Teknolojinin Üzücü tesiri okullarda akran zorbalığı davranışlarının artışına neden oluyor. Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Neriman Kilit, yapılan birçok çalışma sonucunda 5 ortak zorba davranışının ortaya konulduğunu belirtti.
Akran Zorbalığı Nedir ?
Kilit, zorbanın kurbana ziyan Eda niyeti ile zorbalığı yaptığını, taarruzun tekrarlayıcı özellikte olduğunu, kurbanın, zorbayı tahrik etmeden sözel ve fizikî saldırganlığa uğradığını, zorbalığın, kurbanın da yer aldığı toplumsal Küme içerisinde meydana geldiğini ve zorba ile kurban ortasında Sıkıntı dengesizliği olduğunu lisana getirdi.
Okullarda Akran Zorbalığı neden Olur ?Yrd. Doç. Dr. Neriman Kilit, nihayet günlerde gençler ortasında yaşanan akran zorbalığına ait değerlendirmede bulundu.
Akran Zorbalığı En çok Okulda Meydana Geliyor
Yrd. Doç. Dr. Neriman Kilit, akran zorbalığını “okul içinde yahut Hariç ortamda kişinin kendi yaştaşı yahut benzeri yaşta bulunan bireyler tarafından fizikî, sözel, ruhsal yahut ekonomik istismara uğratılması durumu” olarak tanımladı. Yrd. Doç. Dr. Neriman Kilit, “Ancak günümüzde akran zorbalığı Okul dışından ya da Okul yolundan çok daha Fazla Okul içinde meydana gelen bir davranıştır.” diye konuştu.
Zorbalığa Maruz Kalma Birinci Yıllarda Görülüyor
Akran zorbalığının karmaşık toplumsal süreçleri, toplumsal alakaları ve tesirli bağlantısı içerdiğini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Neriman Kilit, “Okulun büyüklüğü, bulunduğu bölge, öğrencilerin sosyoekonomik seviyeleri ekseriyetle bu durumların sıklığında rastgele bir farklılık yaratmamakta ise de sıklıkla zorbalığa maruz kalma riski okulun birinci yıllarında görülürken, zorbalar da daha çok nihayet sınıflar da bulunmaktadır. Çoğunlukla daha Ufak yaşta ve bedence zayıf çocuklar zorba tarafından mağdur olarak seçilirken, direkt fizikî zorbalığa maruz kalma daha Fazla erkek öğrenciler de görülmektedir.” diye konuştu.
Zorbalığın Pek çok Çeşidi Var
Okullarda Akran Zorbalığı neden Olur ?Akran zorbalığı içerisinde pek Fazla davranışın yer aldığını Anlatım eden Neriman Kilit, “Akran zorbalığı kapsamında bedellendirilen davranışlar, itme, tekme atma ve dürtme halinde fizikî ya da tehdit etme, alay etme, sataşma ve lakap takma üzere sözel olarak ortaya çıkabileceği üzere toplumsal dışlama ve kasıtlı olarak kümenin dışına itme halinde de yaşanabilmektedir.” diye belirtti.
Akran Zorbalığı Yapanlar Da Zorbalığa Maruz Kalıyor
Araştırmacıların başlangıçta zorbalık yapan şahıs ya da şahısları “zorba”, zorbalığa maruz kalan bireyleri de “kurban” olarak tanımladığını belirten Neriman Kilit, “Ancak daha sonradan yapılan çalışmalar, bu sınıflamanın durumunu kolaylaştırdığını ve çocukların Aka kısmının hem öteki çocuklara zorbaca davranışlarda bulunduğunu hem de kendilerinin zorbaca davranışlara maruz kaldığını göstermektedir.” diye Anlatım etti.
Zorbalar Çoklukla Erkek Ve Fizikî Olarak kuvvetli Oluyor
Sadece zorba kümesinde yer alanlarla ile ilgili karakteristik özellikler belirlemenin daha Güç olduğunu belirten Neriman Kilit, “Zorbalarla ilgili klasik fikirler zorbaların, erkek, fizikî açıdan güçlü, akademik taraftan pek de başarılı olmayan ve çatışmalarını şiddet kullanarak çözemeye çalışan çocuklar olduğu istikametindedir.” dedi.
Kurbanın Yaşadığı Düşünceyi Göstermesi Zorba Davranışı Pekiştiriyor
Okullarda Akran Zorbalığı neden Olur ?Genel olarak zorba olanların empatik eğilimlerinin başkalarından daha düşük olduğunun varsayıldığını kaydeden Neriman Kilit, “Bu nedenle de zorbaların Fazla az vicdan azabı yaşadıkları ile ilgili bilgiler genelde yer almaktadır. Fakat ileri sürülen bu varsayımı doğrulamak için yapılan araştırmaların, sonuçlarının dengeli olmadığı görülmektedir. Yapılan kimi çalışmalar zorbaların, toplumsal yeterliklerinin nihayet derece Çok olduğunu ve zorbaların, başkalarının fikirlerini manipüle edebilme ve manaya marifetine sahip olduğunu belirtmektedir. Hakikaten yapılan kimi çalışmalar da kurbanın yaşadığı badireyi göstermesinin zorbanın davranışlarının daha çabuk pekişmesine neden olduğu tarafındadır.” diye konuştu.
Akran Zorbalığı 5 Farklı Çeşitte İncelenebilir
Bu zorba karekterindeki araştırmalarda ortaya çıkan farklılıkların akran zorbalığınını 5 temel kuramsal yaklaşımla ele alınması gerektiğine Sebep olduğunu kaydeden Neriman Kilit, zorbalığın 5 farklı tıpta incelenebileceğini belirterek şunları söyledi:
Öğrenciler Ortasındaki Ferdi Farkların Bir Sonucu Olarak Zorbalık:
Bu görüşe nazaran zorbalık fizikî ve/veya ruhsal güçleri farklı öğrencilerin müsabakası sonucu ortaya çıkar. kuvvetli olan zayıf olanın üzerine baskı uygulama güdüsü ile davranışa geçer.
Gelişimsel Bir Süreç Olarak Zorbalık:
Bu görüşe nazaran zorbalık erken çocuklukta, oburlarının yanında kendi varlığını gösterebilmek ve toplumsal baskınlık kurabilmek gayesiyle başlar. Örneğin; kendisinden güçsüz olana vurur, tekme atar. Bu durum evrim kuramıyla da uyumludur ve zorbalığı rekabet içeren bir dünyada hayatta kalmanın bir yolu olarak kullanılması mümkündür. Lakin yıllar geçtikçe beşerler zorbalığı sözel yahut dolaylı olarak daha toplumsal yollarla gerçekleştirmeye başlarlar.
Sosyo-kültürel Bir Olgu Olarak Zorbalık:
Bu görüş zorbalığı farklı güçlerdeki toplumsal kümelerin varlığı ile açıklar. Burada kelamı edilen farklılıklar lisan, din, cinsiyet, ırk, etnik Küme ve toplumsal Sınıf üzere tarihi ve kültürel farklılıklardır. Bu değişkenler açısından baskın kümeye dâhil olanlar başkalarına zorbalık yapma eğilimi taşırlar. Bunlar içinde en Fazla üzerinde durulan cinsiyet değişkenidir. cemiyet genel olarak ataerkildir ve erkeklerin bayanlardan daha kuvvetli olduğu tarafında toplumsal bir inanç bulunmaktadır. Bu nedenle zorbaların daha Fazla erkeklerden oluştuğunu ortaya koyan araştırma bulgusu vardır.
Okuldaki Akran Baskısına Bağlı Olarak Zorbalık:
Bu görüş sosyo-kültürel yaklaşıma yakındır, zira zorbalığı toplumsal bağlam içinde ele almaktadır. Lakin burada toplumsal bağlam cinsiyet, ırk, Sınıf farkı üzere değişkenlerle değil, toplumdaki diğer şahısların davranışlarıyla temaslı olarak açıklanmaktadır. Bir akran kümesi içinde bulunan Talebe o kümenin kurallarına ve davranışlarına uyumlu davranarak zorbalık yapmaya başlayabilir. Ekseriyetle ortak Gaye ve ilgiler çerçevesinde bir ortaya gelen bu Küme üyelerine dayanak verirken dışta kalanlar için bir tehdit oluştururlar.
Onarıcı eşitlik Açısından Zorbalık:
Bu yaklaşım zorbaların kendisini bulunduğu toplumsal yapıyla bütünleşmiş olarak görmediğini ve okulda âlâ bir yere sahip olduğunu düşünmediğini öne sürmektedir. Böylelikle haksızlığa uğradıklarını düşündükleri bu toplumsal yapıda adaleti kendileri sağlamak ve değersizlik hislerinin üstesinden gelmek üzere zorbalık yapmaya başlarlar.
5 Ortak Zorba Davranışı Bulunuyor
Neriman Kilit, yapılan birçok çalışma sonucunda 5 ortak zorba davranışının ortaya konulduğunu belirterek bunları da şöyle sıraladı:
- Zorba, kurbana ziyan Eda niyeti ile zorbalığı yapar,
- Kurbana yönelik atak, tekrarlayıcı özelliktedir,
- Kurban, zorbayı tahrik etmeden sözel ve fizikî saldırganlığa uğrar
- Zorbalık, kurbanın da yer aldığı toplumsal Küme içerisinde meydana gelir,
- Zorba ile kurban ortasında Güç dengesizliği vardır.
Ailesel Davranış Ve Tavır Yanılgıları Tesirli Oluyor
Neriman Kilit, zorbalık uygulayan gençlerin ailesel özelliklerine bakıldığında ekseriyetle, çocuğa birincil olarak bakan bireyler tarafından çocuğa ilgisiz davranılması, göz yumucu aile yapısı, çocuğun davranışlarına yönelik az düstur yahut Hudut koyan aile yapısı, aile tarafından çocuğun toplumdan izole edilmesi ve aktif toplumsal ömrün engellenmesi üzere ortak özellikler olduğunu lisana getirdi.
Sorunlu Ana tavırlarının da zorba davranışlarda bulunan bireylerin ortak özelliklerinden biri olduğunu belirten Neriman Kilit, “Ebeveynler ortasında çatışma olması ve ahengin olmaması, ailenin Müsait olmayan disiplin formülleri kullanması, yapılan yanılgının Fazla üstünde cezalar vermesi, saldırgan davranışları çocuğa aktarması ve cesaretlendirmesi, otorite figürü olarak çocuğu çok Denetim altında tutma, cezalandırma ve konutta çok kurallar, standartlar belirleme ve bunları uygulama, durumları ortaya çıkmaktadır.” diye konuştu.
Daha Düşük Ailesel Takviye Alıyorlar
Akran zorbalığı ile ilgili çalışmalarda zorba ve kurbanların, zorbalığa katılmayanlara nazaran daha düşük ailesel takviye bildirdiklerinin görüldüğünü kaydeden Neriman Kilit, “Sıcak ve destekleyici ailelere sahip olan çocukların, daha az akran zorbalığına uğradığı, uyguladığı ve bu ailelerde bulunan çocukların zorbalık mağduriyeti sonrası doğabilecek problemlerle daha yeterli baş edebildikleri bildirilmiştir. Daha destekleyici aile ortamında bulunan ve akran zorbalığına uğrayan çocukların, daha az destekleyici aile ortamında bulunanlara nazaran daha az duygusal ve davranışsal problemler gösterdikleri belirtilmiştir. Bu bakımdan akran zorbalığına uğratan ve uğrayan çocukların ailelerine de kesinlikle dayanak verilmelidir.” dedi.(BSHA)
