Üsküdar Üniversitesi tarafından 4. Milletlerarası Yalnızlık Sempozyumu kapsamında Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı uyumunda gerçekleştirilen Türkiye’de Aile ve Yalnızlık Araştırması, Değişik sonuçlarıyla dikkat çekti. Araştırma sonuçlarına nazaran, hem erkeklerde hem de bayanlarda yalnızlık hissinde artış görüldü. Bayanların yüzde 40’ı, erkeklerin ise yüzde 26’sı kendini sıkça yalnız hissettiğini belirtti. Bu noktada bayanların 2019’a nazaran iki kat daha Çok yalnız hissetmesi dikkat çekti. Bayanlarda 2019’da yüzde 20 olan yalnızlık duygusu, 2022’de yüzde 40’a kadar ulaştı. Araştırmada ıslak arttıkça yalnızlık hissiyatının düştüğü görüldü. 18-24 ıslak ortasındaki gençlerin yüzde 40’ı, 55 ıslak üstündeki bireylerin ise yüzde 26’sı kendini sıkça yalnız hissettiğini belirtti. Coğrafik bölgeler bazında yalnızlık hissi incelediğinde, Güneydoğu Anadolu’da ikamet edenlerin yüzde 40’ının kendini sık sık yalnız hissettiği görüldü. Araştırma sonucunu yorumlayan uzmanlar, aile içi inançlı toplumsal bağların zayıflamasının yalnızlık yaşantılarının oluşmasına neden olduğunu söyledi.
Üsküdar Üniversitesi tarafından “Aile ve Yalnızlık” temasıyla bu Yıl dördüncüsü düzenlenen Uluslararası Yalnızlık Sempozyumu öncesinde gerçekleştirilen Türkiye’de Aile ve Yalnızlık Araştırması’nın sonuçları açıklandı. Araştırmanın sonuçları sempozyumun birinci gününde Method Research Company Pazarlama Yöneticisi Hale Aslı Kılıç tarafından kamuoyuyla paylaşıldı.
Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı ve Pazarlama Yöneticisi Hale Aslı Kılıç’ın öncülüğünde Türkiye genelinde geniş kapsamlı bir araştırma gerçekleştirdi. Yalnızlığın aile üzerindeki tesirinin tespit edilmeye çalışıldığı çalışmada, bu çerçevede insanların yalnızlık algısı, kendilerini ne kadar yalnız hissettikleri, yalnız hissetmenin şahıs üzerindeki tesirleri ve yalnız hissedildiğinde yapılan aktiviteler ayrıntılı olarak incelendi.
Araştırmaya 81 Vilayetten 6 bin 100 şahıs İştirak Sağladı
Çevrimiçi anket yoluyla gerçekleştirilen araştırmaya Kasım 2022 ayı içerisinde Türkiye’nin 81 vilayetinde 18-70 ıslak aralığında Yekün 6 bin 100 şahıs katıldı. Araştırma genelinde yüzde 95 itimat seviyesinde yüzde 1,25 yanılgı hissesinde data elde edildi. Datanın Türkiye genelini yansıtması için, coğrafik ve demografik bazda yüklendirme yapıldı.
İncelenen araştırma bilgilerinin coğrafik bölge, cinsiyet ve ıslak bazlı dağılımına bakıldığında araştırmaya katılanlar Marmara’dan yüzde 38, dahil Anadolu’dan yüzde 14, Ege’den yüzde 12, Akdeniz’den yüzde 12, şark Anadolu bölgesinden yüzde 9, Güneydoğu Anadolu bölgesinden yüzde 8 ve Karadeniz bölgesinden yüzde 7 oldu.
Araştırmaya katılanların yüzde 52’sini bayanlar, yüzde 48’ini ise erkekler oluşturdu. Araştırmaya katılanların ıslak aralığı ise 18-24 ıslak ortası yüzde 18, 25-34 ıslak ortası yüzde 29, 35-44 ıslak ortası yüzde 28, 45-54 ıslak ortası yüzde 19 ve 55 ıslak üzeri yüzde 6 oldu.
Geçmiş Yıllara Nazaran Yalnızlık Duygusu Yükseldi
Katılımcıların yüzde 34’ü sık (sık + her zaman) yalnız hissettiğini belirtirken, yüzde 30’u Uzaklık Dizi yalnız hissettiğini, yüzde 36’sı ise yalnız hissetmediğini (nadiren + hiç) belirtti. Bu sonuçları 2019 ve 2021’de yapılan araştırmalarla kıyaslandığında, yalnızlık hissiyatının Kıymetli seviyede arttığı gözlemlendi.
Yaşlılarda Yalnızlık ve Toplumsal İzolasyon Sıkıntıları Derinleşti
Kadınlar Ve Gençler Kendilerini Daha Yalnız Hissediyor
Hem erkeklerde hem de bayanlarda yalnızlık hissinde artış dikkat çekti. Araştırmaya nazaran bayanların yüzde 40’ı, erkeklerin ise yüzde 26’sı kendini sıkça yalnız hissettiğini belirtti. Bu noktada bayanların 2019’a nazaran iki kat daha Çok yalnız hissetmesi dikkat çekti. Bayanlarda 2019’da yüzde 20 olan yalnızlık hissiyatının, 2022’de yüzde 40’a kadar ulaştığı kanıtlandı.
Gençler Daha Yalnız Hissediyor
Bu sonuçlar ıslak kümesi bazında incelendiğinde ise ıslak arttıkça yalnızlık hissiyatının düştüğü görülmektedir. 18-24 ıslak ortasındaki gençlerin yüzde 40’ı, 55 ıslak üstündeki şahısların ise yüzde 26’sı kendini sıkça yalnız hissettiğini belirtti. 2021’e nazaran ıslak kümeleri bazında yalnızlık hissiyatının değişimi incelendiğinde ise 25 ıslak üstü kümelerin hepsinde 2021’e nazaran yalnızlık hissiyatında artış olduğu öğrenildi.
Yalnızlığı Gidermek İçin Evleniyoruz
Medeni Vaziyet ve aile yapısına nazaran yalnızlık algısı incelendiğinde, yalnız yaşayan şahısların yüzde 38’inin kendini sıkça yalnız hissettiği görüldü. Bu yalnızlık hissiyatını gidermek için arkadaşları ile birebir konutu paylaşanların yalnızlık hissiyatı yüzde 34’e kadar düştü. Evli bireylerde ise bu olgu yüzde 24’e kadar düştü. Lakin çoluk çocuğa karışıldığında, sorumluluklar ve meseleler arttıkça eşler birbirinden uzaklaşmakta ve yüzde 33’e Geri dönüldüğü belirlendi.
Anlaşmazlıklar çıkılmaz bir yola geldiğinde ayrılıkla birlikte, çocuklarıyla yaşayan bir yaşantıya geçildiğinde yalnızlık hissiyatı eşi ve çocukları ile olduğundaki ile birebir durumda yani yüzde 33 oranında kaldığı dikkat çekti. Bu noktada çocuklu ailelerde eşin olması ve olmamasının neredeyse tıpkı yalnızlık hissiyatını yaşatması Olumsuz bir bulgu olarak değerlendirildi.
Sonuçlara nazaran çocukların aileden ayrılmasıyla yalnızlık düzeyi, bekârken yalnız yaşanılan duruma yani yüzde 38’e Geri döndüğü gözlendi.
Coğrafi Bazda En Talnız Yer: Güneydoğu Anadolu
Coğrafi bölgeler bazında yalnızlık hissi incelediğinde, Güneydoğu Anadolu’da ikamet edenlerin yüzde 40’ının kendini sık sık yalnız hissettiği görüldü. Bu bölgeyi dahil Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri yüzde 39 ile takip etti. Marmara Bölgesi yüzde 29 ile, şark Anadolu Bölgesi ise yüzde 30 ile en düşük yalnızlık hissiyatına sahip bölgeler olarak bulundu.
Gelir Seviyesi Arttıkça Talnızlık Hissiyatı Azaldı
Araştırmada gelir seviyesinin toplumsallaşmak, irtibat kurmak manasında kişinin yalnızlık hissiyatını etkileyen Kıymetli kriterlerden biri olduğu bulgulandı. Orta katman ve yoksul olarak kendini tanımlayan kümenin yüzde 44’ü, Varlıklı ve orta katman üstü kümenin ise yüzde 30’unun kendini sıkça yalnız hissettiği görüldü. Ortada Önemli bir farkın bulunduğu araştırmaya nazaran Güçlü tabakadakiler yalnız kaldıklarında lokanta, kafe, AVM’lerde arkadaşları ile buluşup yalnızlıklarını paylaşarak gidermeye çalışırken, orta katman ve yoksul kümenin meskende vakit geçirdiği ve yalnız kaldığı görüldü.
Yalnızlık Zıt Manaları Çağrıştırdı
Araştırmada iştirakçilerden yalnızlığın kendilerinde hangi çağrışım yaptığını üç sözle Anlatım etmeleri istendi. Bu sözler ortasında en öne çıkan söz yüzde 10 oranında “Huzur” oldu. Olumlu bir mana Anlatım eden “Huzur” kavramını, yüzde 5 ile “Mutsuzluk” ve yüzde 5 ile “Hüzün” üzere negatif manalı kavramlar takip etti. Toplamda bakıldığında iştirakçilerin yüzde 72’si daha fazla yalnızlığı negatif bir his olarak tanımlarken, daha düşük seviyede yani yüzde 28 oranındaki iştirakçi ise müspet bir his olarak tanımladı.
Pandemi Periyodu Yalnızlığı Nasıl Etkiledi?
“Pandemi periyodunda kendinizi yalnız hissetme durumunda bir değişiklik oldu mu?’’ sorusuna iştirakçilerin yüzde 24’ü kendini o periyotta daha Fazla yalnız hissettiğini belirtirken, yüzde 15’i ise pandemi sürecinde yalnızlık hissiyatının azaldığını vurguladı.
Pandemi öncesi yurtta kalan gençlerin meskenine dönüş yaptığında yalnızlığı azalırken, arkadaşlarına Hasret duyan gençlerin kendini daha Fazla yalnız hissettiği görüldü. Bilhassa olağan vakitte dışarıda arkadaşları ile etkileşime geçen yüksek eğitimliler, bekarlar pandemide kendini daha Çok yalnız hissetmeye başladı. Erkekler, 55 ıslak üstü bireyler, emekliler, profesyoneller, dul / boşanmış şahıslar ise öteki kümelere göre daha Çok pandemi ile Bir arada yalnızlık hissiyatlarında bir değişiklik olmadığını söyledi.
Yalnız Kaldığımızda Konutta vakit Geçiriyoruz
Katılımcıların Değerli bir kısmı yani yüzde 70’i yalnız kaldığında ağır olarak konutta vakit geçirirken; yüzde 56 oranındaki iştirakçiler internette Vakit geçiriyor. İştirakçilerin yüzde 37’si uyuduğunu, yüzde 36’sı kendisini paklığa ve Yemek hazırlığına verdiğini, yüzde 30’u ise kitap okuduğunu kaydetti.
Araştırmada daha az yalnız hissetmek için, kendisini dışarı atıp AVM/Çarşı-pazara ya da yürüyüşe arkadaşları ile gidenlerin, STK/dernek ziyaretleri yapanların, maç izlemeye / stadyuma gidenlerin, sevdiği insanları ziyaret edenlerin, Konuk ağırlayanların istatistiki olarak yalnızlığının daha düşük düzeyde olduğu görüldü.
Dertleşecek Birilerine Muhtaçlığımız Var
Görüşülen şahısların yüzde 23’ü sık sık dertleşecek birini bulamadıklarını belirtti. İştirakçilerin yüzde 61’i arkadaşları ile yüzde 33’ü kardeşleri ile yüzde 29’u ise eşleri ile dertleştiğini söyledi. Dost etrafının ve kardeş sahipliğinin kıymeti burada da görüldü. Araştırma sonuçları evli çiftlerin yarısının bir arkadaşı, yarısının ise eşi ile dertleştiğini ortaya koydu. Böylelikle evlilikte eşlerin birbirini anlamasının ve birbirinin keder ortağı, arkadaşı olmasının gerekliliği ortaya çıktı. Çünkü dertleşecek birini bulamayan şahısların yüzde 68’i kendini sıkça yalnız hissettiğini belirtti. Ayrıyeten şahısların yüzde 21’i annesi, yüzde 6’sı babası ve yüzde 13’ü çocukları ile dertleştiğini söyledi. Sonuçlar aile içi irtibatın de geliştirilmesi gerektiğini ortaya koydu.
Kalabalıklar İçinde Yalnızız
Katılımcıların ne sıklıkta yalnız kaldıkları da soruldu. Bireylerin yüzde 38’i hiç (hiç+nadiren), yüzde 23’ü Uzaklık sıra, yüzde 40’ı ise sık (sık sık+her zaman) yalnız kaldığını belirtti. Hiç yalnız kalmadığını belirten, etrafında daima insan olduğunu lisana getiren iştirakçilerin bile yüzde 13’ü sık sık yalnız hissettiğini, yüzde 28’i de Ara Dizi yalnız hissettiğini lisana getirdi. Sonuçlar beşerlerle çevrili olsak da yalnızlık hissi yaşandığını söyledi.
Yalnızlık Mutsuzluğu Yanında Getiriyor
2019 yılında yapılan araştırmada yalnız hissedenlerin hissetmeyenlere nazaran 2,5 kat daha Çok mutsuz hissettiği görülürken; 2022 yılında bu Oran 3,5 kat farka kadar çıktı. Yalnız hissetmeyenlerin yüzde 70’i hayatından Mesut olduğunu belirtirken, sık sık yalnız hissedenlerin yalnızca yüzde 19’u Mesut olduğunu belirtti. Halbuki ki yalnız kalınca mutsuz hissedenlerin yüzde 43’ü hayatından Mesut olduğunu belirtirken, yalnız kalınca Mesut hissedenlerin ise yüzde 57’si hayatından Mesut olduğunu lisana getirdi.
Sanal Ortamda Toplumsallaşma İsteği Daha Çok Yalnızlaştırıyor
Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı ve Method Research Company Pazarlama Yöneticisi Hale Aslı Kılıç, araştırma sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde aile hayatında yalnızlık kavramının günümüzde Kıymetli bir durum olarak karşımıza çıktığını belirterek şunları söyledi:
“Kentleşmenin getirdiği Ömür biçimi, Çağdaş hayatın insanı ferdi hudutlara hapsetmesi, dijitalleşme, paylaşma ve dayanışmanın azalması aile içi inançlı toplumsal bağların zayıflamasına ve vakitle yalnızlık yaşantılarının oluşmasına neden olmaktadır. Ailede bireylerin birbirinden uzaklıklı olması, pandemi ile Bir arada Dost ve Hısım bağlantılarının azalması da yalnızlık hissiyatını güçlendirmiştir. Aile dışındaki toplumsallaşma araçları bireyin sevgi, inanç, bağlılık ve ilişkin olma üzere duygusal gereksinimleri karşılamada yetersiz kalmakta, bireyin yalnızlık hissi artmaktadır. Hatta bir aileyle Bir arada tıpkı çatı altında bulunan bireyler bile öteki aile üyeleriyle kuvvetli ve inançlı toplumsal bağlar kuramadıkları Vakit kendilerini daha yalnız hissetmektedirler. Ayrıyeten bu duruma deva aramak gayesiyle akıllı telefonlara kilitlenerek toplumsal ağların yarattığı yeni toplumsallıklar içinde yalnızlığı gidermeye çalışan birey daha da yalnızlaşabilmektedir. Ailenin birey üzerindeki tesiri Üye sayısının fazlalığı açısından değil, üyeler ortası bağlantıların yoğunluğu açısından Ehemmiyet taşımakta ve aile kümesindeki zayıflayan alakalar bireyi etkilemektedir. Aile içi irtibatın sağlıklı olma oranı aile ortamındaki itimat hissinin yoğunluğu, kişinin hayata tutunabilmesini ve yalnızlık hissinin üstesinden gelmesini sağlamaktadır. Bu bağlamda aile içi itimat hissinin ve münasebetlerin kuvvetlenmesi Ehemmiyet arz eden bir gereklilik olarak ortaya çıkmaktadır.”(BSHA)
