Herkes İçin Acil sıhhat Derneği (HİASD) zelzele ve Afet İdaresi konusunda zoom üzerinden bir toplantı gerçekleştirdi. ilim sıhhat Haber Ajansı’nın da (BSHA) davetli olarak iştirak sağladığı toplantıda HİASD Lideri Ülkümen Rodoplu, zelzele bölgesine dair müşahedelerini aktararak, bundan sonra yapılması gerekenlere dikkat çekti. bütün Öğretim Elemanları Derneği (TÜMOD) genel Lideri, Kamu Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Recep Akdur, afet idaresi konusunda bilgilendirmelerde bulundu. BSHA’nın ‘Deprem bölgelerinde salgın hastalıklara karşı neler yapılmalı? sorusuna Karşılık veren Akdur, Hudut komşumuz Suriye’deki kolera salgınının zelzele bölgesine sıçrama riskinden bahsederek acil Önlem alınması davetinde bulundu. tedbir alınmaz ise kolera riski de iç öbür salgın hastalıklarla Birlikte Fazla sayıda can kaybının yaşanabileceğini söyledi. 

Uzmanlar Aka zelzele ve Alınacak Dersleri Konuştu

Toplantıda Kahramanmaraş merkezli 10 vilayette tesirli olan sarsıntılardan çıkarılacak dersler, eksiklikler, zelzeleler sonrası posttravmatik gerilim sendromu, afet idaresi ve Kamu sıhhati bahislerinde alanında uzman iştirakçiler açıklamalarda bulundu. HİASD genel Sekreteri  Büşranur Berrak’ın moderatörlük yaptığı toplantıda, HİASD Lideri, Dünya sıhhat Örgütü Eğitimcisi, Afet Tıbbı Uzmanı Ülkümen Rodoplu açılış sunumu yaptı. Toplantıda, bütün Öğretim Elemanları Derneği (TÜMOD) genel Lideri, Kamu Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Recep Akdur’un zelzelede afet idaresi ve zelzele bölgelerindeki Kamu sıhhati riskleri konusunda açıklamalarda bulundu. Davranış Araştırmaları ve Terapileri Merkezi (DATEM) Kurucusu Prof. Dr. Ebru Şalcıoğulu, zelzele sonrası depremzedeler ve bütün toplumda posttravmatik gerilim sendromu konusunda Kıymetli açıklamalarda bulundu. HİASD zoom etkinliğinde ayrıyeten zelzele bölgesinde vazife Meydan Arama Kurtarma Uzmanı Sadettin Uslu ve Paramedik Mehmet Ataklı da Aka sarsıntıda arama kurtarma alanında yaşanan aksaklıklardan bahsederek, çıkarılması gereken dersler hakkında bilgiler verdi. 

HİASD Lideri Uzman Dr. Rodoplu: Zelzelede Sınıfı Biricik Geçen Gönüllüler Oldu 

Deprem bölgesinde bulunan, misyon Meydan HİASD Lideri Uzman Dr. Ülkümen Rodoplu, açılış konuşmasında, beton tabutlar içinde günlerce can çekişerek, bacağı, kolu kanayarak kurtarılmayı bekleyen 10 binler olduğunu, bunu hak etmediklerini söyleyerek başladı. Rodoplu şöyşe devam etti: “Birkaç saniyede olsa onları düşünmenizi diliyorum. Bu zelzele yalnızca o bölgede tesir altında kalan 15 milyonu değil, 85 milyon, dünyanın her yerindeki beşerler 14 gündür Tüm dünyanın gözü hem bizde hem de Suriye’dedir. Kahramanmaraş  Pazarcık merkezli zelzele geniş bir alanı etkiledi. Toplamda 234 artçı zelzele oldu. 72 bin 663 ölen olacağı kestirim ediliyor. 100 binin üzerinde yaralı var. Yekün nüfusumuzun yüzde 15,7 sini bu sarsıntıda kaybettik. Yıkılan binaların yüzde 52’sinin 2001’den, yani 1999 Gölcük sarsıntısından sonra yapılmış olması hayret vericidir. Sarsıntıda arama kurtarma çalışmalarında birinci iki gün, birinci 48 saat altın saatlerde eksiklikler yaşandı. Üçüncü gün arama kurtarma manasında bir ağırlaşma oldu. 14 bin 604 arama kurtarmacının 3 bin 40’ının yabancı ülkelerden geldiği bilgisini paylaşmak isterim. hayat kurtarmak için elimizdeki Tüm kaynakları kullanmamız gerekir anında harekete geçecek Mehmetçik, gönüllüler anında depolardan çıkan çadırlar, anında harekete geçen kurumlara muhtaçlığımız var. Bu zelzele sonrası ülke olarak sınıfta kaldık. Biricik başarılı olan, sınıfı geçen gönüllüler oldu. Geleceğe tutkuyla sarılabilmek için Fazla sebebimiz var” dedi.  

14 Mayıs’ta seçimlerin olacak olması afet idaresini de etkiledi

Başkan Ülkümen Rodoplu konuşmasına yaşanan zelzelesi, 1999 zelzelesi ile kıyaslayarak devam etti. Marmara zelzelesinde birinci iki gün güvenlik güçlerinin, askerin zelzele bölgesinde olduğuna dikkat çeken  Rodoplu, “Statlar, toplanma alanları Marmara Depremi’nin tersine daha geç kullanılmaya başlandı. çok seri harekete geçilemedi. Afet İdaresi Daire Başkanlığı afetlerde daha süratli olunması için kurulmuştu lakin gördük ki birtakım dersler çıkarmamız gerekiyor. Senaryo berbattı. Bugüne kadar dünyada bundan daha Aka sarsıntılar oldu ancak 9 saat ortayla birebir şiddette bir artçı Laf konusu olmadı. Zelzelenin saati, artçıların Aka olması, yılın en soğuk günlerinde olması daha ölümcül olmasına neden oldu. Türkiye’de 14 Mayıs’ta seçimlerin olacak olması afet idaresini de etkiledi. Bir hizmet sunma yarışına girildi. Bir şeyler yapılmadığı halde yapılıyormuş üzere gösterildi. Muhakkak gecikme vardı. Marmara Depremi’nden sonra da bölgede olan bir Tabip olarak şunu diyebilirim; o Vakit da afet idaresinde aksaklıklar vardı lakin Emniyet gecikmemişti. Emniyet üniteleri afet idaresinde olmazsa olmazlarıdır. Arama kurtarma 48 saatin sonunda yavaş yavaş başladı. Arama kurtarmanın en Pahalı olduğu altın saatlerde kâfi arama kurtarma faaliyeti Kahramanmaraş Depremi’nde başlamadı. Toplumda da bir Aka beklenti vardı. Geç harekete geçildi. Resmi açıklamalar vaktinde oldu fakat ne yazık ki toplumda bir güvensizlik de yaşandığı için inandırıcı olmadı. Kızılay çadırları nereye gitti? Depolardan bir yerlere mi gitti? Sattılar mı ne oldu hiç görmedim. Devlet kurumları süratli devinim etmeyince gönüllüler devreye girdi. AFAD idaresiyle birlikte Bakanlar da alandaydı. Sistem tıkır tıkır çalışsa bakanlara gereksinim olmazdı. Koordinasyonsuzluk, organizasyonsuzluk güvensizliğe neden oldu. Sistem çökebilir ve burada çöktü. Beşerler kendileri yaraları sarmaya başladılar. Afetlerin insanları birleştirdiğine Şahit olduk. Ermenistan hududu açıldı. Yunanistan grupları buradaydı, İsrail arama kurtarma takımları Suriyeli depremzedeleri kurtardı. Dirençli bir cemiyet kurabilmemiz için geleceğe dair bir ümit gördük. Bilenlerin bilmeyenlerin bir ortada olabileceğini anladık” diye konuştu. Rodoplu konuşmasını Meksika Arama Kurtarma Ekibi’nin yıkıntı altında kalarak hayatını kaybeden Kurtarma Köpeği Prote’ye teşekkür ederek nihayet verdi. 

TÜMOD Lideri Akdur: Her Ailenin Bir Afet Planı Olmalı!

TÜMOD genel Lideri Kamu Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Recep Akdur, yaşanan Aka sarsıntıda ortaya çıkan en Değerli hususun devletin geleceği şekillendirebilmesi olduğunu söyledi. Akdur, bir devlet ve o devleti yönetenler gelecekte Laf sahibi olabiliyorlarsa, planlama ve örgütlenme, afet uyumu, denetleme süreçlerini yerine getirerek kendisinden bekleneni, misyonlarını yerine getirmişlerse başarılı sayılacaklarının altını çizdi. Akdur, devlet sistemi içerisinde afetlere karşı Mevcut olan yapılandırma sistemleri ile ilgili yaptığı sunumda mevut yapının bütün üniteleri içerisinde bulundurduğunu fakat yaşanan Aka sarsıntıda bu yapıların işlemediğini söyledi. Şu anda Türkiye’nin yaşanan zelzelede Hariç yardım ve kriz idaresi evresinde olunduğunu belirten Akdur,  “Kriz idaresinin Temel emeli afete uğrayan toplumun hayatının sürdürülmesi ikincil afetlerin önlenmesi ve toplumu geleceğe taşımadır. Zelzeleden Fazla Evvel planlama yapılmalıydı. Afet kamplarının yer tespitleri ve alt yapıların evvelden belirlenmesi gerekiyordu. 6 Şubat’tan beri herkes uyum bozuktu dedi. Uyum yoksa ihmaller ortaya çıkar. Arama kurtarma 48 saat sonra başladı. Türkiye’nin potansiyel gücünün kullanılamaması gecikmelere neden oldu. Etkisiz harcamalar oldu. Afet planı deyince bir Öbür algılama yanlışı var. Afet planının iki bacaklı olduğunu unutmamamız gerekir. Her ailenin bir afet planı olması lazım. Selse sel, yangınsa yangın ve depremse zelzele planı olması lazım. Her kentin her apartmanın bir afet planı olması lazım. Kurumların da afet planları olması lazım. Bundan sonra planlama anlayışına bir Lahza Evvel geçmemiz gerekir. Afet planları en Ufak üniteden büyüğe gerçek gitmelidir. Kurumlarda da en Ufak üniteden büyüğüne hakikat gitmelidir. aksi takdirde Tüm üniteler Biricik tek plan yapmazlar ise kendi durumunu tespit edip plan yapamazlar. Şu anda aksayan durum hangi kurumlarla ilgilidir? Türkiye’de hiç kimse sorunun Mesul kurumuna Fazla değinmek istemiyor” dedi.  Afetlerde risk idaresi, anne tahlil ortaklarından bahseden Prof. Dr. Akdur, var kurumların da kendilerinden beklenenleri, planlamalarının olması gereklerini yerine getirmesi gerektiğine dikkat çekti. ‘Sağlık Bakanlığı bu afetin neresinde?’ sorusunu sorarak bakanlık nezdinde acil ve sıhhat hizmetleri genel müdürlüğü  ve ona bağlı 6 dairenin olduğuna dikkat çekti. Arama kurtarma konusunda sıhhat Bakanlığı’na bağlı ASKOM, 112, UMKE, HAP (hastane afet planları) takımlarının olduğunu söyledi.  

Deprem Kritiği…1999’dan Sonra Yaşanan Bu durum Kabul Edilemez!

Halk Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Recep Akdur, “Zaten acımız derdimiz Fazla büyük. Yalnızca zelzele bölgesinde olanlar değil, bizler de oralarda olmayanlarda da Tasa var. Olaya anında el koyulmaması Fazla zahmetli bir durum. Bunları hangi ünitelerin, hangi kurumların yapması gerektiği, beklenen vazifeleri ne kadar yerine getirdikleri, ne kadar başarılı oldukları hem kendileri hem de bizler tarafından değerlendirilmelidir. Marmara Depremi’nden sonra Türkiye’nin bu türlü bir afet başarısı göstermesi sahiden kabul edilebilecek, algınabilecek bir şey değildir. Kahramanmaraş Sarsıntısı sonrası vilayetlerde şimdi birinci yardım evresindeyiz. Kamplar bile tamamlanmadı. 12’üncü günde Tuvalet gereksinimi bile giderilmedi. Şayet yer sallandığında Türkiye’deki binalardan, beşerler yataklarından bile çıkmaya muhtaçlık duymazlarsa işte o Vakit kriz idaresi tamanlanmış demektir. 8 saat geçmeden sokaktaki yuttaşımıza çorba verebilen, 72 saat geçmeden arama kurtarma tertibine kavuşursak başarılı olabiliriz. Umarım bu türlü süratli bir yine yapılanmayla acılarımızı hafifletir, istikbal için daha inançlı bir hale gelmiş oluruz” diye konuştu.

 Sınırımızdaki Kolera Salgını Tehdidi Vurgusu 

Prof. Dr. Recep Akdur , BSHA’nın zelzele bölgelerindeki salgın riski konusundaki sorusuna şöyle Cevap verdi: “Şu anda zelzele bölgesinde sıhhat açısından Fazla Önemli problemler var. Şimdi Tuvalet ve pak içme suyu, kullanım suyu konusunu bile çözemedik. Önemli disiplinli lokanta ve yemekhanelerin kurulduğu yerler sağlanamadı. Çadırkent, afet kenti şartlarına Müsait değil. Vaziyet bu türlü olunca birçok salgın tehlikesi var. İçme suyu ve bu sulardan yapılan yemekler yoluyla oluşabilecek akut ishal salgınları, teneffüs yolu enfeksiyonları üzere salgınların yaşanma riski Fazla yüksek. Kalabalık ortamlardan kaynaklı olarak risk kümelerinde; yaşlılarda çocuklarda pnömoni, bronşit üzere rahatsızlıkların oluşması riski Laf konusu. Dünya zelzele tarihi şunu gösteriyor. Sarsıntılardan sonraki salgınlar en az sarsıntılardaki kadar can kayıplarına neden olmuştur. Haiti zelzelesinden sonra  6’ıncı Devre kolera salgını hala devam ediyor. Hudutlarımızda yakın bu Cin enfeksiyonlar var. Uyuz, bit, pire parazitlerine bağlı problemler vardı. Hava sıcaklıkları arttığı Vakit sivrisinekler, kara sinekler Fazla artacak. Etraf sıhhati şartlarımız hakikaten Fazla bozuk durumdadır. çok süratli fakat Fazla süratli bir halde Kamu sıhhati konusunda Önlem almak gereklidir.” 

Deprem Bölgelerinde Düşük Kaliteli Yakacaklar Risk Oluşturuyor

Deprem bölgelerinde kalitesi düşük linyitlerle, güvenliği düşük sobalarla ısınma yapılmaya çalışıldığına dikkat çeken Akdur şöyle konuştu: “Deprem bölgelerinde akşam saat 17.00-18.00’dan sonra duman her yeri basıyor. İmgeleri görseniz burada yangın mı oldu dersiniz. sıhhat açısından Fazla düşünceli şartlar mevcuttur. Su dertli, tuvaletler kalabalıklar tarafından kullanılıyor. Beslenme konusunda da Aka sorunlar mevcut. Zelzeleden sonraki üç dört gün içerisinde çadır kamp yerleşmelerini tamamlayıp hamileleri Ebeveyn adaylarına taramalara geçmemiz gerekirdi. Hamileler, yaşlılar, çocuklar, engellilerimiz, Biricik yaşayanlarımız başlı başına risk kümesidir. Bu risk kümelerini kısa bir müddette belirli dönemle nezaret altında tutulmalı Gerekli sıhhat taramaları yapılması gereklidir. fakat 10 binden Çok kişinin toplandığı bir alanda, gayri nizami yerleştirilmiş çadırlarda nasıl uyum ve Denetim sağlanır. Meşakkatler Fazla Aka umarım daha güzele gidilir.” 

Psikolog Prof. Dr. Şalcıoğlu: Online Terapilerle Süratle Uygunlaştırma Hedeflenmeli

DATEM Kurucusu Klinik Psikolog Prof. Dr. Ebru Şalcıoğlu, 1999 Marmara Zelzelesi sonrası depremzedelerin yaşadıkları psikoloij meseleler üzerine gerçekleştirdiği çalışmalardan bahsederek bugün yaşanılan sarsıntıda tesir alanının ve etkilenen insan sayısının daha Çok olmasından dolayı sarsıntının ruhsal tesirlerinin de daha Çok olacağına işaret etti. Prof. Dr. Şalcıoğlu, post travmatik gerilim sendromu yaşayan depremzedelere yönelik olarak düzgünleştirme çalışmalarının yapılması gerektiğine vurgu yaptı. Psiko takviye manasında Türkiye’de uzman eksikliklerinin olduğuna işaret eden Şalcıoğlu, zelzele bölgelerinde endişe, öfke, güvensizlik ve derdin Fazla yüksek olduğunu Önlem alınmaz ise bu his durumlarının kalıcı kronik rahatsızlıklara dönüşebileceğini vurguladı.  Afetler sonrasında toplumda Fazla ağır bir formda Tasa problemleri görüldüğüne işaret eden Şalcıoğlu, “Çok sıklıkla depresyon görülüyor. Alkol husus kullanımlarında artışlar olabiliyor. Yaşanan tramvayla baş edememe nedeniyle beşerler şuurlarını değiştirmek üzere alkol ve unsur kullanımını arttırabiliyor. Travma sonrası gerilim bozukluğu en sık karşı karşıya geldiğimiz meseledir. Travma sonrası gerilimin en Kıymetli belirtisi travma yaşayan beşerler yaşadıkları olaylarla ilgili imaj ve anıları bir türlü akıllarından atamazlar. Fotoğraf karesi sinema klipleri üzere gözlerinin önüne gelir ve tıpkı olayı tekrar tekrar yaşarlar. Şahıslar tekrar dehşet, Öfke hislerini deneyimlerler. Ruhsal reaksiyonlara ek olarak fizyolojik tesirler de olur. kalp çarpıntısı, uyku problemleri da yaşayabilirler. Bir kesim uyuyunca hayallerinde bu olayları görürler. Bu anıları akıllarından atmaya çabalarlar. Bir mühlet sonra bu tramvayı olayı hatırlatan insanlardan kaçınma davranışı başlar. Bu hal rahatlatan bir şeydir aslında ancak kısa vadede ancak uzun vadede Sıkıntı yaratan bir davranıştır. şahıs Daimi kaçınarak yaşamak zorunda olur lakin bastırmaya çalıştığı hislerin uzamasına yol açar. Ve bu bireyler Fazla ağır hislerle çaba etmek zorunda kalır ve kronik bir probleme neden olur” dedi. 

Deprem Korkusu…İstanbul’da çok Sayıda İnsan Kaygı İçerisinde

İstanbul’da da Fazla sayıda insanın şu anda dehşet içerisinde olduğuna işaret eden Şalcıoğlu şunları söyledi: “Depremin merkez üssüne yakın yerde yaşamış ağır yıkımla yüzleşmiş 4 şahıstan birinde travmaya bağlı gerilim sendromu yaşanıyor. Risk faktörü zelzele sırasında duyulan endişe birinci sırada bu sendromu belirleyen nedenler ortasındadır. Dehşet kronikleşiyor ve yayılıyor. zelzele sırasındaki dehşet daha sonra kronik halde yaşanabiliyor. Alanımızda Fazla Çok mezun veriyoruz lakin Fazla Çok beşere yetkinlik kazandıramıyoruz. Bu alanda yeteri kadar bilgi sahibi olan ve tesirli çalışma yapabilen uzman sayımız epey az.. Ruh sıhhati hizmetlerinin uyumu Laf konusu değil. İnandığımız doğrultusunda yapabileceğimiz de sıkıntılara neden olabiliyor. Ruh sıhhati hizmetleri muhakkak bir model çerçevesinde düzenlenmelidir. 99 sarsıntısından sonra yaptığımız çalışmalar zelzele travmasının tesirli travması için bir davranış terapisi modeli geliştirilmişti. zelzele travması ile gayretin sağlam bir kuramsal temeli olması gereklidir. Kuramsal çalışma elzemdir. İnsanlara tesirli olan terapileri uygulamalıyız. Birden fazla tedavi Batı’dan ithal edilmiş tedavilerdir. batı kültüründe ki tedaviler illaki şark toplumlarında uygulanabilir diye bir şey yoktur. Terapiler kısa vadeli ve daha Fazla sayıda beşere ulaştırılabilecek formda olmalıdır. Travmanın tesirleriyle baş etmeye yönelik bir repertuarımız Mevcut beşerler kendi başlarına uygulayabilecek yollarla de iyileşebilirler. Bu mevzuda toplumsal medya da Değerli rol oynuyor. Online terapiler, aplikasyonlar aracılığıyla da beşerler tedavi ulaştırılabilir. Bu da bir vizyon gerektiriyor. Mobilize olmak ve standart bir hizmet gerektiriyor.”

Sadettin Uslu: Bu Acıları Unutmamalı, Unutturmamalıyız! 

Kahramanmaraş Depremi’nde zelzele bölgelerinde vazife Meydan Arama Kurtarma Uzmanı Sadettin Uslu toplantıda, arama kurtarma çalışmalarında yaşanan eksikliklerden, sıkıntılardan, koordinasyonsuzluklardan ders çıkarılması gerektiğini Türkiye’de her vatandaşın afet durumlarında ne yapması gerektiğine yönelik eğitim almasının Koşul olduğuna vurgu yaptı. Uslu, “Burada Değerli olanın şu olduğunu Üzüntü da olsa gördük ki 72 saat hizmet gelmezse biz ne yaparız? Bu nedenle vatandaşların afet bilgisine sahip olması gerekiyor. Bunun da tahlili evvelce yapılmalı. Hala bu mevzuda afette yara sarma durumundayız. Risk boyutunda eksiklikler var. Afette bizi kurtaracak şey eğitimdir. Planlamalar konusunda Fazla eksiklikler var. zelzele bölgelerinde arama kurtarma yaparken en Aka badire haberleşmeydi. Telsizlerimiz çalışmadı. Hadise yerine gitmeye çalışıyorsunuz, ulaşım zahmeti yaşıyorsunuz. En Aka acılardan biri yıkıntı başına varıyorsunuz beşerler diyor ki dün ses geliyordu bugün gelmiyor. neden dün gelemedim diyorsunuz. Van Depremi’nde müdahale daha erkendi. 23 sene evvelki zelzelede müdahale daha erkendi. Burada bu kadar ders almamız gerekirken geride kaldık. İnsanların yakarışlarını asla unutamayacağımız. Hasta kazazede yakınları tahminen bir Ümit diyor ancak canlı ihbarı alınca o enkazı bırakıp Kesin canlı olan yerlere gitmek zorunda kalıyorsunuz. O  insanların bakışlarını, yakarışlarını asla unutturmamız lazım. Bu acılardan ders çıkararak herkesin daha Fazla eğitim alması, elini taşın altına koyması lazım ki daha az acı, can kaybı yaşansın. Yara sarma konusunda daha süratli tepki almamız gerekir” dedi. (BSHA-Bilim Ve sıhhat Haber Ajansı)