Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi’nin düzenlediği “Toplum ve Afet Risk Yönetimi” temalı seminerlerin altıncısında “Tarihi Değiştiren Afetler” konusu ele alındı. 

Tarihçi ve Muharrir Prof. Dr. İlber Ortaylı, tıpkı şiddette iki farklı ülkede gerçekleşen sarsıntıların farklı hasar ve kayıplara yol açabildiğine dikkat çekerek, “Deprem toplumsal bir olaydır. Hasar ve yaşanan kayıplar toplumsal tertibe, kültürel alışkanlıklara ve cezaların yetersiz kalmasına bağlanabilir. Japonya’da her Yıl şiddetli zelzele yaşanıyor. Bu kadar kayıp olmuyor. Bunun üzerinde durmak lazım” dedi.

Sabancı Üniversitesi’nin “Toplum ve Afet Risk Yönetimi” temasıyla gerçekleştirdiği seminerlerin altıncısı “Tarihi Değiştiren Afetler” konusu ile devam etti. 

9 Mayıs 2023, Salı günü gerçekleşen seminerin konukları, Sabancı Üniversitesi Kurumsallaşma ve Toplumsal Katkı Süreçlerinden Mesul Rektör Yardımcısı ve İstanbul Siyasetler Merkezi Direktörü Prof. Dr. Fuat Keyman ile Tarihçi ve Yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı oldu. 

Prof. Dr. Fuat Keyman moderasyonunda gerçekleşen seminerde, tarihi değiştiren afetlerden günümüze uzanan sarsıntıların yarattığı ağır tahribatlar ve zelzele sonrası toparlanma süreçlerine ait bahisler ele alındı. Prof. Dr. Fuat Keyman, “Toplum ve Afet Risk İdaresi seminerlerimizde afetlere karşı nasıl Önlem alınmalı, nasıl yaklaşımlar geliştirilmeli, İstanbul başta olmak üzere bütün Türkiye’yi zelzeleye nasıl güçlü hale getirebiliriz üzere mevzuları ele aldık. 6 Şubat’ta yaşadığımız zelzele birinci değildi, zelzeleler daima vardı. Bu seminerimizde de deprem-tarih münasebetini konuşmak istedik” dedi 

Tarihçi ve Yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, dünyada belli fay çizgileri ve zelzele nesillerinin olduğunu belirterek, şunları söyledi:

“Bunlardan en değerlisi Alpler’den başlayan Trakya, İstanbul’u geçen buradan Karadeniz’in güneyine Erzincan, Erzurum’u geçerek İran’a kayan bir fay çizgisi. 1971’de Viyana’daydım. Pazar sabahı birileri yatağımı sarsıyor derken bir baktım zelzele oluyor. 6.9 şiddetinde zelzele olmuş, hiçbir binaya bir şey olmadı. Tıpkı fay sınırındaki oynamalar İran’da da oldu binlerce meyyit vardı. Bu da gösteriyor ki zelzele toplumsal bir olaydır. Hasar ve yaşanan kayıplar buna bağlı. Antakya’da yalnızca birkaç yapı ayakta kaldı. Ayakta kalanların olması aslında yıkılanların sıkıntılı olduğunu gösteriyor. Tüm binalar gitti. Türkiye’de 7.9’u geçen zelzele Fazla yok. Buna Karşın bu kadar tahribatın olması, toplumsal tertibe, kültürel alışkanlıklara ve cezaların yetersiz kalmasına bağlanabilir. Öbür izahı yok. Japonya’da her Yıl şiddetli zelzele yaşanıyor. Bu kadar kayıp olmuyor. Bunun üzerinde durmak lazım. Halbuki Türkler inşaatı Fazla uygun biliyor fakat kontroller ve cezalar yetersiz kalıyor.”

İstanbul’da da tarih boyunca ağır sarsıntılar yaşandığını hatırlatan Prof. Dr. İlber Ortaylı, “1766 sarsıntısında binlerce şahıs öldü. öbür yıkıcı zelzele Fazla kısa mühlet sonra 1794’de geldi. Bu zelzelelerin biri tsunami ile gelmiş. Dalgalar limanı yutmuş. Yenikapı’da daha Fazla kısa mühlet Evvel liman ve gemiler ortaya çıktı. Tarihte de işini âlâ yapmayan inşaatçılar vardı. Antakya da tarihte şiddetli sarsıntılar geçirip sonra tekrar kurulmuş bir kent. Tarih boyunca da bu Belde her afet sonrası Kötü bir yerde çabukla kurulmuş” dedi.

Kaynak: (BYZHA) ak Haber Ajansı