Sabancı Üniversitesi İstanbul Memleketler arası Güç ve İklim Merkezi (IICEC), düzenlediği “Sürdürülebilir istikbal için Yenilenebilir Güç Fırsatları” başlıklı webinar ile yenilenebilir güç alanındaki fırsatları ele aldı. Webinarda; iştirakçiler, geniş ölçekte sürdürülebilirlik perspektifinden, yenilenebilir güçte büyüme, gelişim ve fırsat alanlarına ait değerlendirmelerini paylaştı.

IICEC Koordinatörü Dr. Mehmet Doğan Üçok, global ısınmada belirlenen ortalama ısının 1,5 dereceyi geçmesinin dünyadaki bütün istikrarları değiştireceğini belirterek, “Şu anda yenilenebilir güce dönük Değerli adımlar atılıyor. Uluslararası Güç Ajansının sayılarına nazaran, geçen sene dünyada kurulan elektrik santrallerinin %60’a yakını güneş, yüzde 30’a yakını ise, rüzgâr güç santrallerinden oluştu. Yani neredeyse tamamı yenilenebilir güç. Bu adımlara Karşın Yine de 2030 yılında dünyadaki emisyonların yarı yarıya azaltılması epeyce güç görünüyor” dedi.

 Sabancı Üniversitesi İstanbul Memleketler arası Güç ve İklim Merkezi- IICEC tarafından düzenlenen “Sürdürülebilir istikbal için Yenilenebilir Güç Fırsatları” başlıklı webinar, 3 Mayıs Çarşamba günü gerçekleştirildi. Webinar kapsamında düzenlenen ve güç dalının önde gelen aktörlerinin konuşmacı olarak yer aldığı panelde; geniş ölçekte sürdürülebilirlik perspektifinden, yenilenebilir güçte büyüme, gelişim ve fırsat alanları ile Türkiye’nin bu alanda bulunduğu yere ait değerlendirmeler paylaşıldı.

“Ortalama ısı artışı 1,5 dereceyi geçerse dünyadaki Tüm istikrarlar değişecek”

Panelin açılış konuşmasını yapan IICEC Koordinatörü Dr. Mehmet Doğan Üçok, global ısınmada gelinen noktaya dikkat çekerek, “Ortalama ısı artışı 1,5 derece ötesine geçerse dünyadaki Tüm istikrarlar değişecek. IPCC’nin raporları, insan tesiriyle gerçekleşen iklimsel ısınmanın 1850-2000 yılları ortasında eşi görülmemiş bir düzeye ulaştığını ortaya koyuyor. Bununla Birlikte iklim değişikliğinin ekstrem iklim olaylarını da beraberinde getirdiği bilimsel bir gerçek. Bu bağlamda global sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sonlandırma gayesi, iklim güvenliği açısından nihayet derece kritik bir eşik. Bu amaca yönelik olarak Memleketler arası Güç Ajansı, 2050 net sıfır raporunda; küresel güç sisteminin 2050 yılına kadar net sıfır emisyon maksadına ulaşmasına yönelik kapsamlı bir yol haritası ortaya koydu. Emisyonları net sıfıra çekmek için; yenilenebilir güç, güç verimliliği, elektrifikasyon, hidrojen ve hidrojen bazlı yakıtlar, biyoenerji ve karbon yakalama, depolama Temel başlıklar olarak ortaya konuldu. Stanford Üniversitesinin Yapay zekaya dayalı modellemesine nazaran ise dünya 1,5 dereceyi 2030’lu yıllarda görüyor olacak. 

İklim krizi noktasında bütün bu yaşananlara rağmen dünyada güzel gelişmeler de olmaya devam ediyor. Milletlerarası Güç Ajansı’nın sayılarına nazaran, geçen Yıl dünyada kurulan elektrik santrallerinin %60’a yakını güneş, %30’a yakını da rüzgâr güç santrallerinden oluştu. Neredeyse tamamı yenilenebilir güç. Tekrar var sayılara Karşın 2030’da dünyadaki emisyonların yarı yarıya azalması güç görünüyor” diye konuştu.

Açılış konuşmasının akabinde Güçte Dijitalleşme Derneği (EDİDER) Başkanı Elif Düşmez Tek’in moderatörlüğünde düzenlenen panelde; Enerjisa Üretim CEO’su İhsan Erbil Bayçöl, ING Kümesi Yenilenebilir Güç ve Elektrik Küresel Lideri Diederick Van Den Berg, Türkiye Rüzgâr Gücü Birliği (TÜREB) Yönetim Şurası Başkanı İbrahim Erden, Jeotermal Güç Derneği Yönetim Konseyi Başkanı Ali Kındap ve TÜSİAD genel Sekreter Yardımcısı Dr. Nurşen Numanoğlu; yenilenebilir güç ve Türkiye’nin bu alandaki çalışmalarına ait değerlendirmelerde bulundu:

“Enerji kesimi, nihayet yıllarda Aka bir değişim, dönüşüm ve kriz ortamından geçiyor”

Enerjide Dijitalleşme Derneği (EDİDER) Lideri Elif Düşmez Tek:

“Enerji bölümü olarak, nihayet yıllarda Aka bir değişim, dönüşüm ve kriz ortamından geçiyoruz. Bu değişim dönüşümün birinci tetikleyicisi iklim değişikliği oldu. İklim değişikliğinin tetiklediği güç dönüşümünü konuşurken, COVID pandemisiyle karşı karşıya kaldık. Bununla Bir arada arz talep dengesizlikleri ve sonra da tedarik zincirinin problemleriyle ortaya çıkan Aka bir belirsizlik periyodu yaşadık. Sonrasında ise bu sefer de Rusya- Ukrayna savaşının getirdiği ve en Fazla da Avrupa’nın etkilendiği Aka bir arz güvenliği krizi ortaya çıktı. Bu süreçte yeni dengelerin kurulmasına şahitlik ediyoruz, bildiklerimiz var, daha bilemediklerimiz Mevcut ve bunları da kestirim etmeye çalışıyoruz. 

Bu yaşananlara da Türkiye perspektifinden bakarsak, bir taraftan risk ögeleri Mevcut fakat bir taraftan da yeni fırsat alanları belirdiğini gözlemliyoruz. Ortaya çıkan risklerin yönetilmesinde hem de fırsatların daha güzel anlaşılmasında ve bu fırsatların yakalanmasında analitik kimi öngörüler geliştirmek nihayet derece değerli. IICEC’in hazırlamış olduğu Türkiye Güç Öngörüleri, yakın vakitte Türkiye’nin yenilenebilir güç görünümü çalışması alanındaki öncü çalışmalardan birisi oldu. Bu çalışma; Türkiye’nin yenilenebilir güçte ve ilgili teknolojilerde güç güvenliği, pak güç dönüşümü, rekabetçi ve teknoloji odaklı Sanayi gelişimi için Fazla boyutlu fırsatlar sunan; yüksek büyüme potansiyelinin de kıymetlendirilmesi için insan kaynağı gelişimi de iç olmak üzere paydaşlara 7 somut Teklif sunuyor.”

“Enerji dalında yetişmiş insan gücüne ve daha Çok bayan çalışana gereksinim var”

Enerjisa Üretim CEO’su İhsan Erbil Bayçöl:

“Türkiye’nin 2030’da rüzgâr ve güneş maksadının ne olduğunu geçen Yıl tam olarak bilmiyorduk. Hem Ulusal güç planı hem de IICEC çalışması, en azından birtakım şeyleri somutlaştırmış oldu. Lakin amacınız ne olursa olsun, bunu yerine getirecek olan insandır. Hasebiyle Türkiye’nin ve dünyanın 2030, 2040, 2050’ye dair yenilenebilir ya da sıfır karbonla ilgili amaçlarda en Temel muhtaçlık insandır. Şu anda gerek Türkiye’de gerekse de Öbür coğrafyalarda bunun eksikliğini, ezasını görebiliyoruz. Yetişmiş insan gücüne, muhtaçlığımız var. 

Bunun yanında Tekrar dalın en Aka düşüncelerinden bir tanesi de bayan çalışan sayısıdır. Enerjisa üretim olarak, 1.000 megavatlık bir yatırımın altına girmiş vaziyetteyiz. Önümüzdeki 3 sene içerisinde bunları hayata geçirmek istiyoruz. O seyahatteki Biricik hayalimiz, 1.000 megavat santrali daha işletmeye kazandırmak değil, bu santraller işletmeye geçtiğinde en azından birkaç santralimizin santral müdürünün bayan olması, mühendislerinin bayan olması, teknisyenlerin bayan olması ve bir santrale girdiğinizde bütün kadroyu bayan olarak görebiliyor olmaktır.”

“Dünya olarak, güç geçişinin daha başında olduğumuzu kabul etmemiz gerekiyor”

ING Kümesi Yenilenebilir Güç ve Elektrik Küresel Başkanı Diederick Van Den Berg:

“Uluslararası bir banka olarak, 40’tan Çok ülkede varız ve bu network kanalıyla birçok tarafla, konuşuyoruz. Pazarlar ve gelişmeler konusunda bize Fazla istihbarat geliyor, Özellikle yenilenebilir güç bağlamında. Birinci Sefer olarak diyebilirim ki, kimi sanayi önderlerinin kuvvetli ekonomik rüzgârlardan ve birtakım faaliyetlerin yavaşlamaya başladığından bahsettiklerini görüyorum. Küresel olarak da Aka data sağlayıcıları tarafından birtakım bilgiler paylaşılıyor. Net bir biçimde yavaşlama olduğu görülüyor, Özellikle de Çin ve Hindistan bu bağlamda ön plana çıkıyor. 

Temiz güç için yatırımlar tahminen geçmişe kıyasla biraz daha az avantajlı olsa da örneğin Aka rüzgâr türbini üreticileri Özellikle bir iki yıldır kayba uğruyorlar. Belirsizlikler; yatırımlarda yavaşlamalara, ertelemeler hatta yatırım kararlarının büsbütün iptal olmasına Sebep olabiliyor. Bilhassa birçok ülkede projelerle ilgili bekleme ve müsaadelerin çıkma mühletleri gittikçe uzuyor. Yenilenebilir güç konusunda birtakım kesintilerin de olduğunu görüyoruz. Natürel ki pazardan pazara bu değişiklik arz ediyor. lakin bütün bunlar da yenilenebilir güç konusunda önümüze hoş bir tablo çıkartmıyor. Ben, pak güç konusunda optimistim ve destekçisiyiz. Bu Fazla gerçeklik hissesi yüksek olan ve finans etraflarından de aslında bu süreci hızlandırmak konusunda talepler Laf konusu. Şu anda hükümetler tarafından belirlenmiş tezli gayelerin gerçekleştirilmesi, iddiamızdan biraz daha uzun sürebilir. Dünya olarak, bu pak güç geçişinin daha başında olduğumuzu da kabul etmemiz gerekiyor. Bu piyasada; yatırımcılar, bankalar, beşerler sonuçta 10-20 megavatlık projeler yapma konusunda dileğe sahip değiller. çok uzun sürüyor, maliyeti yüksek, o yüzden de daha çok portföylerin geliştirilmesine odaklanıyorlar.”

“Türkiye olarak rüzgâr türbininde %50’nin üzerinde yerliliği sağlayabilen bir ülkeyiz”

Türkiye Rüzgâr Gücü Birliği (TÜREB) Yönetim Şurası Lideri İbrahim Erden:

“Türkiye’de rüzgârda gelinen yerlileşme, nihayet 15 senede olmuş. Bu yalnızca rüzgârda değil, hidroelektrikte de oldu, jeotermalde de kısmen oldu. Bu ülkenin 100 yıllık geçmişinin tahminen nihayet 60-70 yılı Özellikle Önemli endüstrileşme ataklarıyla geçti. nihayet 15 yıldır de bunun yenilenebilir güce yansımalarını gördük. Burada rüzgâr türbininde %50’nin üzerinde yerliliği sağlayabilen, YEKA türbininde %65’leri hedefleyen bir durumdayız. Bu bir kar ise, bu karın da geleceğe tahvili kıymetlidir. Bundan sonra bu küreselleşmeden küreselleşmeye daha Fazla giden dünyada hem Avrupa’nın hem Amerika’nın yalnızca doğalgaz tedarikçi partneri geçiş güzergahıyız telaffuzunun ötesinde, hakikaten tedarikçi partneri olma bahtımız var. 

Uzakdoğu’da merkezileşmiş tedarik zinciri Avrupa Birliğinin etrafına yayılacak. Biz de burada en Önemli Sanayi altyapısına sahip ülkelerden bir tanesiyiz. Endüstrileşmiş altyapımızı hem kendi gereksinimlerimiz için hem de Avrupa’nın ve Avrupa müttefiki ülkelerinin hizmetine sunup, yarar elde etmeliyiz. Burada bugün rüzgâr Sanayi yılda 1,5 milyar dolar İhracat yapıyor. Bu Değerli bir kazanım. 50’den Çok ülkeye İhracat yapıyoruz. Münasebetiyle biz bu dönüşümün içerisinde potansiyelimizi de harekete geçirmek zorundayız. Önümüzde en az 20 bin megavat rüzgârda, 10 bin megavat güneşte verilecek kapasitelerin, 2030’a kadar hem yeşil dönüşüm gereksinimini karşılamak hem de Avrupa’da rekabette bizi öne geçirecek fırsat yaratacağını öngörüyorum.”

“Türkiye’nin jeotermaldeki potansiyeli beklentimizin Fazla daha üzerinde”

Jeotermal Güç Derneği Yönetim Konseyi Lideri Ali Kındap:

“Ülkemizin potansiyeli ve gücüne inanmış bir teşebbüsçü grubuyuz. Dünyanın güçteki dönüşüm gayelerini, Türkiye’nin dönüşüm maksatlarını düşündüğümüz vakit, elimizdeki bu potansiyeller hem rüzgâr hem güneş hem de jeotermal olsun sahiden Fazla değerli. Jeotermal başkalarına nazaran, potansiyelini tam olarak anlatamamış kaynaklardan bir adedidir. Rüzgâr ve güneşi konuşmaya başlamadan Evvel jeotermal hayatımızdaydı. Cumhuriyet devrinde bu kaynakların hem ısıtma hem sıhhat hem de Ilıca maksatlı ağır halde kullanıldığını görüyoruz. 

YEKDEM devrindeki çalışma ve yatırımlarla gördük ki, bu potansiyelin Fazla daha üzerindeyiz. Şu Lahza için 1.700 megavatlık bir şurası güce ulaşmışız. Bu heyeti güçle Avrupa’da 1’inci, dünyada 4’üncü düzeye ulaşmış durumdayız. Jeotermal yalnızca elektrik alanında konseyi gücüyle ön planda değil, yapılan birtakım yatırımlarla da 5.020 megavatlık direkt kullanımı da Laf konusu. Bu direkt kullanımın birçoklarını şu Lahza Belde ısıtma, sera ısıtma, turizm ve termal maksatlı kullanıyoruz. Bir termik santral üzere çalışabilme özelliğine sahibiz. Mevsimselliklerden ziyan görmüyor, gece gündüz farkından hiçbir biçimde etkilenmiyoruz. Yaklaşık %85 bir kapasite ile çalışma imkânımız var. Türkiye’nin jeotermaldeki potansiyeli beklentimizin Fazla daha üzerinde. Yalnızca doğal jeotermal kaynaklar özünde bakarsak, ülkemiz nihayet keşifler ve MTA tarafındaki kayıtlara nazaran, 62 bin megavatlık termal bir gücümüz Laf konusu. Bu keşfedilmiş bir güç. Biz, bunun 1.700 megavatını şu Lahza elektrik santrali noktasında faydalanıyoruz, 5.020 megavatını direkt faydalanıyoruz. Yani önümüzde kullanabileceğimiz Fazla daha Aka bir potansiyel var.”

“Türkiye yeni teknoloji nizamının Değerli bir aktörü ya da modülü olmalı”

TÜSİAD genel Sekreter Yardımcısı Dr. Nurşen Numanoğlu:

“Günümüzde elektrifikasyon giderek artıyor. Elektrikli araçlarla ilgili Fazla Önemli bir gaye var. Yenilenebilir güç ve güç verimliliği aslında en Çok fona ulaşabilecek Biricik alan. Finans kurumlarının da kendi sürdürülebilir portföylerini oluşturmaları lazım. Tüm bunların bizi daha Çok yatırım için cesaretlendirebilecek bir yere götüreceğini düşünüyorum. Küreseldeki dinamik Bina çok, içerideki Tüm siyasetleri da etkiliyor. Bilhassa AB, Fazla Aka bir ticaret hacmine sahip ve Fazla Aka bir alanda tesiri var. nihayet periyotta Avrupa Yeşil Mutabakatı ile oradaki kuralları tedarik zincirindeki Tüm ülkelere yansıtma, onlardan da birebir şeyi bekleme üzere bir düzenleme silsilesiyle götürüyor işi. Hür ticaret mutabakatlarına bahis oluyor ya da sondan karbon düzenleme sistemi yahut uygulamaya koyacağı birtakım düzenlemelerle aslında o seyahati yapmak durumunda da kalıyorsunuz. Burada karbon ayak izinin izlenmesine yönelik bir yansıma var. Bu karbon ayak izinin izlenmesi, yalnızca o işletmenin kendi yapısı içerisinde olan bir şey değil, değer zincirinin tamamına yansıyor. Siz Avrupa’daki bir tedarikçi olmasanız bile Avrupa’daki bir şirketin Türkiye’deki bir tedarikçisi olmanız, sizin karbon ayak izinizle ilgili bilgilerin de o firma tarafından AB kurumlarına gösterilmesi gerekiyor. Bunu aslında AB’deki rekabet gücümüzün korunması ve daha da artırılması için bunu fırsat olarak görüyoruz. Hem yeşil dönüşümün ülkede oluşması hem de rekabet avantajı yaratacak biçimde süratli geçişi yapabilmek için Kıymetli olduğunu düşünüyoruz. 

Bir diğer Kıymetli Faktör da AB’nin Kıymetli araçlarından bir tanesi küresel Gateway. Bu, AB hudutları dışında AB için Değerli olan stratejik projeleri gerçekleştirmek üzere oluşturulan bir fon düzeneği. Küresel Gateway’in alanlarından bir adedini de stratejik pak güç dönüşüm teknolojileri olarak belirlendi. Türkiye açısından bu Amel birliklerinin, teknoloji geliştirmenin, tedarik zincirlerinde Birlikte devinim etmenin konuşulduğu bir devirdeyiz. Münasebetiyle Türkiye’nin bu yeni teknoloji tertibinin Kıymetli bir aktörü ya da onun kesimi olması tarafında Çaba sarf etmesi gerekiyor. “

Kaynak: (BYZHA) ak Haber Ajansı