Zika Virüsü – Aedes Sivrisineği Nedir ?
Hamileler ve sık seyahat edenlerin risk altında olduğu Zika Virüsü nedir ? Bu virüsün bulaşmasına sebep olan Aedes Sivrisineği’nin İstanbul etrafında görülmeye başlandığı bildirildi.
Aedes Sivrisineği Nerelerde Görülür ?
Aedes sivrisineği çeşidi İstanbul etrafında görülmeye başlandı. Zika virüsünün bulaşmasına neden olan ‘Aedes’ sivrisinekleriyle gayret etme basamağında ilaçlama faaliyetlerinin kâfi olmaması durumu tüm ülkenin gündeminde. Spesifik olarak dere kenarlarında görülme sıklığına sahip Aedes sivrisineklerine karşı ilaçlama usulünün uzun vadede alınması gereken tedbirler listesinde kâfi olmadığı ve başarılı olabilecek öbür prosedürlerin de kullanılması gerektiği gözlenen bulgular ortasındadır.
Aedes Çeşidi Sivrisinekler Zika Virüsünü Bulaştırıyor
Aedes çeşidi sivrisinekler, daha evvelce Asya ve Afrika’da yaygın olarak görülebilen sinek çeşitleridir. Aedes sivrisinekleri, Zika virüsünü taşıyan ve bulaştırma riski yüksek olan sineklerdir. Dünya çapında otomobil lastiklerinin dolanımının artmasıyla eş vakitli olarak bu sivrisinek çeşidi yayılmıştır. Çocuk Alerji, Göğüs Hastalıkları Uzmanı, Alerji ve Astım Derneği Lideri Prof. Dr. Ahmet Akçay: ‘Özellikle dere kenarlarına yakın bölgelerde daha sık rastlanan Aedes sivrisineğinin ana belirtilerini gözlemlediğimizde; Aedes sivrisineğinin, çocuklar üzerinde sokma sürecinden sonra olağan sivrisineğe oranla daha büyük ve yara formunda belirtiler bıraktığı sonucunu görmekteyiz. Sivrisinek ısırığından sonra ısırılan bölgelerin kaşınması sonrası kalan izleri incelediğimizde ise olağan sivrisinek izlerine oranla daha derin ve büyük formda olduğu rastladığımız bulgular arasındadır’ sözlerini kullandı.
Aedes Sivrisinekleri Türkiye’de
Aedes tipi sivrisinekler Doğu Karadeniz Bölgesi’nde, Artvin’den başlayarak Giresun sonuna kadar yerleşik bir popülasyona mesken sahipliği yaptığı ve Batum’dan Kırım Yarımadası’na hakikat yayılım gösterdiği belirlenmiştir. Aedes çeşidi sivrisinekler virüs taşıma ve bulaş gösterme kapasitesi yüksek bir çeşittir. Prof. Dr. Ahmet Akçay: ‘Aedes sivrisinekleri yayılmacı bir tiptir. Bu cins adaptasyon özelliği sayesinde artık sadece yaz aylarında değil; Mart ve Kasım ayları ortasında da hayatta kalabilmekte ve süratli gen transferi aracılığıyla soğuk aylarda da hayatta kalabilme yeteneğini geliştirebildiği saptanmıştır’ bilgisini verdi.
5-7 Yıl İçinde Orta Anadolu’yu Saracak!
Aedes albopictus türünün Türkiye’nin batısında İstanbul ve Trakya’dan, doğu tarafında ise Doğu Karadeniz Bölgesi’nde bulunan Giresun’a kadar yayılım gösterdiği görülmektedir. Batı tarafta Kocaeli ve Giresun ortasında yayılım göstermiş olup olan bu vektörün 5-7 yıl içerisinde Orta Anadolu bölgesine kadar yayılım gösterebileceği yapılan kestirimler ortasındadır. Tek seferde 200’den daha fazla yumurta bırakabilen Aedes sivrisinek çeşidi, spesifik olarak ağaç kovuklarında, ağaç kök noktalarında oluşan su birikintilerinin içlerinde, atık lastiklerin iç kısımlarında ve longozlarda üremektedir.
İlaçlama Tekniği Kâfi Değil
Yaz aylarında bunaltıcı sıcakların tesiriyle geceleri uyurken dahi camlar açık bırakılıyor. Geceleri daha sık görülebilen sivrisinekler için geceleri yapılan ilaçlamalar kâfi olamıyor. Aedes sivrisinek tipinin gözlemlendiği yerlerde hava karardığı andan itibaren pencereler açılamıyor. Prof. Dr. Akçay, Aedes türü sivrisineklerin, iç ve dış yerlerde, en önemli beşerler olmak üzere öbür canlılardan da gündüz saatlerinde kan emdiğini söyledi. Bu sivrisinek çeşidinin tipik olarak kapalı yerlerde bekleyen ve gizlenen bir tür olup; en fazla 100 metrelik bir menzilde uçabildiğini açıklayan Prof. Dr. Akçay, Aedes türü sivrisinekleri yumurtalarını; bina çevrelerinde yer alan su depolarında, yağmur suyunu koruma edebilen araç lastiklerinin içlerinde, dekoratif havuzlarda, boş içecek ve yiyecek kaplarında, çatı katı yahut saksı üzere yerlere bıraktığını açıkladı.
Aedes Isırığına Karşı Önlem
Aedes cinsi sivrisinekler, esas dış yerler olsa da hem iç hem dış alanlarda kan emen, saldırgan bir sivrisinek türüdür. Aeres çeşidi sivrisinekler gündüz ve akşamüzeri saatlerinde de etkindir. Prof. Dr. Ahmet Akçay, Aedes sivrisinek ısırığının nasıl geçeceği konusunda spesifik bir bilgi bulunmadığını belirtmiştir. Fakat rastgele bir sivrisinek ısırığı için yapılan uygulamaların aynılarının uygulanabileceğinin altını çizdi ve ekledi: ‘Bunların dışında kökten tahlil odağından bakıldığında ilaçlama uzun vadeli ve net bir tahlil yolu değildir. Çok daha farklı tahlil metotlarının birlikte kullanılması bizi temel sonuca götürür. Birinci olarak bataklıkların kurutulması gerekir. Biyolojik sistemlerin oluşması gerekiyor çünkü sivrisinek larvalarını yiyen balıklar hala var’ diye konuştu. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)
