İnsanın Özellikle yönetmesi gereken beş Olumsuz his olduğunu, bunların “karanlık beşli” olarak da adlendirilebildiğini Anlatım eden Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu hisler kin, nefret, öfke, kıskançlık ve düşmanlıktır. Bunların hepsi insani hislerdir lakin bir yırtıcı Beygir üzere yönetmek gerekiyor” dedi. Tarhan, hislerin yönetilmesi halinde kişiyi amaçlarına ulaştıracağını kaydederek “Yönetemezsek Beygir sizi istediği tarafa götürür, kusur yaptırır” ihtarında bulundu.
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, beyin kimyasına ziyan veren hislerle ilgili değerlendirmede bulundu.
Olumsuz Hisleri Yönetmek Mümkün Mü?Kararlarımızda Hislerimiz Da Tesirli Oluyor
90’lı yılların sonuna gerçek ruhsal bilimlerde bir ihtilal yaşandığını belirten Tarhan, bu ihtilalle Bir arada bilimsel kategori olarak hislerin da ele alınmaya başladığını söyleyerek şu tabirleri kullandı: “Daha Evvel his konusu şairlerin, sanatkarların, manevi kıymetlere Ehemmiyet veren şahısların konusu, his bilimsel kategori değil diye biliniyordu. Zira Delil yoktu. 90’lı yıllarda İspat çıktı ortaya. Ve bu çıkan ispatları da yazılı kitap haline getirip Amerika’da yayınlayan Antonio Damasio isimli Portekiz kökenli bir hudut bilimci oldu. Nörobilimci Antonio Damasio, bu hususla ilgili olarak ‘Descartes’ in Yanılgısı’ isimli bir kitap yazdı. Şu anda bu somut alanın içerisine hisler da girdi.”
Duyguları Yönetmeyi Öğrenmek Gerekiyor
İnsanın karar verirken yalnızca mantığını değil birebir vakitte ruhsal ve toplumsal gereksinimlerini da gözeterek karar vermesi gerektiğini Anlatım eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Duyguları yönetmeyi öğrenmek gerekiyor. Bu doğuştan öğrenilmiyor.
Epiretinal Membran Hastalığı Görme Kaybına Yol Açabilir!
Duygularımızın içerisinde iyicil bir modül da var, kötücül bir modül da… İnsanı iyicil hisler da yönetir, kötücül hisler da yönetir. Buna aslında biz karar veriyoruz. Aslında her dakika bir seçim her karar bir seçim, tercih bu formda hayatımız ilerliyor. Bu nedenle hisleri yönetmek gerekiyor. Olumlu hisler var, Olumsuz hisler var. Her ikisini de Bir arada yönetmek gerekiyor. Bu da bir marifet, Yetenek değil, sonradan öğreniliyor. Kişinin bu bahse yatırım yapması lazım. Bu formda öğrenebiliyor.” dedi.
Karanlık 5’li Kesinlikle Yönetilmeli
İnsanın Özellikle yönetmesi gereken beş Olumsuz his olduğunu, bunun mahşerin beş atlısı ya da karanlık beşli olarak da adlendirilebildiğini Anlatım eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu hisler kin, nefret, öfke, kıskançlık ve düşmanlık. Bunların hepsi insani hisler. İstemediğimiz bir Hadise ya da durumla karşılaştığımızda, engellendiğimiz Vakit ya da haksızlığa uğradığımız Vakit bu hisleri hissedebiliriz. kimi kıskançlık, kimi nefret, kimi Öfke ya da kin ve kimi düşmanlık hissederiz. Bu hisler yabanî bir attır. Bu yırtıcı atı yönetmek gerekiyor. Yırtıcı atı yönetirsek o hisler bizi amacımıza götürür. Yönetemezsek Beygir sizi istediği tarafa götürür, yanılgı yaptırır. O nedenle bu hisleri yönetmek gerekiyor.” tavsiyesinde bulundu.
Olumsuz Hisleri Yönetmek Mümkün Mü?Beyinde Cenk Ya Da Kaç Reaksiyonu Oluşuyor
Bu hislerin beyinde Öfke ve gerilim anında ortaya çıktığını kaydeden Tarhan, “Bu hislerin sonucunda beyne Cenk ya da kaç reaksiyonu veriyor. Cenk reaksiyonu verirse beyne komut veriyor: ‘Tehdit var, tehlike var’ diyor. Cenk reaksiyonu verdiği Vakit damarlar büzülüyor ve damar direnci artıyor, tansiyon yükseliyor, mide bağırsak spazmı oluyor. Sindirimi öteliyor, tehlike Mevcut diyerek onu yavaşlatıyor. Nasıl ki bir Cenk durumunda cümbüş üzere ögeler ikinci plana atılır. Bunun üzere gövde kimi durumlarda ani kaç yansısı veriyor. Yani tehdide karşı gayret edemeyince bayılıyor mesela… Bu da kişinin hislere yüklediği manayla ilgili bir durumdur.” dedi.
Duyguların eğitimi de ailede olmalı
Kişinin hislerini eğitmeyi ailesinde öğrenebileceğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişi bu hisleri çocukluğundan beri yaşayacak. Bu hislere karşı annesi ve babası nasıl reaksiyon veriyor? Bunu onlardan öğrenecek. Bir Öfke ya da kıskançlık anında nasıl davranması gerektiğini, bunların Fazla insani hisler olduğunu anlamış olacak.” dedi.
Duygu idaresi öğrenilirse parasempatik sistem çalışıyor
Duygu idaresini öğrendikten sonra bedenimizin vereceği fizyolojik reaksiyonlarda değişiklik olacağını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Öfkelendiğimizde sempatik hudut sistemi devreye giriyor. Omuz, boyun, bel, sırt kasları kasılıyor. gövde geriliyor, göz bebekleri büyüyor, beyne giden oksijen ölçüsü da artıyor. Kişinin dikkati artıyor. Bu durum birkaç saat sürerse gövde onu Çabucak tolere ediyor. Hatta kana Çabucak şeker pompalanıyor. Kan şekeri yükseliyor. Bedenin güce muhtaçlığı olduğu için bunlar yapılıyor. Birkaç saat içerisinde parasempatik hudut sisteminin devreye girmesi gerekiyor. Yani ‘Tehlike geçti, gevşe ve rahatla’ der. Şahısta şefkat, sevinç, sevinç, huzur, Ümit üzere Olumlu hisleri varsa parasempatik hudut sistemi çalışıyor demektir.” dedi.
Olumsuz Hisleri Yönetmek Mümkün Mü?Kronik gerilim beyne ziyan veriyor
Sürekli gerilimin beyne ziyan verdiğini Anlatım eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Beyindeki asit özellikteki kimyasalları azaltıyor. Birkaç saatte bir ziyanı olmuyor fakat beyinde kronik gerilim devamlı varsa, şahıs Daimi kendini tehdit altında hissediyorsa, şahıs Daimi agresifse farklı organlarda hasar başlıyor. Genç yaşlarda kalp krizinden ölen şahısların daima bu türlü tetikte ve huzursuz bireyler olduğu görülür.” diye konuştu.
Olayların hem Olumlu hem de Olumsuz tarafı Bir arada algılanmalı
Duygu idaresini öğrenmenin öz farkındalıkla başlayacağını Anlatım eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişi öncelikle kendiyle barışık olmalı. Sonra ümidi kaybetmemek var. Olayların hem Olumlu hem de Olumsuz tarafını de algılayacak. Bellekte bir sorun çözme tekniğini geliştirdikten sonra olumluyu hedefleyerek yoluna ilerleyecek. Bu türlü durumlarda bu şahıs gerilim idaresini yapabilen şahıslardır.” dedi.
Kıskançlık ve haset farklı şeylerdir
Öfke üzere kıskançlık hissinin da yönetilebileceğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kıskançlık beşere en Fazla kusur yaptıran histir. Kıskanç olan kimsede zihinsel körlük oluyor. Yanılgısını görmüyor. örneğin bir kıskançlık var, bir de haset var. Kıskançlıkta şahıs bir diğerinde Mevcut olan şeyin kendinde de olmasını ister. Onu amaç olarak belirler. Lakin haset olan kimse ‘Bende var, onda da var. Onda olmasın’ diye düşünerek barışçıl olmayan bir kıskançlık yapar. Çelme takar, oyunu bozar, işini sabote eder. Bu duruma Amel yerlerinde Fazla rastlanır.” dedi.
Kıskançlık duygusu insanın tabiatında var
Genellikle çocukluk çağında kıyaslanarak büyütülen çocuklarda kıskançlık hissinin Fazla olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğu diğeriyle kıyaslamak ona Kötü hissettirir. Çocuğu motive etmek isterken bundan kaçınmak gerekir. Çocuğa bir maksat koyarak motive etmek gerekir. Oburuyla kıyaslandığında özgüveni kırılıyor. Kıskançlık duygusu insanın tabiatında var. Kıskanç değilim diyen insan palavra söylüyordur.” dedi.
Bu hisler nasıl müspete dönüşür?
Kişinin kin, öfke, nefret, kıskançlık ve düşmanlık hislerini yönetebilirse bu hislerin olumlu güce dönüştüğünü Anlatım eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu nedenle bu negatif hisleri Hasım üzere görmeyelim. Yalnızca yönetilmesi gereken hisler olarak değerlendirelim. Kişinin bu negatif enerjiyi, olumlu güç haline nasıl çevireceğiz diyerek buna odaklanması kişinin işine fayda.” dedi.
Psikolojik kapital artırılmaya çalışılmalıdır
Sevgi ve Acıma üzere Olumlu hisleri üretmenin ruhsal kapital olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Akıllı insan ne yapar? Ruhsal sermayesinde Olumlu olan hisleri arttırmaya çalışır. O hisler arttığı Vakit onun kişiliğinde o hisler hâkim olur. Parasempatik hudut sistemi harekete geçer. Sakin ve serinkanlı, yanında huzur bulduğunuz bireyler vardır. Bu bireyler parasempatik hudut sistemini daha Fazla kullanma hünerini geliştirmiştir.” dedi. (BSHA-Bilim Ve sıhhat Haber Ajansı)
