30 hususta zelzele haberciliği nasıl yapılmalı?

Kahramanmaraş merkezli iki zelzele, 10 vilayette 24 bini aşkın vatandaşın vefatına neden oldu. Aka yıkıma yol açan zelzele felaketinde Özellikle kurtarma çalışmaları sırasında toplumsal medyanın gücü ve tesiri bir Sefer daha gündeme geldi.

Enkaz altında kalanların seslerini duyurması, kayıp bireyler hakkındaki bilgilerin kısa müddette pek Fazla şahsa ulaşması ve yardım çalışmalarının koordine edilmesinde toplumsal medya sıklıkla kullanıldı. Üsküdar Üniversitesi İrtibat Fakültesi akademisyenleri, toplumsal medya ve gazeteciler için ‘Deprem Haberciliği Rehberi’ hazırladı. 30 unsurdan oluşan rehberde toplumsal medyanın gücünün farkında olunması gerektiğinin altı çizilerek kullanılması gereken lisandan depremzede yakınlarına yaklaşıma kadar pek Fazla teklife yer verildi.

Üsküdar Üniversitesi İrtibat Fakültesi akademisyenleri bir ortaya gelerek toplumsal medya kullanıcıları ve gazeteciler için 30 unsurdan oluşan ‘Deprem Haberciliği Rehberi’ hazırladı. Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nazife Güngör, “Yüzyılın Felaketi” olarak nitelendirilen Kahramanmaraş sarsıntılarında toplumsal medyanın aktif halde kullanıldığını belirtti.

Doğru kullanımı teşvik etmek gayesiyle hazırlandı

Kahramanmaraş zelzelesinde Mesul ve tesirli biçimde kullanıldığında toplumsal medya platformlarının nasıl işe yarayabileceğinin ortaya çıktığını belirten Prof. Dr. Nazife Güngör, “Elbette bu süreçte âlâ kullanımlar olduğu kadar Üzücü kullanımlara da rastladık. Medya kuruluşları da daha birinci günden itibaren insan kaynaklarını zelzele bölgesine kanalize ederek zelzele haberciliği yapmaya başladı. Biz, Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi öğretim elemanları olarak, yaşanan tecrübelerden de hareketle toplumsal medya ile klasik medyanın daha yanlışsız kullanılmasını teşvik etmek emeliyle bu rehberi hazırladık.” Sözlerini kullandı.

Rehber 30 unsurdan oluşuyor

Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi akademisyenleri tarafından toplumsal medya kullanıcıları ve gazeteciler için hazırlanan ‘Deprem Haberciliği Rehberi’ şu unsurlardan oluşuyor:

1. Toplumsal medyanın gücünün farkında olunuz. Toplumsal medyadan yapılan yardım davetleriyle Fazla sayıda canın kurtarıldığını unutmayınız.

2. Depremi Amerikalılar yaptı, zelzelesi bilen kâhin üzere bilimsel pahası olmayan paylaşımlar yapmamak, yapılan paylaşımları yaymamak gerekir.  

3. Evvelce meydana gelen Öbür bir sarsıntıya ait imgeler yeniymişçesine toplumsal medyada paylaşılmamalıdır.

4. Toplumsal medyada paylaşılan fotoğraf ve görüntülerde gerçekliği bozacak halde ekleme, çıkarma, kolaj yahut montaj üzere oynamalar yapılmamalıdır.

5. Toplumsal medya paylaşımlarında nefret söylemi içeren kışkırtıcı tabirler kullanmamaya İtina gösterilmelidir.

6. Zelzelede yardımları kolaylaştırmak için kullanılan hashtag’ler, takipçi kazanmak gayesiyle ilgisiz tweetlerde kullanılmamalıdır. Bu ilgisiz paylaşımlar yardımları sekteye uğratmaktadır.

7. Toplumsal medyada yardım takımlarının yönlendirilmesi hedefiyle paylaşılan içeriklerin hakikat ve yeni olmasına İtina gösterilmelidir. Yanlışlı paylaşımlar takımların Vakit kaybetmesine neden olmaktadır.  

8. Toplumsal medyada, gerçek yardım kuruluşlarını taklit ederek oltalama sistemiyle yardım davetleri yapanlara karşı dikkatli olunmalı, bu hesaplar tespit edilir edilmez engellenmeleri için toplumsal medya platformlarıyla bağlantı kurulmalıdır.

9. Toplumsal medyada, olağan devirlerde makul karşılanabilecek halde takipçi toplamak, zevk almak üzere maksatlarla sansasyonel paylaşımlar yapmamak gerekir.

10. Toplumsal medyada, alanda haber yapan gazetecilere yönelik linç teşebbüsleri de çokça yaşanmaktadır. Bu Cin teşebbüslere alet olmamak gerekir.

Çocuk fotoğraflarına dikkat!

11. Yaralı ya da enkazdan kurtulan çocuk fotoğraflarının ve görüntülerinin toplumsal medya platformlarından paylaşılmasının ve bu çocukların ismiyle cismiyle sembol haline getirilmesinin yaşadıkları travmayı ömür uzunluğu atlatamamalarına yol açabileceğini unutmayınız.

12. Palavra haberlerin daha süratli yayıldığının farkında olunuz ve teyit edilmemiş haberleri paylaşmaktan kaçınınız.

13. Göçük başında yakınlarının enkazdan kurtarılmasını bekleyen beşerlerle konuşurken dikkatli bir lisan kullanılmalı, ‘ne hissediyorsun, Tasa Mevcut mı’ üzere saçma sorular sormaktan kaçınılmalıdır. 

14. Depremzedelerle röportaj yaparken hisli biçimde davranmak gerekir. Acılı insanlara yaklaşımımız her Vakit insani olmalıdır.

15. Röportaj yapmak istediğiniz, mikrofon uzattığınız insanlara öncelikle kendinizi tanıtın ve ne için röportaj yapmak istediğinizi açıklayınız.   

16. Yakınları vefat etmiş insanlara baş sıhhati dileyin ve hüzünlerinizi bildirin lakin asla acınızı anlıyorum üzere Gereksiz sözler kullanmayınız.

17. Yakınları hala göçük altında olan insanlara mikrofon uzatırken Fazla dikkatli davranın ve mümkünse bu röportajları canlı yayın esnasında yapmayın. Acılı beşerler istemeden başlarına sıkıntı açacak sözler kullanabilirler. canlı yayın olmazsa bu kelamları ayıklayıp röportajları yayımlayabilirsiniz.

18. Ceset manzaralarını ve Özellikle de cesetlerin yüzlerini gösteren manzaraları vermekten kaçının. Zira ceset imgeleri en başta vefat eden kişinin yakınlarında kalıcı travmalara yol açabilmektedir. 

Travmatik imgeler Acıma yorgunluğuna yol açabilir

19. zelzele üzere travmatik olaylara ait yayınların izleyiciler ve okuyucular üzerinde tesirleri olacağını hesaba katın. Travmatik imajların insanlarda Acıma yorgunluğuna yol açtığını unutmamak gerekir. Acıma yorgunluğu kısaca emsal imajları Daimi gören bireylerin öbürleri için empati kurma ve şefkat duyma yeteneklerinin vakitle azalmasını anlatmaktadır. 

20. zelzele haberlerini sayılara indirgemek, Çabucak her saat başı meyyit ve yaralı sayılarını vermek bir mühlet sonra insanlarda duyarsızlığa yol açmaktadır. Ölenlerin birer insan olduğunu, istatistikten ibaret olmadığını dikkate alınız.   

21. Zelzeleye ait haberleri verirken, manzaralara müzik döşeyerek dramatikleştirmek hakikat değildir.

22. Göçük altında olan, kurtarılmayı bekleyen beşerlerle Gereksiz temas kurmaya çalışmayın. O insanların nefeslerini boş yere harcamalarına yol açacak halde canlı yayında seslerini duymaya kalkmayınız.

23. Resmi açıklamalar ve muteber kaynaklar dışında yapılan açıklamalara prestij etmeyin.

24. Toplumsal medyada paylaşılan imgeleri teyit etmeden haberlerde kullanmayın.

25. Olanı biteni objektif biçimde aktarmak için Çaba gösterin. En Kötü gazetecilik, gerçeği çarpıtan gazeteciliktir. Bu Cin gazetecilik hem halkın bilgi alma hakkına hem de mesleğin prestijine ziyan verir. 

26. Başvurulacak haber kaynaklarının bahsin uzmanı bireyler olmasına dikkat ediniz. 

27. Spekülatif açıklamalar yapan şarlatanlara mikrofon uzatmayınız ve komplo teorilerini haberleştirmeyiniz. 

28. Yetkilileri İzah yapmaları için zorlayınız. Medya haber yaptığında aksaklıkların süratle düzeltildiği tekraren görülmüştür. 

29. Yalnızca sıkıntılara değil, tahlillere de yoğunlaşınız. mümkün tahlil tekliflerini haberleştirerek alandaki takımlara daha Çok Yardımcı olabilirsiniz.

30. Haber yapma sürecinde yıkıntı kaldırma ve göçük altından can kurtarma çalışmalarına Mani olmayınız. canlı yayında hayat kurtarma imajları verebilmek için çalışmaları aksatmayınız.    

Kaynak: (BYZHA) – ak Haber Ajansı