3-9 Kasım Organ Nakli Haftası kapsamında, bir Sefer daha organ bağışının değerine dikkat çekildi. Türkiye Nefroloji Derneği Lideri Prof. Dr. Alaattin Yıldız ve Türkiye Organ Nakli Kuruluşları Uyum Derneği Lideri Uluğ Eldeğez, organ nakli sürecine dair Değerli ve yararlı bilgiler paylaştı. sıhhat Hizmetleri genel Müdürlüğü Doku, Organ Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Organ Nakli ve Ulusal Uyum Merkezi Ünite Sorumlusu Seher Taş ise Türkiye’de Yekün 31 bin 295 kişinin organ ve doku beklediği bilgisini paylaştı.

Türkiye Nefroloji Derneği Lideri Prof. Dr. Alaattin Yıldız, Türkiye’nin böbrek nakli operasyonlarındaki muvaffakiyetinin nedenlerini aktardı ve atama sonrası hasta takibi ile ilgili yararlı bilgiler verdi.

“TÜRKİYE’DE BÖBREK NAKİLLERİNDE HASTA VE BÖBREK SAĞKALIMI YÜZDE 95’İN ÜZERİNDE”

Türkiye’nin organ nakli operasyonlarındaki başarılarına değinen Prof. Dr. Yıldız, kelamlarına şöyle devam etti: “Organ naklinde muvaffakiyet temelde kısa ve uzun devirde hasta ve nakledilen böbreğin ömrü ile kıymetlendirilir. Ülkemizde yapılan böbrek nakillerinde kısa Devre hasta ve böbrek sağkalımı yüzde 95’in üzerindedir ve epey yüksektir.”

Bu muvaffakiyetin altında yatan sebepleri de aktaran Prof. Dr. Yıldız, yapılan nakillerin yüzde 80-90’ının canlı vericiden olması, diyalize başlamadan Evvel direkt atama gerçekleştirilen hasta oranının yüksek olması, gerek atama öncesi, gerekse atama sonrası hastaların nefrolojik ve immünolojik açıdan detaylı değerlendirilmesinin ve dünyada kullanılmakta olan bağışıklığı baskılayan ilaçlara çarçabuk erişebilmenin Fazla Kıymetli etkenler olduğunun altını çizdi. Ayrıyeten atama sürecini gerçekleştiren grubun tecrübesinin ehemmiyetine de değinen Prof. Dr. Yıldız, “Ülkemizde böbrek nakilleri, tecrübeli merkezlerde ve milletlerarası standartlarda gerçekleştirilmektedir.” dedi.

Türkiye’de yılda yaklaşık 4 bin 500 civarında böbrek nakli gerçekleştirildiğini kelamlarına ekleyen Prof. Dr. Yıldız, bu oranla nüfus başına gerçekleştirilen böbrek nakli açısından dünyada birinci beş ülke ortasında olduğumuzu lisana getirdi.

“BÖBREK NAKLİ SONRASİ BİRİNCİ 1 AY çok ÖNEMLİ”

Organ nakli sonrası hastanın takibi, atama kadar Ehemmiyet taşıyor. atama sonrası erken periyotta (ilk 1 ay) karşılaşılan sıkıntıların böbreğin uzun Devre ömrünü belirlediğini vurgulayan Prof. Dr. Yıldız, kelamlarına şöyle devam etti: “Nakil sonrası erken Devre problemsiz geçirildiğinde, Özellikle birinci yılını tamamladıktan sonra böbrekte red atağı riski Fazla azalır. Lakin bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçların, nefroloji uzmanı tarafından düzenlenen daha düşük dozlarda ömür uzunluğu kullanılması gerekmektedir. Uzun devirde böbrek kaybının en Değerli nedeni, hastaların ilaç tedavisini aksatmalarıdır. Ayrıyeten rutin denetimler ile kullanılan ilaçlara bağlı Yan tesirler açısından takibi gerekir. Bu nedenle hastaların nefroloji denetimlerini aksatmaması ve tedavilerini nizamlı kullanmaları, uzun Devre böbrek ve hasta sağ kalımı için Fazla değerlidir.”

“TÜRKİYE’DE YILDA YAKLAŞIK 2 BİN HASTA BEYİN MEVTİ TANISI ALIYOR”

Türkiye Organ Nakli Kuruluşları Uyum Derneği Lideri Uluğ Eldeğez, Türkiye’de gerçekleştirilen organ nakilleri ile ilgili kapsamlı datalar paylaştı.

Yoğun bakımda yatan ve beyin mevti tanısı Meydan hastalar için kadavra tarifi kullanılıyor. Organ nakillerinde kadavra bağışının değerine vurgu yapan Eldeğez, Türkiye’de yılda ortalama 1.500-2.000 beyin vefatı tanısı Meydan hasta olduğu bilgisini verdi. Bu hastaların organ bağışı açısından kıymetlendirilerek ailelerinden onam alınabilecek hastalar olduğunu vurgulayan Eldeğez, kelamlarına şöyle devam etti: “Bir beyin vefatı teşhisli hastadan beyin haricinde bütün solid organlar (kalp, akciğer, karaciğer, böbrek, pankreas) ve kompozit dokular (yüz, üst ve alt ekstremiteler…) alınabilmektedir.”

“TÜRKİYE’DE KADAVRADAN ORGAN NAKLİ ORANI YÜZDE 25”

Türkiye’de organ naklinin yüzde 75’i canlı, yüzde 25’i kadavradan yapılmaktadır. Bu oranın kadavra açısından kâfi olmadığının altını çizen Eldeğez, “Özellikle aile onamında hâlâ makul nedenler önyargıdan çıkarılamamıştır. Avrupa ülkeleri ile kıyasladığımızda bu Oran tam aksisi bir dağılım göstermektedir. Avrupa’da yüzde 85 kadavradan, yüzde 15 canlıdan nakiller yapılmaktadır.” bilgisini verdi.

“ORGANLARINI BAĞIŞLAYANLAR KESİNLİKLE AİLELERİNE BİLDİRSİNLER”

Türkiye’de ortalama bin 500’ün üzerinde beyin vefatı deklerasyonu olmasına Karşın aile onamı hala yüzde 22 civarındadır. Bu oran, COVID-19 öncesi yüzde 26-27’lerde seyretmişken tekrar muhakkak bir düşüş gözlemlenmektedir. Pandemi sürecinde donör sayısında Kıymetli bir azalma yaşandığını belirten Eldeğez, salgının yarattığı kaygı nedeniyle de ailelerin onam Eda sayısında azalma yaşandığını söylerine ekledi.

Donör sayısının önümüzdeki yıllarda tekrar eski düzeyine çıkabileceğini vurgulayan Eldeğez, kelamlarına şöyle devam etti: “Yoğun bakım hekimlerinin olası beyin mevti gerçekleşecek hasta yakınları ile devamlı irtibat halinde olması aile onamı sayısını arttırabilecektir. Bunun için organ bağışını Daimi gündemde tutmak, ehemmiyetini anlatmak ve ortaokuldan itibaren organ bağışı ile ilgili bilgilendirici eğitimler verilmesini sağlamak gerekir. İkinci Değerli bir bahis organ bağışında bulunan şahısların bunu ailelerine mutlak suretle bildirmeleri gerekmektedir. Böylelikle organ bağışı konusu aileler nezdinde vasiyet kapsamında değerlendirilebilecektir.”

“BÜTÜN ORGAN NAKLİ MERKEZLERİNDE EŞİT KALİTEDE HİZMET VERİLİYOR”

Sağlık Hizmetleri genel Müdürlüğü Doku, Organ Nakli ve Diyaliz Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Organ Nakli ve Ulusal Uyum Merkezi Ünite Sorumlusu Seher Taş, Organ Nakli Haftası kapsamında ayrıntılı bilgiler verdi.

Türkiye’nin organ nakli hizmetlerinde dünya çapında bir yere sahip olduğunu belirten Seher Taş, Sıhhatte kalite Standartları’nın yayımlanarak, organ nakli merkezlerinin kalite standartlarının belirlendiğini ve ülke çapında yer Meydan Tüm merkezlerin birebir minimum standartlarda hizmet vermesinin hedeflendiği bilgisini paylaştı.

TÜRKİYE’DE Yekün 31 BİN 295 KİŞİ ORGAN VE DOKU BEKLİYOR

Taş, ülkemizde organ ve doku nakli bekleyen hasta sayıları ile ilgili ise şu bilgileri paylaştı: “Ülkemizde bugün prestijiyle; 23 bin 633 böbrek, 2 bin 438 karaciğer, bin 328 kalp, 273 Pankreas, 174 akciğer, 3 bin 447 kornea ve 2 ince barsak olmak üzere, maalesef toplamda 31 bin 295 hastamız organ ve doku beklemektedir.”

Bekleme listesindeki sıralamanın nasıl yapıldığına dair İzah yapan Taş, “Sıralama, bilimsel istişare komisyonlarımıza danışarak oluşturulan parametreler üzerinden büsbütün bilgisayar ortamında hiçbir müdahale Laf konusu olmadan otomatik olarak belirlenmektedir. Her organın sıralama ölçütleri farklıdır. Acil durumlarımız Laf konusu olabilmektedir. Bunların da ölçütleri muhakkaktır. Her acil Hadise 7/24 danışabildiğimiz acil bilimsel müşavere komiteleri tarafından en ince detayına kadar irdelendikten sonra acil listesine alınır. Acil Hadise istisna elektif Olay genel uygulamamızdır.” biçiminde konuştu.

Türkiye’de yabancılara yönelik sadece canlı vericili atama hizmetleri sunulduğu bilgisini de aktaran Taş, şimdiye kadar 62 ülkeden gelen bin 944 hastaya karaciğer nakli hizmeti verilirken, 95 ülkeden gelen 3 bin 206 hastaya da böbrek nakli hizmeti sunulduğunu söyledi.

“İLAÇLARA ERİŞİM KONUSUNDA Sıkıntı YAŞANMIYOR”

“Gerek atama öncesi gerekse de atama sonrasında, en ileri tedavi imkânları ve ilaçlar konusunda hiçbir erişim sorunu yaşanmamaktadır. Organ ve doku nakli hizmetleri Geri ödeme kapsamında olan ve ek fiyat dahi alınamayacak sıhhat hizmeti kategorisindedir. Hastalarımızın hiçbir ilaç ve tedavisi için erişim ve ödeme sorunu bulunmamaktadır. Tüm tedavi ve ilaçlar Geri ödeme kapsamındadır.” bilgisini paylaşan Taş, hasta takibi açısından da ülkemizde Özel ve tesirli bir sistem yürütüldüğünü söyledi. Taş, mevzu ile ilgili şunları söyledi: “Transplantasyon, Diyaliz ve İzlem Sistemleri isminde TDIS olarak kısalttığımız bir sistemimiz bulunmaktadır. Bu sistem 2008’den bu yana etkin olarak kullanılmaktadır. Sistemde diyaliz tedavisi Meydan hastalarımız, bekleme listesinde yer Meydan hastalarımız ve atama olan hastalarımızın Tüm bilgilerine erişebilmekteyiz. Nakilden sonra Ömür boyunca hastaların takibi bu sistemde yapılabilmektedir. Merkezlerin atama sonrası uzun sürelerdeki performansları bu sistemde izlenebilmektedir. Merkezler hastalarını hayat uzunluğu takip etmekte ve bu sisteme data girişi yapmaktadır. Hasta takibi açısından dünyanın en gelişmiş sistemlerinden olan TDIS tıpta elde edilen her yeni gelişmeyi içerecek halde revize edilebilen etkin bir sistemdir. Sistem en nihayet Emniyet testlerinden geçmiştir ve şimdiye kadar hiçbir Emniyet açığı oluşmamıştır.”

Ayrıca hastaların müracaat için rastgele bir teşebbüste bulunmak zorunda kalmadan direkt nefroloji, gastroenteroloji üzere dâhili branşlar tarafından merkezlere yönlendirdiğinin altını çizen Taş, sürecin devamının organ ve doku nakli koordinatörleri ve atama merkezi Mesul cerrahlar tarafından yürütüldüğünü belirtti. Taş, kelamlarına şöyle devam etti: “Hastalar Gerekli tetkik ve tedavileri yapılarak kurul kararı ile organ bekleme listesine alınırlar. Hastaların böbrek ve karaciğer nakilleri için canlı vericili atama imkanları mevcuttur. Müşteri adaylarının 2 Yıl fiilen Bir arada yaşadıkları eşleri ile 4’üncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından atama olma imkânı vardır. Bunların dışındaki vericiler için ise Müşteri ve verici atama merkezine başvurması halinde merkezlerimiz bunlara ilişkin belgeleri hazırlar ve vilayetlerde bulunan etik komiteye başvuruyu gönderir. Komiteler Müşteri ve vericiyi dinler ve hadiseyi her istikameti ile inceler. Kurulda güvenlik müdürlüklerinden, hastanelerin psikiyatri servislerinden, barolardan ve Vilayet müdürlüklerimizden temsilciler yer almaktadır. şayet kurul başvuruyu etik açıdan Müsait görürse nakle müsaade verir lakin rastgele bir Kuşku Laf konusu olursa müracaat reddedilir.”

Kaynak: (BYZHA) – ak Haber Ajansı