Kahramanmaraş sarsıntılarından etkilenen 11 vilayette pek Fazla kişinin hayatını yitirdiği yüksek katlı binalar, Türkiye’nin her bir bölgesinde inşaat ve mühendislikte mevzuat ve standartlara Müsait projelerin ehemmiyetini gündeme getirdi. Yüksek katlı binalarda öncelikle yer mekaniği ve davranışının uygun incelenmesi gerektiğini kaydeden Dr. Nuri Bingöl, tabana Müsait mühendislik uygulamaları kullanımına dikkat çekti.

Bingöl, sıvılaşmanın olduğu bölgelerde binaların yüksek katlı olarak inşa edilmemesi gerektiğini de kelamlarına ekledi.   

Üsküdar Üniversitesi sıhhat Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı İSG uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, yüksek katlı binalarda mümkün zelzelelere karşı alınması gereken tedbirlere ait değerlendirmede bulundu.

Yüksek katlı binalarda öncelikle yer seçiminin Kıymetli olduğunu hatırlatan Dr. Nuri Bingöl, öncelikle bu husus ile ilgili mühendislik disiplinine nazaran ortak çalışma ile risk değerlendirmesi yapılması gerektiğini söyledi.

Zemin mekaniği ve davranışı yeterli incelenmeli

Önceliğin Fazla katlı yüksek binaların jeolojik açıdan sağlam yapıda olan yerlere yapılması olduğunu kaydeden Dr. Nuri Bingöl, “Ancak her bölgede sağlam yapıda tabanın bulunmadığı ve ülkemizin zelzele ülkesi olduğu gerçeği göz önünde bulundurulduğu üzere, her Vakit sağlam yer bulma imkanı bulunmamaktadır. Bu durumda gelişmiş inşaat teknolojileri ile yapı temelinin sağlam yere ulaşacak formda kazık çakma, shutcrete uygulama üzere taban güçlendirme ve sağlam tabana ulaşma usulleri seçilerek Fazla katlı binaların yapılması Muhtemel olabilmektedir. Hasebiyle plan ve proje etabında taban mekaniği ve davranışı yeterli incelenmeli ve bu incelemelere nazaran Fazla katlı yapı yapılmalıdır. zelzele izolatörlerinin kullanılarak mümkün sarsıntıların süspanse edilmesi de Yeniden uygulamalardaki uygun örneklerden olacaktır.” diye konuştu.

Yüksek katlı binalarda projeye tam olarak uyulmalı

Yüksek katlı binaların imalinde dikkat edilmesi gereken noktalara da değinen Dr. Nuri Bingöl, “Yüksek katlı binaların imalinde ilgili mevzuat, standart ve inşaat mühendisliği bilimine Müsait olacak en yanlışsız statik hesaplamalar yapılarak yapı projelendirilmeli ve inşaat üretimi sırasında da bu projeye harfiyen uyulmalı, Özellikle perde, kolon, kiriş, döşeme üzere betonarme Bina elemanlarında kullanılan beton sınıfı, uygulaması ve kürlenmesi ile donatı çeliğinin Müsait sınıfta ve kâfi fiziki kurallarda olması konusunda Ödün verilmeden ve Bina kontrol kuruluşları tarafından kâfi ve faal kontrolle projenin uygulanması sağlanmalıdır.” dedi.

Müteahhit firmanın mühendislik hizmetlerini hakikat vermesi önemli

Yüksek katlı binaların müteahhitlerinin de bu projeyi uygulayabilecek yeterlilikte ve nitelikte bir müteahhit olması gerektiğini Anlatım eden Dr. Nuri Bingöl, “Yapı kontrol üzere Hariç kontrolün yanında müteahhit firmanın mühendislik hizmetlerini hakikat vermesi ve İç kontroller ile yapılan uygulamalarını Daimi denetlemesi ve gerektiğinde yerinde müdahaleler ile yapılacak yanlışların, ilişki eksikliklerinin, donatı problemleri üzere birçok durumun önüne geçecektir. yapı temellerinin yalıtım sorunu da kıymetlidir. Bu mevzuda da tabanın yahut bodrum katların yani temelin ileriki vakitlerde su almaması için proje kademesi ve Temel inşası sırasında Fazla dikkatli bir halde Daimi işin başında mühendislik hizmeti alarak durum Denetim altında tutulmalıdır.” diye konuştu.

Yatay mimari tercih edilmelidir

Sıvılaşmanın olduğu bölgelerde binaların yüksek katlı olarak inşa edilmemesi gerektiğini kaydeden Dr. Nuri Bingöl, “Mühendislik gereklerine Müsait biçimde yapılması öncelikli olmalıdır. Bilimin ve fennin gereklerini yerine getirmek sıvılaşmanın olduğu tabanlarda yapılacak binalar da iç bütün şartlarda kıymetlidir. Yere Müsait biçimde mühendislik uygulamaları kullanılmalıdır. Yatay mimari tercih edilmelidir. Yerin durumuna nazaran de mühendislik hesapları ve uygulama teknikleri gibisi şartlarda binaların kaç katlı olabileceğini ortaya koyabilir.” diye konuştu.

Mevzuat ve standartlara uygunluk riskleri azaltıyor

İlgili mevzuata ve standartlara Müsait halde hazırlanmış proje kaidelerini minimum kaidelerde sağlayacak biçimde tekniğe Müsait olarak yapılan hiçbir binanın kat yüksekliği ayırt etmeksizin tehlike oluşturmayacağını kaydeden Dr. Nuri Bingöl, “Bu kuralları sağlamayan Biricik katlı Bina bile tehlike oluşturur. Mühendislik gereklerini yerine getirmek Tekrar standartlara Müsait inşa etmek kaydı ile yüksek binalarda zelzele esnasındaki yüksek sarsıntılara dayanabilecek formda yapılabilmektedir. Unutmayalım ki çelik konstrüksiyon üzerine inşa edilmiş birçok yapı mevcuttur. Yapılma kademesinde zelzele izolatörleri ile de desteklendiği sürece yüksek binalardaki   sarsıntı düzeyleri azalacak ve bu az düzeydeki sarsıntılara da bu yüksek binalar dayanım gösterecektir.” diye konuştu.

Kaynak: (BYZHA) ak Haber Ajansı