İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği Nasıl Sağlanır ? 6331 sayılı İş Sıhhati Güvenliği Yasası’nın kamusal bir anlayışla tekrar ele alınması talebiyle TTB’de bir basın toplantısı düzenledi.

İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği Nasıl Sağlanır ?

İllerde de tabip odalarının ve emek-meslek örgütlerinin iştirakiyle basın açıklamaları yapıldı. Basın toplantısında konuşan TTB Merkez Kurulu üyesi Dr. Kazım Doğan Eroğulları, personel sıhhati ve güvenliğinin TTB’nin en önemli gayret alanlarından olduğunu söyledi. 6331 sayılı yasanın sömürüyü artıran, emekçi sıhhatini hiçe sayan bir anlayışla yapıldığını ve emek-meslek örgütlerinin sürecin dışında tutulduğunu anımsatan Eroğulları, “İş cinayetleri önlenebilir ölümlerdir. ‘Fıtratında var’ denilerek geçiştirilemez. TTB’nin bu anlayışla da gayreti sürecektir” diye konuştu.

İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği – Türkiye Ölümlü İş Kazalarında Dünya Üçüncüsü !

TMMOB Genel Sekreteri Dersim Gül, 6331 sayılı yasanın emekçi odağının dışında ve açıkça sermaye sınıfından taraf bir düzenleme olduğunu belirtti. Gül, “Türkiye’nin daha fazla kaybedecek canı, çalışanı, işçisi ve on yılı yok. Bu gidişe bir dur denmeli. Çalışma hayatını düzenleyen yasalar kamusal bir anlayışla değiştirilmeli” diye tabir etti. KESK Genel Sekreteri Şenol Köksal, iş cinayetlerinde mağduriyet yaşayanın suçlulaştırıldığını, 6331 sayılı yasanın bu hukuksuzluğa yol açtığını kaydetti. Pandemi periyodunda artan eşitsizliklere dikkat çeken Köksal, yasanın insan ve emekçi sıhhatine ait hiçbir içerik taşımadığını söz etti. DİSK İç Anadolu Bölge Temsilcisi Tayfun Görgün, Türkiye’de her yıl en az 2 bin çalışanın iş cinayetlerinde öldüğünü, Türkiye’nin ölümlü iş kazalarında dünya üçüncüsü ve Avrupa birinci olduğunu vurgulayarak kelama başladı. Görgün, Türkiye’de çalışma rejimini düzenleyen kanunların kamu faydası gözetilerek ve emek örgütleri ile görüşülerek yapılması gerektiğini lisana getirdi.

İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği Düzenlemesinde İş Güvenliği ve İşyeri Tabipleri Görüşleri Alınmalı

Ankara Tabip Odası İSİH Komitesi Lideri Dr. Buket Gülhan ise 6331 sayılı yasanın işyeri tabiplerinin bağımsızlığını yok ettiğinin altını çizdi. Yasa çıktığından bu yana geçen on yılda işyeri tabiplerinin haklarını alamaz hale geldiğini de belirten Uğurlu, yasanın işyeri doktorları ve iş güvenliği uzmanlarını da görecek bir biçimde düzenlenmesi gerektiğini kelamlarına ekledi.

TTB Personel Sıhhati ve İşyeri Hekimliği Kolu Lideri Dr. Metehan Akbulut tarafından okunan ortak basın açıklaması şöyle: 6331 Sayılı İş Sıhhati Güvenliği Yasası 20 Haziran 2012 tarihinde kabul edildi, 30 Haziran 2012 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlandı ve 01 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girdi. AKP iktidarı yasanın hazırlanış sürecinde emekçi sıhhati ile ilgili bütünlüklü-temel bir yasa hazırladıklarını yasanın ayrımsız tüm çalışanları kapsayacağını, bu yasa ile iş kazalarının en aza indirileceğini ve meslek hastalıklarının görünür kılınacağını argüman ediyordu. Hazırlanacak kanunla ilgili TTB, TMMOB, TDB, DİSK, KESK başta olmak üzere emek ve meslek örgütlerinin, alandan birçok bilim beşerinin ihtar ve tekliflerini dikkate almadan, tartışmalar sürerken, AKP iktidarı AB çerçeve direktifini temel alarak 6331 sayılı maddeyi çıkarttı. Yasanın kabulünün üzerinden tam on yıl geçti. Bu müddette iş kazaları da, iş kazaları sonucu vefatlar de azalmadı, meslek hastalıkları artık de tespit edilemiyor, kamu işyerlerinde yasanın birçok kararı uygulanmıyor. Geçen bu müddet içinde yasanın iktidarın argümanlarını yerine getirmediği tüm toplum kısımları tarafından görülmektedir. 30 Haziran 2012 tarihinde yayımlanan 6331 sayılı yasanın kararlarının yayım tarihini izleyen altı ay ila iki yıl içinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştü. Ortadan geçen on yıla karşın, 6331 sayılı yasa ve uygulamaları şimdi oturmamıştır. Daima değişiklikler ve ertelemeler yapılmaktadır. Kabulü sırasında bile kimi hususlarında kademeli geçiş öngörülen yasa kararları sonrasında birçok defa tekrar kademeli formda ötelendi ve değişikliğe uğradı. AKP iktidarı hazırlamış olduğu yasanın ardında durmadı ve denetlemedi.

6331 Sayılı Taşeronlaştırma Yasası

Öte yandan 6331 sayılı maddeyi iş sıhhati güvenliği yasası diye tanımlamak yerine, “İşçi Sıhhati ve Güvenliğini Taşeronlaştırma Yasası” olarak tanımlamak daha hakikat olacaktır. Yasa ile emekçi sıhhati ve güvenliği alanı taşeronlaştırılmış, piyasa şartlarına terk edilmiş, personel cinayetleri artarak devam etmiş, meslek hastalıkları görünmez bir mukadderat olmaya devam etmiştir. 6331 sayılı yasa ile personel sıhhati ve güvenliği alanı, Ortak Sıhhat Güvenlik Üniteleri (OSGB) ismiyle pıtrak üzere kurulmuş irili ufaklı şirketlere bırakılmıştır. Personel sıhhati ve güvenliği alanından kamu büsbütün çekilmiş, denetleme misyonunu bile yürütememiş, caydırıcı cezalar uygulanmamıştır. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın personel sıhhati ve iş güvenliğine ilgisi alana ait dijital evrak ve mukavelelerin takibini yapmakla sonlu kalmıştır.

Emekçiler iş cinayetlerinde hayatını kaybederken ölümlerden sorumlu tutulmayan sermaye kısmı personel sıhhati ve iş güvenliğini sağlamaktan, korumaktan ve bu alana harcama yapmaktan büsbütün vazgeçmiştir. Yasa ve ikincil düzenlemeler, kolluk kuvvetleri, yargı makamları eksperler, nezdinde “taşeronlaştırma yasası” isimlendirmesine uygun olarak yorumlanmış, patronlar muhafaza altına alınmış, iş güvenliği uzmanları hukuk önünde “olağan şüpheli” olarak değerlendirilmiştir. İşyeri doktorları, iş güvenliği uzmanları iş kazalarının asli sorumluları olarak yargılanmakta ve cezalandırılmaktadı 6331 sayılı yasa, işyeri doktorlarının, iş güvenliği uzmanlarının meslek örgütleriyle bağlarını keserek sermayenin karşısında yalnız bırakmaya çalışmış, bağımsız mesleksel faaliyetlerini yürütecek yeri ortadan kaldırmayı hedeflemiştir. İşyeri tabipleri ve iş güvenliği uzmanları taşeron emekçisinden öteye kiralık personel tanımlamasını yapacağımız bir çalışma alakası içerisinde birkaç patronlu bir çalışma yürütmektedirler. OSGB çalışanlarının bugün gündemleri; çalışma şartları, özlük hakları, fiyatlarının yetersizliği, iş garantileri vb. bahislerdir. Tüm bunlarla birlikte yasa, sendikaların ve meslek örgütlerinin alandaki gücünü kırmak için araçsallaştırılmıştır.

İşçi Cinayetleri Sürat Kesmiyor, Meslek Hastalıkları Yok Sayılıyor

Aradan on yıl geçti, emekçi cinayetleri sürat kesmeden devam ediyor. Meslek hastalıkları yeniden görünmezliğini sürdürüyor. 6331 sayılı yasa iş kazası ve meslek hastalıklarını önleyemediği üzere artmasına da pürüz olamamıştır. 2013 yılında İSİG Meclisi’nin kayıtlarına nazaran; 1.235 personelimizi işçi cinayetlerinde kaybettik. Yıllar içinde personel cinayetleri artamaya devam etti ve 2021 yılında 2.170 personelimizi işçi cinayetlerinde kaybettik. 6331 sayılı yasa, Soma, Ermenek, Torunlar AŞ, Kozlu başta olmak üzere, toplu katliamları da önleyemediği üzere, bu katliamların yargılamalarında da, yalnızca yakınlarını kaybeden emekçi ailelerinin değil, kamu vicdanını da rahatlatabilecek bir yargılama tabanı oluşturamamıştır. 6331 sayılı yasanın çıktığı 2012 yılından bu yana, mahkemeler yoluyla kayda geçenleri bir yana bırakırsak, SGK kayıtlarına geçen meslek hastalığı tanısı sayılarında değişiklik yoktur. Hatırlanacağı üzere COVID-19 nedeniyle yitirdiğimiz 556 sıhhat çalışanın, mevt nedeninin, meslek hastalığı olarak kayıtlara geçmesinin önündeki maniler, 6331 sayılı yasanın meslek hastalıklarının teşhisinin konulmasını nasıl engellendiğini göstermesi açısından çok değerlidir.

İşçi Sıhhati Alanının Taşeron Örgütleri OSGB’ler Kapatılmalıdır!

Onuncu yılına gelindiğinde bu yasanın, kamu faydasına olmadığı, çalışanın sıhhatini ve güvenliğini sağlayamadığı artık bütün taraflarıyla ortaya çıkmıştır. 6331 sayılı maddeden vazgeçilmeli, personel sıhhati alanını taşeronlaştırarak piyasaya açan OSGB’ler kapatılmalıdır! İşyeri doktorları, iş güvenliği uzmanları ve başka sıhhat çalışanlarının özlük hakları, fiyatları, iş teminatları kamu tarafından garanti ve müdafaa altına alınmalıdır. Sendikalaşmanın ve sendikal hakların kullanımının önündeki tüm pürüzler kaldırılmalıdır. Sendikaların örgütlü olduğu alanların dışında da emekçi sıhhati ve güvenliği alanında çalışmaları takip edebilecek, inceleme yapabilmesinin yasal düzenlemesi yapılmalıdır. Personellerin sıhhati ve güvenliği kamusal bir sorumluktur. Emek ve meslek örgütleri, üniversitelerin iştiraki ile idari ve mali taraftan bağımsız, ulusal bir emekçi sıhhati güvenliği enstitüsü oluşturulmalıdır. Enstitü; siyasetlerin oluşturulması, kararların alınması ve işyerlerinde kontrol misyonlarını yerine getirmelidir. Esnek ve kuralsız çalışmayı, süreksiz iş münasebetini, taşeronlaştırmayı yasal hale getiren, kıdem tazminatlarını, sendikal hak ve yetkileri budayan personel sıhhati ve iş güvenliğini patron yükümlülüğü olarak görmeyen, örgütlülük önüne maniler koyan yasa ve öbür düzenlemeler iptal edilmelidir. Personel Sıhhati ve İş Güvenliği Enstitüsü’nün oluşumundan sonra, mevzunun taraflarının iştiraki ile İş Yasası ile İş Sıhhati ve Güvenliği Yasası başta olmak üzere, tüm mevzuat ve kontrol sistemi insanı eksen alan anlayışla tekrar düzenlenmelidir. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı) Kaynak : TTB