Uzmanlar yeme bozukluklarının yalnızca beslenmeyle ilgili olmadığını birebir vakitte ruhsal ve fizikî belirtilerle ortaya çıktığını ve mental bir sıhhat sorunu olduğunu belirtiyor.

Yeme bozukluklarının psikiyatrik teşhisler ortasında da yer aldığını söyleyen Uzm. Klinik Psikolog Özge Şengün, “Yeme davranışlarını denetim edemediği tam zıddı yeme davranışlarının onları denetim ettiği noktada baş gösterir ve ömür kaliteleri açısından olumsuz tesiri vardır. Tedavi edilmediğinde tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Birebir vakitte büyük çoğunluğu ergenler oluşturuyor. Yeme bozukluğuna sahip bireylerin onda birlik kısmı ise erkeklerden oluşuyor. Bayanların yaklaşık %1.4’ü ve erkeklerin %0.2’si anoreksiya nervozadan; bayanların %1.9’u ve erkeklerin %0.6’sı bulimia nervozadan etkilenirken, bayanların %2.8’i ve erkeklerin %1.0’ı tıkınırcasına yeme bozukluğu geliştirir. Yani tıkınırcasına yeme bozukluğu en yaygın yeme bozukluğudur” diye konuştu.

Yeme Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Aşırı kilolu ya da çok zayıf bireylerin yeme bozukluğuna sahip olabileceği üzere yeme bozuklukları olağan kilodaki insanlarda da görülebiliyor. Yeme bozukluklarının ruhsal, sosyokültürel ve ailesel nedenlerden kaynaklı olabileceğine işaret eden Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi’nden Uzm. Klinik Psikolog Özge Şengün, bireyin bedeniyle ilgili memnuniyetsizliği ve zayıflama konusundaki obsesif kanılarının de yeme bozukluklarında en önemli rol oynayabileceğinin altını çizdi. “Kendiyle ilgili olumsuz temel inançlara sahip düşük özgüven ve özsaygısı olan, duygusal mahrumluk hisseden, mükemmeliyetçi kişilik özellikleri olan, depresyon ve korku bozukluğu yaşayan ya da ağır gerilim altındaki bireyler yeme bozukluğu geliştirmek için daha çok risk altındadır” ikazında bulunan Şengün ayrıyeten şu bilgileri de paylaştı: “Bu hastalar daima tartılabilir, depresyon ve anksiyete hissedebilir, çok idmana, intihar teşebbüsüne, unsur ya da uyuşturucu kullanımına yönelebilirler. Yeme bozukluğu olan bireyler bunu fark etmeyebilir yahut bu davranışlarından utandıkları, suçluluk duydukları, eleştirilmekten çekindikleri için yeme bozukluklarını yakınlarından gizleyebilirler.”

YEME BOZUKLUĞU ANOREKSİYA NERVOZAYA NEDEN OLUYOR!

En sık görülen yeme bozukluklarının anoreksiya nervoza, bulimia nervoza, tıkınırcasına yeme bozukluğu, öbür tanımlanmış yeme ve beslenme bozuklukları biçiminde sınıflandırıldığını söz eden Özge Şengün, “Anoreksiya nervoza  ve bulimia nervoza bu hastalık kümesi ortasında ruhsal belirtilerin yanında önemli bedensel problemlerin birlikte bulunduğu iki hastalık grubudur” diye konuştu.  Şengün yeme bozukluğu cinslerini hakkında detaylı açıklamalarda da bulundu.

Yemek Bozukluğu Anoreksiya Yapar Mı 

Anoreksiya hastalarının çok zayıf olmalarına karşın vücut algılarındaki bozulmadan ötürü kendilerini kilolu buldukları ve yediklerini kısıtladıklarını vurgulayan Uzm. Kln. Psk. Şengün, “Anoreksiya Nervoza’dan mustarip bireylerin kilo almaya yönelik çok fazla telaşları ve dehşetleri vardır. Çok fazla diyet yaparlar neredeyse hiç yemezler ve çok antrenman yaparak kilo vermeye çalışırlar. Kısıtlama ve kilo kaybı, anksiyete belirtilerinde ve takıntılı niyetlerinde artışa neden olabilir” dedi.

Yeme Bozukluğu Bullimia Nervoza Hastalığı Yapar mı 

Bulimia Nervoza’nın ise şahıslar olağan kilodayken de ortaya çıkabilen ve yeniden kilo alma tasasıyla irtibatlı bir bozukluk olduğu bilgisini veren Özge Şengün, “Bulimia Nervoza’da tıkınırcasına yeme ve (kilo alma tasası ve suçluluk hissettikleri için) kusarak yediklerinden kurtulmaya çalışma görülür. Tıkınırcasına yeme fazında yemek yemeyi durduramadıkları ve denetim sağlayamadıkları duygusu hâkimdir. Yeme üslupları yüzünden utanç duyar, yargılanmaktan korkarlar bu yüzden çoğunlukla gizlice tek başlarına yemeyi tercih ederler. Birebir vakitte laksatif kullanımı, idrar söktürücü ilaçların kullanımı, çok antrenman yapma yahut vakit zaman hiç yememe üzere davranışlar gözlemlenebilir” diye konuştu.

Yemek Bozukluğunda Tıkanırcasına Yemek

Tıkanırcasına yeme bozukluğu, kişinin tıpkı vakit şartlarında yiyebileceğinden çok fazla yemeği kısa müddet içerisinde yeme durumu olarak tanımlanıyor. “Üç ay içinde haftada bir kere olağandan daha süratli, rahatsızlık verecek kadar tokluk hissedene kadar yeme, aç değilken de çok ölçülerde yeme biçiminde görülür” diyen Özge Şengün şu bilgileri verdi: “Kişi tek başına yemeyi tercih eder, denetimsiz derecede yedikten sonra çökkünlük, suçluluk, kendinden nefret etme üzere hisler hisseder. Duygusal açlıkları nedeniyle yemek yemeyi problemlerle karşılaştıklarında bir rahatlama metodu üzere görürler; lakin sonrasında pişmanlık duyarlar.”

Yemek Bozukluğu Uyku Sistemini Bozar 

Tüm bu yukarda sayılan yeme bozukluklarıyla bağlantılı olan ama hiç birini tam manasıyla karşılamayan sonlu olarak karşılayan bireylerin “Diğer Tanımlanmış Yeme ve Beslenme Bozuklukları” tanısı aldığını söyleyen Özge Şengün “Bu bozuklukta şahıslar öbür bozukluklarla emsal semptomlara sahiptir. Bunlara ek olarak gece uykudan uyanarak yemek yeme muhtaçlığı hissedebilirler, gece yemek yeme kahır yaratacak ve işlevselliklerini bozacak boyuttadır.” diye konuştu

TEDAVİ EDİLMEDİĞİNDE TEHLİKELİ SONUÇLAR GÖRÜLEBİLİYOR

Yeme bozukluğu rahatsızlıklarının tedavi edilmemesi halinde kemiklerin zayıflaması, tansiyon ve kalp problemleri, kas erimesi, kansızlık, sindirim sisteminde hasarlar, hormonal değişiklikler, saç ve tırnaklarda kırılganlık, dişlerde aşınma, depresyon, anksiyete bozukluğu üzere önemli sıhhat meselelerinin oluşabildiğine dikkat çeken Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi’nden Uzm. Klinik Psikolog Özge Şengün, “Yeme bozuklukları bireyin sıhhatini önemli halde tehdit edebilir; bu yüzden yeme bozukluklarının tedavisi için psikiyatristler ve psikologlardan dayanak istemek ve psikoterapi alınması çok değerlidir. Bilhassa anoreksiya nervoza ağır durumlarda ömür kaybıyla sonuçlanabileceği için hastane yatışı gerekebilir. Esas tedavi teknikleri ortasında Bilişsel Davranışçı Terapi, Aile Terapisi (özellikle genç hastalarda), Küme Terapileri, Bilişsel Analitik Terapi, Kişilerarası Psikoterapi yer alıyor. Psikoterapiler sayesinde yeme bozukluğu olan bireyler yeme davranışlarının altında yatan nedenleri keşfedebiliyor ve alternatif baş etme stratejileri edinerek hayat olayları karşısında daha dirençli olabiliyor” diye konuştu.

Yeme Bozukluğu Altında Yatan Nedenler Sorgulanmalı 

Yeme bozuklukları ve beslenme tedavisi içeriğini anlayabilmek için öncelikle altta yatan nedenlerin sorgulanması gerektiği ihtarında bulunan Özge Şengün, “Terapiler sırasında hastanın yeme davranışının altında yatan hangi his ve kanılar var, neler bu davranışı tetikliyor ve neler yapılabilir bunlar üzerine çalışır” diyerek şunları da aktardı: “Psikoterapilerle eş vakitli olarak bir beslenme uzmanıyla beslenme alışkanlıklarının tekrar kazanılması sağlanabilir. Bununla birlikte yeme bozukluğu olan bireye karşı, yakınlarının tavrı da epey kıymetli. Aileler yeme bozukluğu olan bireylerin kilolarına ve beden görünümlerine eleştirel yaklaşımda bulunmamalı, tam karşıtı kilolarından ve görünümlerinden bağımsız olarak bedelli olduklarını hissettirmeliler. Onların zayıf olmak için baskı altında olduğunu düşünüyorlarsa yardım almayı önerebilirler. Sofra tertibinde birlikte yemeyi rutinlerinin bir kesimi yapabilirler. Sağlıklı beslenme ve sağlıklı idman alışkanlıkları edinmeleri konusunda destekleyici ve yardımcı olmaları kıymetli. Yeme bozuklukları olduğunu düşündükleri noktada kesinlikle bir uzmandan yardım almaya yönlendirmeliler.” (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)  Kaynak : Bülten