Büyük kentlerde ve Sanayi bölgelerinde gerçekleştirilen faaliyetler havadaki azot oksit düzeyinin artmasına yol açıyor. Azot oksitlerin İç yerlerde da sıkça rastlanan kirleticilerden olduğunu belirten uzmanlar, Özellikle konutların sık havalandırılmadığı kış aylarında yakıt kullanımı sonucunda İç ortamda azot oksitlerin oluştuğunu Anlatım ediyor. Dr. Ahmet Adiller, azot oksite karşı global olarak fosil yakıtlar yerine yenilenebilir güç kaynaklarına yönelmenin ve İç yerlerin da sık sık havalandırılmasının tahlil olabileceğini söylüyor.
Üsküdar Üniversitesi sıhhat Hizmetleri Uğraş Yüksekokulu Etraf Sıhhati Programı Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Adiller, havadaki azot oksit düzeyinin yükselme nedenleri ile tesirleri hakkında değerlendirmelerde bulundu ve tavsiyelerini paylaştı.
Isınma ve güç üretimi ile oluşuyor
Öncelikle günümüzde her çeşitten çevresel kirliliğinin Temel sebebinin insan faaliyetleri olduğunu kabul etmek gerektiğini belirten Dr. Ahmet Adiller, “Azot dioksit düzeylerinin de Özellikle Aka kentlerde ve Sanayi bölgelerinde yükselmesinin Temel sebebi bu bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetler. Azot oksitler Özellikle ısınma, ulaşım, güç üretimi üzere hedeflerle katı, sıvı ya da gaz yakıtların kullanılması sonucunda ortaya çıkan hava kirleticileridir. Kullandığımız araçlar, konutlarımızda ısınma gayesiyle kullandığımız yakıtlar, konutlarımızda kullandığımız elektrik, tükettiğimiz besinler, giysiler ve eşyalar direkt ve dolaylı olarak azot oksitlerin oluşmasına Sebep oluyor.” dedi.
Ortam havalandırması Fazla önemli
Azot oksitlerin yalnızca Hariç yerde değil, İç yerlerde da sıkça rastlanan kirleticilerden olduğunu Anlatım eden Dr. Ahmet Adiller, “Özellikle konutların sık havalandırılmadığı kış aylarında Yemek pişirme ve ısınma üzere gayelerle yakıt kullanımı sonucunda İç ortamda azot oksitler oluşabilirler. Günümüzde kullanılan yalıtım sistemlerinden Dolayı konutlardaki konsantrasyonları Hariç ortama nazaran daha yüksek olabilir. Bu yüzden Özellikle bu devirlerde İç ortam havalandırmasının Fazla Değerli olduğunu söylemekte fayda var.” diye konuştu.
Küresel ölçekte hava kalitesi için alışkanlıklar değiştirilmeli!
Dr. Ahmet Adiller, hava kirleticilerinin oluşmasındaki asıl sebebin kentsel ve endüstriyel faaliyetler olduğunu söyledi ve kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu yüzden global ölçekte hava kalitesini yükseltmek için öncelikle Temel alışkanlıklarımızı değiştirmemiz ve tüketim düzeylerimizi azaltmamız gerekiyor. Bu tüketim Özellikle güç konusunda düşmeli. Günümüzde ısınma, ulaşım ve güç elde etmek için kullandığımız yakıtların yanması sonucunda atmosfere Önemli ölçüde azot oksitler salınıyor. Biz güç tüketimimizi ne kadar azaltırsak, kişisel manada akaryakıt harcamamız ne kadar az olursa atmosfere salınan azot oksit ölçüsü da o ölçüde az olacaktır. Bu noktada direkt etkimizi azaltmak için elektrikli araçları tercih etmemiz bu düzeyleri azaltma konusunda Değerli bir adım sayılabilir. Lakin ferdi manada yapabileceklerimiz hayli sonlu. diğer çevresel kirliliklerin önlenmesi konusunda olduğu üzere bu hususta da global ortak tavır Fazla değerli.”
Fosil yakıtlara bağımlılıktan kurtulmak gerekiyor
Özellikle gelişmiş ülkelerde dizel yakıtla çalışan eski teknolojilere sahip araçların muhakkak bölgelere girmelerinin yasaklamaya başladığına dikkat çeken Dr. Ahmet Adiller, “Avrupa Parlamentosu ve Birleşmiş Milletler 2035-2040 yıllarına kadar araçlarda ‘Sıfır Emisyon’ maksadına ulaşma gayesiyle bu Cin araçların üretimini durdurma kararı alma eşiğinde.
Sağlıklı Nefesin 7 Püf Noktası !
Tabii ki bu noktada elektrikli araçların kullandığı elektrik gücünün nasıl elde edildiği bir diğer münakaşa konusu. Bu gücün termik santraller aracılığıyla elde ediliyor olması fakat nispi bir ‘Sıfır Emisyon’ görünümü veriyor. fakat Yine de kentsel alanlardaki trafiğe bağlı bölgesel hava kirliliğinin azaltılması konusunda süreksiz bir tahlil olabilir. Güç konusunda fosil yakıtlara olan bağımlılığımızdan kurtulup yenilenebilir güç kaynaklarına yönelmek kalıcı ve global bir tahlil olacaktır.” dedi.
Uzun mühlet maruziyet teneffüs problemleri yaratabilir
Dr. Ahmet Adiller, azot dioksitin epeyce zehirli bir gaz olduğunu vurguladı ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Düşük konsantrasyonlarda akut maruz kalma Önemli bir sıhhat sorunu yaratmasa da süreksiz öksürük, baş ağrısı, baş dönmesi ve mide bulantısı üzere belirtiler gösterebilir. Konsantrasyon arttıkça sıhhat meseleleri da artar. Akut maruz kalma durumunda solunan ölçü arttıkça ortaya çıkabilecek sıhhat sıkıntıları, burun ve boğazda hafif tahrişten, bronşit ve zatürre üzere rahatsızlıklara hatta yüksek konsantrasyonlarda boğulmaya bağlı ölümlere kadar değişiklik gösterir. Günümüzde Özellikle Aleni havada ölümlere neden olabilecek düzeyde bir akut maruz kalma durumunun ihtimal dahilinde olmadığını söyleyebiliriz. Fakat düşük konsantrasyonlara bile nizamlı maruz kalınması durumunda akciğer işlevlerinde bozulmalar olabilir. Sağlıklı bireylerde uzun müddet maruz kalma, teneffüs yolu hastalıklarına ve Özellikle astımı olan şahıslarda semptomların şiddetinin artmasına yol açabilir.”
Korunmak için neler yapılabilir?
Atmosferde azot oksit konsantrasyonlarının yüksek olmasının asit yağmurlarının oluşumuna Sebep olduğunu Anlatım eden Dr. Ahmet Adiller, “Bu asit yağmurları da ormanlar ve göller üzere hisli ekosistemleri ve tarım alanlarını Olumsuz etkiliyor. Hariç yerde korunma fakat gaz maskeleri ile gerçekleştirilebilir. Günümüzde Covid-19 salgını hasebiyle kullanmaya alışık olduğumuz maskeler gaz kirleticileri filtreleme yeteneğine sahip değildir. dahil yerde ise daha Evvel de bahsettiğimiz üzere Özellikle kış aylarında meskenlerin sık havalandırılması, azot oksit düzeylerinin Hariç yerde bulunduğu düzeylerin üzerine çıkmasını pürüzler. Lakin Özellikle Aka kentlerde yaşayan bireyler için bu konsantrasyonlar da uzun müddet maruz kalma durumunda daha Evvel bahsettiğimiz kronik sıhhat meselelerinin yaşanmasına Sebep olabilir. Bu noktada hava temizleme aygıtlarının kullanımı İç yerde azot oksit düzeylerinin düşürülmesinde kullanılabilir. Olağan ki bu aygıtların seçiminde düzgün araştırma yapılmalı ya da uzman görüşlerini başvurulmalı.” dedi. (BSHA-Bilim Ve sıhhat Haber Ajansı)