Türk Toraks Derneği 1. Başkan Yardımcısı Dr. Hasan Bayram, Hava Kirliliği ve Covid bağlantısını inceledi.
Dr. Bayram, “Bir manada yoksulluk, düşük gelir sahibi olmanın, hava kirliliğinin tesirini artırdığı bulunmuştur. Bu da pandemiden fakirlerin daha çok etkilendiğini gösteren bir başka bulgudur” dedi.
“Ne de olsa daha önce yapılan çalışmalar hava kirliliğinin gerek viral, gerekse de bakteriyel teneffüs en- feksiyonlarına bağlı hastalık riskini, hastane yatışları ve ölümleri arttırdığını göstermişti. Hatta öyle ki enflüanza virüsü ile yapılan bir çalışma virüsün çöl tozları ile taşınabileceğini göstermişti” diyen Dr. Bayram, “Derken, peş peşe Çin, İtalya, Amerika ve başka yerlerden gelen birinci çalışmalar, pandemiden önceki yıllarda yaşanan hava kirliliği (PM, NO2) ile COVID-19’a bağlı ölümler ve olgu sayısı ortasında bir korelasyon olduğunu ortaya koydu. Lakin bu çalışmalarda yaş, cinsiyet üzere demografik datalar ve kronik hastalıkların (astım, KOAH) mümkün tesiri dikkate alınmamıştı. Sonraki dönemde daha özenli bir metodoloji ile yapılan, Hadise karşılaştırmalı, çapraz kesitsel ve kohortların izlenimine dayanan çalışmalar daha güvenilir sonuçlar vermekle birlikte, ön- ceki çalışmalar ile paralellik gösterdiler. Bugün PubMed’e hava kirliliği ve COVID 19 anahtar sözleri girildiğinde 1600’den Çok yayın çıkmaktadır. Çalışmalarda kısaca, pandemi öncesi ve pandemi dönemindeki hava kirliliği bilgileri ile enfeksiyonun yayılımı, Hadise sayısı, hatta SARS-CoV-2’e karşı İgG düzeyleri ortasında bir ilişki olduğu görülmektedir. Bundan başka hava kirliliğinin COVID 19’a bağlı acil hastane baş- vurularını, hastane yatışlarını ve yoğun bakım kabullerini artırdığını ortaya koymuştur. Daha da önemlisi her düzeyde hava kirliliği ile CO- VID 19’a bağlı ölümler ortasında Çabucak bütün çalışmalarda manalı bir ilişki bulunmuştur “dedi.
Virüs Hariç Havada da Yayılabiliyor
Dr. Bayram, kelamlarına şöyle devam etti, “İlginç olarak, hava kirliliği ve COVID 19 iliş- kisinde sosyoekonomik faktörlerin de tesirli olduğu, az sayıda da olsa çalışmalarda gösterilmiştir. Hava kirliliğinin COVID 19 üzerindeki Olumsuz tesirlerinin düşük sosyoekonomik düzeye sahip ülkelerde daha besbelli olduğu, bir manada yoksulluk, düşük gelir sahibi olmanın, hava kirliliğinin tesirini artırdığı bulunmuştur. Bu da pandemiden fakirlerin daha çok etkilendiğini gösteren bir başka bulgudur. Bir diğer merak edilen bahis özellikle iç ortamda süratle yayılabilen, hastane odalarındaki havadan alınan örneklerde varlığı gösterilen SARS-CoV-2’nin dış ortam havasındaki partiküller üzerinde yayılıp yayılamayacağı konusuydu. Bu amaçla ortalarında İstanbul, Ankara ve İzmir’in de bulunduğu 10 vilayette 13 bölgeyi kapsayan çalışmamızda havada toplanan PM örneklerinin yaklaşık %10’nun SARS-CoV-2 RNA’sını bulundurduğunu gösterdik. Lakin bu şekilde taşınan virüsün hastalık yapıp yapmadığı bilinmemektedir. Hava kirliliği COVID 19 ilişkisi çeşitli bilimsel toplantı ve kongrelerde de tartışılmaktadır. nihayet olarak 14-18 Mayıs 2022 tarihleri ortasında yapılan Amerikan Toraks Derneği kongresinde mevzu çeşitli yönleriyle bir panelde tartışılmıştır” (BSHA – ilim ve sıhhat Haber Ajansı)
