Güneş Çarpması ve Besin Zehirlenmesi Nedir , Nasıl Korunuruz ! Yaz aylarında çocukları bekleyen tehlikeler ve riskler hakkında uzmanlar uyarıyor.
Güneş Çarpması ve Besin Zehirlenmesine Dikkat !
Deniz ve havuzda yüzüyor, park yahut kıyılarda gönüllerince koşuşturuyorlar… Çocuklar tüm yıl hasretle bekledikleri yaz aylarının keyfini çokça çıkarmaya devam ediyor. Lakin sıcak yaz günlerinde ebeveynler olarak kimi kurallara uymamız çok kıymetli, aksi halde güneş çarpmasından besin zehirlenmelerine ve böcek ısırıklarına kadar pek çok sorun çocukların sıhhatini tehdit edebiliyor. Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Sare Güntülü Şık, hava sıcaklıklarının günden güne arttığı bu günlerde çocuklarda güneş çarpmasına çok sık rastlandığını belirterek, “Bu nedenle bilhassa güneş ışınlarının en dik geldiği 11.00-15.00 saatleri ortasında çocukları güneşe çıkarmaktan kesinlikle kaçınılmalı. Besin hijyenine çok dikkat edilmeli, çocuğun bol sıvı tüketmesi sağlanmalı ve ince bol giysiler tercih edilmelidir.” diyor. Dr. Şık, çocukları yaz aylarında bekleyen 5 tehlikeyi anlattı; değerli teklifler ve ikazlarda bulundu.
Güneş Çarpması Nedir ?
Uzun müddet yüksek sıcağa maruz kalma sonucu oluşan yorgunluk ve bitkinlik hali güneş çarpması olarak tanımlanıyor. Bu tabloda çocukta; ateş, halsizlik, solukluk, baş ağrısı, baş dönmesi, uyku hali, kusma ve şuur değişikliği görülebiliyor. Doç. Dr. Sare Güntülü Şık, sıcak çarpmasında çocuğun kesinlikle gölge ve serin bir yere alınması gerektiğini vurgulayarak, “Ardından kıyafetlerini çıkarmalı ve bedenini ıslak bezle soğutmalısınız. Şuuru açıksa ve içebilecekse su vermeniz de çok kıymetli. Şayet uyuklama hali, şuur değişikliği yahut ateş nedeniyle ortaya çıkan havale durumu varsa, acil olarak en yakın hastaneye götürmelisiniz” diyor.
Güneş Çarpmasından Nasıl Muhafazalı?
- Çocuğunuzun susamasını beklemeden bol sıvı tüketmesini sağlayın.
- Güneşin en ağır olduğu 11.00-15.00 saatleri ortasında güneşe çıkarmayın.
- Özellikle güneşin en tesirli olduğu öğlen saatlerinde ince, pamuklu ve açık renkli giysileri tercih edin.
- Başını güneşten korumak için kesinlikle şapka kullanın.
- Sık sık ılık duş aldırın ve uzun müddet güneş altında kalmamasına dikkat edin.
Güneş Yanıkları ve Tedavisi
Uzun mühlet güneş altında kalmak ciltte hasara ve yanıklara neden olabiliyor. Hafif yanıklarda (1.derece) ciltte kızarıklık, hassasiyet ve ağrı gelişiyor. Bu durumda ağrı kesiciler, nemlendiriciler ve bol sıvı tüketimi kâfi oluyor. Daha ağır yanıklarda ise önemli su toplanması sonucu su kesecikleri, ateş, bulantı, kusma ve yanık alanında şişme, tabloya eklenebiliyor. Şık, bu durumda dehidratasyona (sıvı kaybı) bağlı elektrolit dengesizliği ve havale gelişebileceği için en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulması gerektiği ikazında bulunuyor.
Güneş Yanıklarından Nasıl Muhafazalı?
- Güneşin en ağır olduğu 11.00-15.00 saatleri ortasında güneşten uzak tutun.
- Yüksek muhafaza faktörlü (+50 faktör) güneş kremlerini tercih edin.
- Güneş kremlerini güneşe çıkmadan 20-30 dakika evvel sürün ve bu süreci her 2 saatte bir tekrarlayın.
- Güneşin göze ziyanlı tesir yapmaması için geniş kenarlı şapka ve güneş gözlükleri kullanın.
Sinek ve Böcek Isırıkları
Sinek ve böcek ısırıkları ciltte kızarıklık, kaşıntılı kabarcıklar ve ağrı üzere yakınmalara yol açsa da çoklukla şikayetler kısa müddette geçiyor. Lakin alerjik çocuklarda daha ağır seyredebiliyor. Bilhassa arı sokması alerjik yapılı çocuklarda anafilaksi denilen şok tablosuna neden olarak hayatı tehdit edebiliyor. Alerjik bir tepki yoksa böcek ısırmalarında çoklukla ilkyardım tedavisinin kâfi geldiğini belirten Şık, “Isırılan bölgeyi enfeksiyon riskine karşı su ve sabunla yıkayın. Yapacağınız buz uygulaması da ağrı ile kaşıntının azalmasını sağlayacaktır. Arı sokmasında da yapmanız gereken birinci şey, zehrin yayılmasını önlemek için iğnesini çıkarmak olmalı. Lakin iğneyi cildini sıkarak çıkarmayın, çünkü daha fazla zehir bedene yayılabilir. Kene ısırıklarında ise hiçbir müdahalede bulunmadan mümkün olan en kısa müddette doktora başvurmanız çok önemli” ikazında bulunuyor.
Sinek ve Böcek Isırıklarından Nasıl Muhafazalı?
- Kapı ve pencerelerde tül sineklikler, yatakta cibinlik ve bebek otomobilleri için gözetici tüller kullanın.
- Sinek ve böcekler bedenine girebileceği için açık havada kısa kollu ve kısa paçalı kıyafetler giydirmeyin.
- Arıların ilgilerini çekebilecek pembe, sarı ve kırmızı üzere çiçekleri andıran renkte ve çiçekli giysilerden kaçının.
- Cildine doğal içerikli koruyucular sürün.
- Çiçek kokusu yayabilecek krem yahut kolonya sürmeyin.
Besin Zehirlenmesi Nedir
Besin zehirlenmeleri bakteri, virüs, toksin yahut kimyasal içeren besinlerin tüketimi sonucu oluşan ve çocuklarda önemli sıhhat meselelerine yol açabilen bir tablodur. Besin alımının akabinde 6 -24 saat içinde kusma, ishal bulantı, karın ağrısı, iştahsızlık, yorgunluk ve halsizlik yakınmalarıyla ortaya çıkabiliyor. Birden fazla zaten güzelleşirken, ağır zehirlenmelerde ise (özellikle ağır sıvı kaybı- dehidratasyonun eşlik ettiği) en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmak gerekiyor.
Besin Zehirlenmesinden Nasıl Muhafazalı ?
- Beklemiş, açıkta bırakılmış yiyeceklerden uzak durun.
- Güvenilmeyen yerlerden et ve et eserleri ile süt ve süt eserleri almayın.
- Dışarıda yiyecekseniz hijyen kurallarına ahenk sağlayan yerleri tercih edin.
- Kırmızı et, tavuk, balık, süt ve süt eserleri üzere kolay bozulabilen riskli besinleri uygun mühlet ve sıcaklıkta pişirin, pişmiş yemekleri oda sıcaklığında 1 saatten fazla bekletmeyin.
- İyi yıkanmamış zerzevat ve meyveleri, pak olmayan içme sularını ve pastörize edilmemiş süt ve süt eserlerini tüketmeyin.
- Dondurulmuş besinleri, çözdürmek için bir gün öncesinden buzdolabına alarak 0-4°C aralığında yahut mikrodalga fırınlarda çözdürün ve çözdürdüğünüz besinleri tekrar dondurmayın.
- Buzdolabından çıkararak ısıttığınız bir yiyeceği, tekrar buzdolabına geri koyup tekrar ısıtmayın.
Yaz İshali Nedir
Çocuklarda sık karşılaşılan yaz ishallerine pak olmayan havuz yahut deniz suyunun yutulması, uygun şartlarda temizlenmeyen yahut saklanmayan besinlerin tüketilmesi, kirli su yahut kirli suyla yıkanan besinler ile sinek yahut böcekle temas eden besinler neden olabiliyor. Sulu dışkıya; bulantı, kusma, karın ağrısı ve halsizlik eşlik edebiliyor. Şık, zehirlenmelerde olduğu üzere ishallerde de sıvı ve mineral kaybı yerine konulmazsa önemli sıhhat meselelerinin gelişebileceği ihtarında bulunarak, “Bu nedenle ishallerde öncelikle kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin desteği için ağızdan ve gerekli durumlarda damardan sıvı tedavisi gerekiyor. Mikrobik ishallerde dışkı incelemesi sonuçlarına nazaran bakteriyel nedenler düşünülüyorsa uygun antibiyotik tedavisi yapılıyor. Genelde viral enfeksiyonlarda sıvı replasmanı, mide hami ilaçlar, bağırsak florasını düzelten uygun probiyotiğin kullanımı kâfi oluyor. Bu periyotta ağır ve yağlı yiyecekler yenmemeli, tekrar bağırsak hareketlerini arttıran besinlerden kaçınılmalıdır” diyor.
Yaz İshalinden Nasıl Muhafazalı ?
- Sık el yıkama ve ferdî hijyen kurallarına dikkat edin.
- Temiz sıvılar ve taze besinler tüketmesini sağlayın.
- Özellikle yemekten evvel ve tuvalet kullanımının akabinde ellerini en az 20 saniye boyunca yıkayın.
- Meyve ve sebzelerin pak suda düzgünce yıkandığından emin olun.
- Biberonlarını her seferinde yıkayın ve beklemiş mamaları kullanmayın.
- Açık büfede sunulan ve açıkta satılan yiyeceklerden uzak durun.
- Temizliğinden emin olmadığınız havuzlardan kaçının. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)