Ülkemizi Yasa boğan 6 Şubat Kahramanmaraş zelzeleleri sonrasında 11 vilayetteki enkazların ortadan kaldırılmasına başlandı. İnsan ve Etraf sıhhati açısından Değerli riskler barındıran enkazların Müsait biçimde kaldırılması gerektiğini vurgulayan uzmanlar, enkazların öncelikle süreksiz depolama alanlarına alınmasını sonra özelliklerine ve risk düzeylerine Müsait formda ayrılıp dönüştürülmesi gerektiğini söyledi.

Enkaz kaldırılması sırasında ortaya çıkan tozların da sıhhat açısından pek Fazla sakıncalar oluşturabileceğini Anlatım eden uzmanlar, enkazın kaldırılması sırasında kanserojen ve tehlikeli unsurların Aka bir kısmının teneffüs yoluyla taşınacağı için hafriyat etabında spreyleme yapılmasını ve maske kullanılmasını tavsiye etti.

Üsküdar Üniversitesi sıhhat Hizmetleri Uğraş Yüksekokulu Etraf Sıhhati Programı Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Adiller, zelzele bölgesindeki enkazların insan ve Etraf sıhhatine Müsait halde bertaraf edilmesi gerektiğine ait değerlendirmede bulundu.

Enkaz atık ölçüsü Fazla fazla

Ülkemizi derinden sarsan Kahramanmaraş zelzelelerinin pek Fazla vilayetimizi ve bu vilayetlerde yaşayan 13 milyonu aşkın insanı direkt etkilediğini kaydeden Dr. Ahmet Adiller, “Depremden yüksek oranda etkilenen vilayetlerde hayatın tekrar kurulması son amaçların başında gelmektedir. Bu maksadın gerçekleşmesi için Laf konusu yerleşim alanlarında yıkılan yapılara ilişkin atıkların uzaklaştırılması birinci adımı oluşturmaktadır. Zelzelenin şiddeti, yayıldığı Meydan ve yıkılan yapı sayısı göz önünde bulundurulduğunda işlenmesi gereken yıkıntı atık ölçüsünün Fazla olması öngörülmektedir.” dedi.

Geçici depolama alanı oluşturulmalıdır

Bu atıkların öncelikle süreksiz depolama alanlarına alınması gerektiğini Anlatım eden Dr. Ahmet Adiller, “Bu atıklar var Geri dönüşüm ve bertaraf tesislerinde de işlenebilir. Lakin bu büyüklükteki bir atığın Geri dönüşüm için işlenmesi ve Geri dönüştürülemeyen kısmının bertaraf edilmesi var tesislerin kapasitesinin taşıyabileceğinden daha yüksek bir yük getirebilir. Bu yüzden yıkıntı atıkları bu tesisler yerine alternatif olarak oluşturulacak bir süreksiz depolama alanına alınmalıdır.” dedi. 

Geçici depolama alanları su  kaynaklarına Irak olmalıdır

Geçici depolama alanlarında olması gereken özelliklere de dikkat çeken Dr. Ahmet Adiller, “Bu Meydan bölgesel su kaynaklarının yer almadığı, karayoluyla rahatlıkla ulaşılabilecek, fay sınırı üzerinde bulunmayan ve sağlam bir yere sahip olmalıdır. Bu alanın belirlenmesi ve Özellikle yer için Gerekli ön hazırlıkların yapılmasından sonra enkazın süratli bir formda bu alana taşınması gerekmektedir. Zira enkazın kaldırılmadığı her gün yıkıntı içerisinde kalan organik hususun bozunması ile çevresel bir sıhhat riski oluşmaktadır ve bu sıhhat riski bölgede bulunan vatandaşlarımızı ve canlıları tehdit etmektedir.” ikazında bulundu.

Eski yapılarda asbest riski bulunuyor

İnşaat yıkıntıları ya da hafriyat atıklarının günümüzde çevresel olarak risk faktörü düşük olan ve inert ismi verilen atıklardan olduğunu kaydeden Dr. Ahmet Adiller, “Ancak geçmişte üretilen pek Fazla Bina materyali asbest üzere Etraf ve insan sıhhatine ziyan veren içeriklere sahiptir. Ayrıyeten zelzele üzere afetler sonucunda yıkılan yapılarda, yapının hammaddesi olarak kulanılmayan lakin içerisinde depolanan pek Fazla tehlikeli unsur bulunabilir.” dedi. 

Yapının kullanım emeli da bilinmelidir

Bu yüzden enkazı kaldırılan yapının kullanım emelinin da bilinmesi ve yıkıntı kaldırma çalışmalarının ona Müsait olarak kaldırılması gerektiğini Anlatım eden Dr. Ahmet Adiller, “Kaldı ki enkazın kaldırılması sırasında etrafa yayılacak olan toz bile içerisinde rastgele bir kanserojen ya da tehlikeli bir husus barındırmasa da insan sıhhatine epey ziyanlıdır.” dedi.

Spreyleme yapılmalı, maske kullanılmalı

Enkaz kaldırılması sırasında ortaya çıkan tozların da sıhhat açısından pek Fazla sakıncalar oluşturabileceğini Anlatım eden Dr. Ahmet Adiller, “Ayrıca enkazın kaldırılması sırasında kanserojen ve tehlikeli unsurların Aka bir kısmı da teneffüs yoluyla taşınacağı için, havaya kalkan tozlar bu hususların taşınmasına da Sebep olacaktır. Bu yüzden yıkıntı kaldırma sırasında günümüzde inşaatların hafriyat etabında da yapılan spreyleme ve maske kullanımı toz yayılımını minimize ederek insan ve canlı sıhhatini koruyacaktır.” tavsiyesinde bulundu.

Atıklar özelliklerine ve risk düzeylerine nazaran ayrılmalıdır

Enkazın kaldırılması ve süreksiz depolama tesisine taşınması sonrasında ise bu atıkların özelliklerine ve risk düzeylerine nazaran ayrılması gerektiğini Anlatım eden Dr. Ahmet Adiller, “İnşaat Enkaz atıklarının Aka bir kısmı Geri dönüştürülerek tekrar kullanılabilir özelliktedir. Lakin bu atıklara karışmış ya da bulaşmış olan pek Fazla tehlikeli husus ya da atık bulunabilir. Bu yüzden zelzele bölgesindeki atıkların toplanması ve işlenmesi konusunda ayrıntılı bir inceleme ve güzel bir planlama yapılması epeyce kıymetlidir.” diye konuştu.

Kaynak: (BYZHA) – ak Haber Ajansı