Kapsama alınan oda ve borsa üyesi işletmelerle mesleksel eğitim merkezlerinin eşleştirilmesine yönelik protokolün imza merasiminde konuşan Ulusal Eğitim Bakanı Mahmut Özer, mesleksel eğitimin ayağa kaldırılmasında birinci hamleyi olan 81 vilayette 81 Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi projesinin de TOBB ile hayata geçirildiğini, bu paydaşlığın bugüne kadar farklı açılımlarla devam ettiğini söyledi.

Tüm dünyada akademik olarak başarılı öğrencileri mesleksel eğitime çekmek için çalışmalar yapıldığını anlatan Özer, Türkiye’de katsayı uygulaması üzere yanlış bir uygulama ile başarılı öğrencilerin mesleksel eğitimden uzaklaştığını söz etti. Katsayı uygulaması sonrasında meslek liselerinin hiçbir liseye yerleşemeyen öğrencilerin gittiği, muvaffakiyet beklentisi düşük bir okul tipi hâline geldiğini hatırlatan Bakan Özer, böylece okullar ortası muvaffakiyet farklarının derinleştiğini kaydetti.

2012 yılında katsayı uygulaması kaldırıldıktan sonra Ulusal Eğitim Bakanlığının mesleksel eğitimi güçlendirmek için çabaladığını lisana getiren Özer, TOBB Lideri ile TOBB üyeleri ile bir ortaya gelerek yeni bir modeli hayata geçirdiklerini belirtti. Daha evvel iş gücü piyasasının okullara laboratuvar ve atölyeler yaptığını ve sonrasında eğitim sürecinden uzaklaştığını söz eden Özer, şunları kaydetti: “Başkanımızla birlikte dedik ki biz madem Ulusal Eğitim Bakanlığı olarak iş gücü piyasasına eleman yetiştiriyoruz. Birlikte süreci yönetelim. Maddi yük bizde… Müfredatı birlikte güncelleyelim. Öğrencilerin işletmedeki marifet eğitimini birlikte planlayalım. Mesleksel eğitimin kalitesi için çok kritik olan öğretmenlerin alan ve atölye öğretmenlerinin işbaşı ve mesleksel gelişim eğitimlerini birlikte planlayalım. Lakin iki şeyi yapalım. Arz talep istikrarını rasyonel bir tabana oturtalım ve istihdamda öncelik tanıyalım. İşte bu attığımız adım bir anda siz kıymetli dal temsilcileri tarafından dayanılmaz teveccüh gördü.  Çok kısa müddette akademik olarak başarılı öğrencilerin meslek liselerine teveccüh ettiğini gördük. Meslek liseleri artık yüzde 1’lik muvaffakiyet diliminden öğrenci almaya başladı.”

Bu gelişmelerin akabinde mesleksel eğitimde üretim kapasitesinin artırıldığını anlatan Özer, “Burayı bilhassa sizlerin huzurunda biraz daha netleştirmemiz gerekiyor. Mesleksel eğitimdeki aslolan şey, yaparak üreterek eğitimdir. Öğrencinin öğrenmesi için gerçek iş ortamında elini üretim bandına koyması lazım. Tüm süreçlerde etkin olarak yer alması lazım. Ulusal Eğitim Bakanlığının şöyle bir savı yok: ‘Biz eğitimi bir kenara bırakalım. Üretim yapalım, piyasayla rekabet edelim.’ Bu türlü bir kederimiz yok. Bizim kaygımız üretim kapasitesini eğitim- üretim- istihdam çevrimini güçlendirecek formda o zincirin bir halkası olarak inşa etmek.” dedi. Kapasite artırımıyla birlikte Türkiye’deki 3 bin 574 mesleksel teknik Anadolu lisesinde öğrencilerin eğitimle alakalarının güçlenmeye başladığını aktaran Bakan Mahmut Özer, “Yıllardan beri dezavantajlı öğrencilerin kümelendiği meslek liselerinde öğrenciler üretime yaptığı katkı kadar hisse almaya başladılar. 2021 yılında üretimden meslek lisesi öğrencileri hisse aldılar.” tabirlerini kullandı. Mesleki eğitimdeki üretim kapasitesinin artırılmasının Kovid-19 salgını üzere inanılmaz süreçlerde maske, maske makinesi, teneffüs aygıtı üzere eserlerin üretilmesine katkı sağladığını ve meslek liselerinin kara gün dostu olduğunu gösterdiğini aktaran Özer, mesleksel eğitim merkezlerine ait bir bilgiyi paylaştı.

Özer şunları söyledi: “Geçmişten gelen alışkanlıklar var. Mesleksel eğitim merkezlerinde biliyorsunuz haftada bir gün okula gidiliyor. Dört gün işletmede marifet eğitimi yapan bir dual mesleksel eğitim modeli. Birtakım mesleksel eğitim merkezlerinde üretim yapıldığını gördük. Aslında mesleksel eğitim merkezlerinde üretim yapılamaz. Zira öğrenci haftada bir gün okula gidiyor. Muhakkak temel dersler alıyor. Üretim düzeneği yok. Onun için bu sene prestijiyle mesleksel eğitim merkezlerindeki üretim kapasitesini sıfırlıyoruz. Oralar zira üretim yeri değil.” Ülkelerin kalkınmasında, rekabet gücünün artmasındaki en kritik noktanın fikrî mülkiyet ve sınai haklar olduğuna da değinen Özer, bunun için birinci sefer meslek liselerinde AR-GE merkezleri kurulduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile 50 AR-GE merkezi açılışı yaptıklarını, şu anda sayının 55’e ulaştığını anlatan Özer, şöyle devam etti: “Son on yılda Ulusal Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda öğrenci ve öğretmenlerin tescilini aldığı eser sayısı, 29’dur arkadaşlar… Yani yıllık 2.9 tescile sahip olmuş Ulusal Eğitim Bakanlığına bağlı okullar. Biz çabucak meslek eğitimindeki bu üretim kapasitesini fikrî mülkiyetle ilişkilendirdik. Eğitimler düzenledik. Bir anda meslek liselerindeki müracaat sayıları artmaya başladı ve meslek liselerindeki bu kapasiteyi bilim sanat merkezlerine, fen liselerine, başka liselerimize, öbür okullarımıza, halk eğitimi merkezlerine, olgunlaşma enstitülerine paylaştırdık. 2022 yılında amaç olarak 7 bin 500 eserin tescilini almayı hedeflemiştik. Bugün prestijiyle 7 bin 700 tescil aldık. Bakın 2.9… 7. Bin 700… İşte bu kültür tüm okullarda yaygınlaştıkça yalnızca eğitimin kalitesi artmayacak, tıpkı vakitte ülke çok daha teşebbüsçü ruha sahip olan gençlerle çok daha rekabet gücünü artırarak dünyayla rekabet edebilirlikle tez sahibi olma yolunda emin adımlarla ilerleyecek.”

Aynı vakitte tescil edilen bu eserlerin ticarileşmesi için de çalışma yürütüldüğünü belirten Bakan Mahmut Özer, 2022 yılında 74 eserin ticarileştiğini anlattı. Meslek liselerinin artık dünyaya ihracat yapmaya başladığını duyuran Özer, “En son İstanbul Sanayi Odasıyla birlikte işte yeniden bu kapsamda, iş birliği kapsamında yürütmüş olduğumuz okulda kâğıt havlu üretimi yapılarak Portekiz’e ihracat yapıldı ve birinci tırı biz uğurladık orada lakin yalnızca kâğıt havlu üretimi yapılmadı. Kâğıt havluyu üreten makinenin üretimi de yapıldı. Bu, hakikaten çok değerli bir şey… Bunu bir basamak daha ilerlettik ve yalnızca Türkiye’nin muhtaçlığı olan, iş gücü piyasasının gereksinimi olan nitelikli eleman kaynağını üretmeyelim. Tıpkı vakitte gönül coğrafyamızdaki, Balkanlar’daki beşerler için de mesleksel eğitimde bir formda örnek olalım, onlara eğitim verip geri gönderelim diye bir adım atarak yedi milletlerarası mesleksel teknik Anadolu Lisesi açtık.” dedi.

Eğer sıkıntıların kaynaklarına hakikat teşhis konulup adımlar atılırsa kısa müddette muvaffakiyetler ortaya çıktığını belirten Özer, artık meslek liselerinin ülkenin umudu olduğunu söyledi.

“Çırak ve kalfa sayısı 600 bin 888’e ulaştı”

Hisarcıklıoğlu: “İşverenlerimizi mesleksel eğitim merkezlerinden öğrenci almaya davet ediyorum”