebebiyle Sandığın gelir kaynaklarının büyük oranda azalarak kuruyacak olması.

İLKSAN Alarm Veriyor

Belirtilen iki konu ve öteki bahislerde İLKSAN İdare Şurası, öngörülü ve basiretli davranmayarak, geleceğe, mal varlığını müdafaaya ve geliştirmeye dönük rastgele bir aksiyon alabilmiş değildir. İLKSAN İdare Heyeti üyeleri; dürüstlük, doğruluk, hesap verebilirlik, saydamlık, saygınlık, güvenilirlik, âlâ niyet ve sorumluluk prensiplerini ihlal ederek sınıfta kalmıştır. Benzer halde, idare konseyi tarafından yetkisiz bireylere hazırlatılan 20.09.2021 tarihli aktüerya raporunda, “Aktüeryal istikrar hesabının 61 milyon TL teknik fazlalık” verdiği beyan edilmiştir (Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Konseyi sigorta aktüerleri,  Sandığın aktüeryal kontrolünü yapmakla yetkili gerçek muhataplardır. Bu mevzuda özel firmalardan hizmet satın alınması kuşkulu bir işlemdir). Bahse bahis rapordan üç yıl evvel Sandık idaresi bu sefer de akademisyenlere aktüerya raporu ismi altında bir rapor hazırlatmıştır. 04.01.2019 tarihli bu raporda Sandığın “7,7 milyon TL aktüeryal fazlalığa sahip olduğu” argüman edilmiştir. Ocak 2019’dan Eylül 2021’e kadar İLKSAN’ın tüm mali tabloları alarm verirken, Sandığın faal varlıklarında TÜFE oranının üstünde artış sağlanamazken, 2021 yılını Sandık 417 milyon TL ziyanla kapatmışken, İLKSAN’ın varlıkları enflasyon karşısında erimeye devam ederken, ortadan geçen üç yıllık vakit zarfında yüzde 686,5’lik bir aktüeryal fazlalığın hangi mucize sonucunda ortaya çıktığı açıklanmalıydı. Bunun hesabını sorması gereken yer İLKSAN Denetleme Kurulu’dur. Fakat görünen o ki denetleme şurası üyeleri, açıkça kontrol işlevini yerine getirmemiştir. Bütün bu gerçeklere karşın İLKSAN Denetleme Şurası, 2021 yılında Sandığın 417 milyon TL ziyan etmesini görmezden gelmiş, gidişata seyirci kalmış, bu ziyanı raporlarına yansıtmadığı üzere, yazdığı raporlarda idare heyetini ve faaliyetlerini ‘başarılı’ bulmuştur. Temsilciler Heyeti, ana statünün 7 ve 23. hususlarının kendisine verdiği yetki ve sorumluluk uyarınca makus idarenin bir sonucu olarak ortaya çıkan ziyanı aklamamalı, sorumluları paka çıkarmamalı, 2021 yılı idare ve denetleme konseyi faaliyet raporlarını ve mevcut idare ve denetleme şurasını ibra etmemelidir. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)