Ege Üniversitesi (EÜ) Hemşirelik Fakültesi Hemşirelik Kısmı Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Kolu Dr. Öğretim Üyesi Nurdan Akçay Didişen’in sorumluluğunda; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi (EÜTF) Cerrahi Tıp Bilimleri Kısmı Çocuk Cerrahisi Anabilim Kısmı Prof. Dr. Mustafa Orkan Ergün, Doktora Öğrencisi Zehra Sözkesen ve sanayi Mühendisi Ergun Bakırcı tarafından geliştirilen “Anne Kokusu ve Müzik Terapi Teması İçeren Kişiselleştirilmiş Gelişimsel Takviye Materyali” projesi Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından “Faydalı Model” olarak tescillendi. Proje aracılığıyla geliştirilen modelle, Ebeveyn ve bebek ortasındaki bağlanmanın devamlılığının sağlanmasının yanı sıra; bebeklerin nörogelişimsel süreçlerinin desteklenerek, daha huzurlu ve inançlı hissettikleri bir ortam oluşturulması hedefleniyor.
Buluşlarının Ebeveyn ve bebek ortasındaki bağlanmanın devamlılığını sağladığını lisana getiren Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Kolu Dr. Öğretim Üyesi Nurdan Akçay Didişen, “Anne kokusunu uzun müddet içerisinde hapsedebilen ve müzik terapisi sağlayan kişiselleştirilmiş gelişimsel dayanak gereciyle ilgili olan projemiz, dezavantajları ortadan kaldırmanın yanı Dizi ek birtakım avantajlar getiriyor. Zira buluşumuz hem kokulandırılabilme özelliği hem de müzik terapi özelliği eklenmesiyle Bir arada Ebeveyn ve bebek ortasındaki bağlanmanın devamlılığını sağlayabiliyor. Böylelikle bebeklerin nörogelişimsel süreçleri desteklenerek, daha huzurlu ve inançlı hissettikleri bir ortam oluşturuluyor. Ayrıyeten modelimizde Ebeveyn kokusu kokulandırılabiliyor. Yenidoğan ağır bakım ünitelerinde kullanımının yanı sıra; konutta Özellikle annenin çalıştığı durumlarda, uyku ve oyun arkadaşı olarak, seyahatlerde oto koltuğunda, bebek arabasının etrafında takviye malzemesi ve kanguru bakımı üzere birçok alanda inançla kullanılabilir” diye konuştu.
“Yenidoğan ağır bakımında dayanak malzemelerinin kullanımı önemli”
Yenidoğan periyodunun Aka Ehemmiyet arz ettiğini Anlatım eden Dr. Öğretim Üyesi Nurdan Akçay Didişen, “Bu periyot, insan hayatının en hisli ve dinamik evresidir. Ulusal ve milletlerarası bütün istatistiki bilgilerden anlaşılacağı üzere bu periyotta hastalık ve mevt oranı, hayatın daha sonraki evrelerine nazaran daha yüksek oranda görülür. Yenidoğan ağır bakım üniteleri; bebekler için Fazla Çok teşebbüsün bir ortada olduğu, ısı ve Fer değişikliklerinin epey sık yaşandığı ve Özellikle bebeğin anneyle bağının sonlandırıldığı bir ortamdır. Bu nedenle bebeğin büyüme ve gelişiminin tümüyle desteklenerek korunduğu intrauterin bir ortamdan, yenidoğan ağır bakım ortamına süratle geçişi, bebeğin nörolojik gelişimlerini Olumsuz etkileyebilir. Tıpkı vakitte tekrarlayan ağrılı süreçler, uyku döngüsünün sık sık bozulması, bebeklerin fizyolojik, nörolojik ve duyusal gelişimini de Olumsuz tesirler. Yenidoğan ağır bakım ünitelerinde takviye malzemelerinin kullanımı ağrı ve konforun idaresinde epey kıymetlidir. Zira bebeklerin tedavi ve bakım uygulamalarıyla Olumsuz çevresel uyaranlara bağlı ağrı, Sıkıntı ve rahatsızlığının azaltılmasını ve Kas iskelet sistemini koruyarak gerilimle baş etmelerini sağlar” dedi.
“Olumlu uyarıcı faktörlerin Bir arada sağlanması gerekir”
Bebekler için kişiselleştirilmiş gelişimsel bakımın gerekliliğini vurgulayan Dr. Öğretim Üyesi Nurdan Akçay Didişen, “Bireyselleştirilmiş gelişimsel bakım, yenidoğan ağır bakım ortamının ferdi ihtiyaçlara nazaran düzenlenmesinin, bebeğin gerilimini azaltarak fizyolojik istikrarını güçlendireceği ve beyin gelişimini Olumlu etkileyeceği hipotezine dayandırıldığı bir bakım uygulamasıdır. Bu bakım uygulamalarına yönelik planlanan düzenlemelerle bebeğin Türlü uyaranlara karşı verdiği fizyolojik yanıtların ve davranış işaretleri gözlemlenir. Zira bebeğe karşı gerilim yaratan uyaranların azaltılması ve gelişimini destekleyici uyaranların sağlanması gereklidir. Bu doğrultuda yenidoğan ağır bakım ünitelerinde uygulanmaya başlanmış olan kişiselleştirilmiş gelişimsel destekleyici bakım, bebeğin davranışlarını gözlemleyen, bireye has bakım sunan, bebek-aile-sağlık çalışanları ortasında birlik oluşturarak ‘Holistik Hemşirelik Bakımı’ sağlayan bir yaklaşımdır. Bu noktada fizikî etrafın düzenlenmesi, ısı, Fer ve ses idaresi, durum verme, emzik kullanımı, uyku sisteminin sağlanması, Ebeveyn bebek ortasında tensel temasın artırılmasını sağlayan kanguru bakımı ve Olumlu uyarıcı faktörlerin (müzik terapi) Birlikte sağlanması gerekir” diye konuştu.
“Müzik, bebekler için tıbbi ve gelişimsel açıdan yararlı”
Dr. Öğretim Üyesi Akçay Didişen, “Özellikle bebeğin çevrelenerek verildiği dayanak malzemeleri fleksiyon durumunun devamlılığını sağlayarak, uyku uyanıklık döngüsünü korur ve nörogelişimsel duyusal gelişimi sağlar. Ayrıyeten yenidoğanların koku duyusunun epeyce gelişmiş olduğu ve Ebeveyn kokusunu ayırt edebildikleriyle ilgili varsayımlar da öne sürülmektedir. Yapılan öbür çalışmalarda ise, kişiselleştirilmiş gelişimsel bakım içinde kullanılan müziğin (klasik müzik, ninni, klasik müzikler, anne-kadın sesi, ak gürültü) bebekler için tıbbi ve gelişimsel açıdan faydalı olduğu gösterilmiştir. Günümüzde ağır bakım ünitelerinde ekseriyetle bebeği çevreleyecek biçimde, rulo haline getirilmiş, elle hazırlanan havlu, battaniye üzere yumuşak gereçler kullanılır. Elle hazırlanan materyallerle uygulanan çevrelenmiş destekleyici bakım, yenidoğanlar için kâfi konforu sağlayamaz. nihayet yıllarda bu yaklaşımda farklı malzemeler deneniyor. Lakin bu gereçlerle yalnızca konum Eda ve var durumu değiştirme teşebbüsleri uygulanabilir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – ak Haber Ajansı