Kırgızistan’da yeni Petroglif alanı keşfedildi
Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü (TDAE) öğrencileri Ali Güler, Zeynep kara Güler ve Gürcan Pirincçi Kırgızistan Allah dağlarında yürüttüklerin araştırmaları sonucunda yeni bir petroglif alanı keşfetti. Egeli gençlerin keşfi ile Bir arada Saymalıtaş’tan sonra bölgedeki ikinci Aka petroglif alanının varlığı ortaya konuldu.
TDAE Türk Tarihi Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Osman Karatay, “Daha Evvel Orta Asya’da diplomatik vazifelerde bulunmuş Zafer Ersöz Bey’in önerisi ile enstitümüz tarih kısmından oluşturduğumuz arkeolog, filolog ve halkbilimciden oluşan grubumuz Kırgızistan’da yeni bir petroglif alanı keşfetti. Allah dağlarının ücra bir bölümünde bulunan sahanın daha Evvel ilim dünyasında dikkat çekmediğini yaptığımız çalışmalar sonucunda gözlemledik. Bölgede yapılan başarılı geçen araştırma sürecinde grubumuz, Aleni ve kapalı alanda sayısız kaya fotoğraflarının bulunduğu bir sahanın farkına vardı. Mağaralarda ve dışarıdaki kayalarda bulunan fotoğraflardan tespit edilebilenler kayda alındı ve Değerli bir kısmı yerinde incelendi. Burası kozmik bir kıymete sahip zira yeni taş periyodundan başlayarak binlerce Yıl boyunca değişik insan toplulukları mağaraların içinde ve dışında oraya izlerini bırakmışlar. Hem kazıma, hem de oyma tekniği ile yapılan fotoğraflarda en ilkel çizimlerden Göktürk devrine kadar kalıntılar var” dedi.
Keşif süreci hakkın bilgi veren Ali Güler, “Bizim için Kıymetli olan şuydu cetlerimiz Orta Asya’dan geldi bunu tarihi süreçte Fazla net görüyoruz. Onların tarihi ile ilgili çalışmalar yapılıyor ancak bu Fazla kısıtlı. Aslında bizi orada, o bölgede araştırma yapmaya iten bu oldu. Osman hocamızın teşvikleri ve Zafer beyin dayanakları ile oraya birinci seyahatimizi gerçekleştirdik. Allah dağlarının ücra bir kesitinde bulunan alan ile ilgili bölge halkının bilgisi dahi yoktu. Bölge epeyce yüksek dağlık bir alanda ulaşımın neredeyse imkânsız dendiği bir noktada idi. Bizim teşviklerimiz ve sorgularımız sonucunda bölgeye ulaşmış olduk. Bölge ve Meydan araştırması müddetince rastlantısal olarak keşfettiğimiz bir alandı burası. Ağır araştırmalarımız sonucunda bölgenin Aka bir mağara alanından ve bunun yanında irili ufaklı kovukların duvarlarına resmedilmiş boyama ve kazıma tekniği kullanarak yapılan birçok Dizi dışı petroglifin olduğunu ayrım ettik. Ayrıntılı incelemeler sonucunda farklı bölgelerde de keşifler yapmaya başladık. ayrım ettik ki bölge farklı periyotlara ayrılıyor. Hem kazıma, hem de oyma tekniği ile yapılan fotoğrafların Çeşitli katmanlar oluşturduğu en ilkel çizimlerden başlayarak, kimilerinin Göktürk periyoduna kadar uzandığını gözlemledik. Bilhassa kimi figürlerin direkt İskit periyoduna tarihlendirilen figürlerle birebir neredeyse benzediğini gördük. Hasebiyle burada bir İskit devrini varlığından Laf etmek şu Lahza için Muhtemel gözüküyor. Ayrıntılı tahliller yapıldıktan sonra tarihler net bir biçimde ortaya çıkacaktır” dedi.
“Bölgedeki petrogliflerde Türklerin izi var”
Ali Güler, “Ayrıca Göktürklerde hanedan tamgası olarak kullanılan dağ keçisi figürünün birebir birebirini burada bulunduğumuz Anlatım etmek isterim. Bunun sonucunda buranın Göktürk periyodunda de ziyaret edildiğini düşünüyoruz. Yeni taş çağından başlayarak Göktürk devrine kadar devam eden bir süreçte farklı topluluklar tarafından buranın ziyaret edildiğini söylemek mümkün. Ayrıyeten yakınlarda bulunan buranın direkt Türklerle ilgili olduğunu söyleyebilmemiz açısından Kıymetli bir işaret olan bölgeye yakın bir noktada balbal dediğimiz ilim lisanında ‘taşbaba’ olarak isimlendirilen bir heykele rastladık. Bu da bize direkt o devirde Türklerin uğrak yeri olduğunu gösteriyor. Münasebetiyle bu petrogiliflerin de Türkler tarafından yapılmış olma ihtimalini Yine balbal sayesinde kuvvetlendirmiş oluyoruz. Bölgede petrogliflerin haricinde Cenk sahnesinden Tebrik sahnelerine kadar değişik sahneler mevcut. Bu bölgenin özelliği ise Saymalı taşa gittiğinizde orada yalnızca kazıma ve oyma tekniği ile yapılan figürler mevcutken burada birebir vakitte boyama tekniği ile yapılan figürlerde var yani burada her ikisini de bir ortada görebiliyoruz. Bu manada bölge bir birincisi barındırıyor” dedi.
Gürcan Pirincçi ise, “Bu bölgedeki kaya fotoğraflarının bir özelliği de, bölgede birinci Kez olmak üzere, Kırmızı boya kullanıldığını görüyoruz. Bu bağlamda bölgeden karbon testi yaparak boyaların yaşını hesaplamak üzere numuneler getirdik. Detaylı incelemelerden sonra bu kaya fotoğraflarının bölgenin en eski sakinlerinin tarihine Fer tutacağı ve Orta Asya tarihinin erken periyotlarını de aydınlatacağını düşünüyoruz. Bu süreçte bizlerden takviyesini esirgemeyen başta Prof. Dr. Osman Karatay hocamıza, Zafer Ersöz’e ve sponsorlarımızdan Yakup Beyefendi ve Aslan Bey’e bize verdiği maddi ve manevi takviyeler için Fazla teşekkür ediyorum” dedi.
“Keşfettiğimiz Meydan bir inanç merkezi olabilir”
Batı Göktürk kağanlığının merkezi olan ve Göktürklerin Akdağ olarak adlandığı bölgeye yakın bir yerde bulunmadığını Anlatım eden Zeynep Güler ise, “Bu bölgenin yaylak ve yerleşimlerden Irak oluşu sebebiyle bir merkezden çok kutsal Meydan olarak kullanıldığı düşünüyoruz. Göktürklerin Altaylar bölgesinde bulunan Atalar Mağarası’na atfettikleri kutsallığın Allah dağları bölgesinde de buradaki mağaraya atfedildiğine dair işaretler bu bölgenin bir inanç merkezi, bir sunak alanı olduğu kanısını de kuvvetlendiriyor. Ayrıyeten, Laf konusu sahanın Çabucak yakınında olmasa da, yakın etrafındaki bölgede kurgan gibisi yapılara da rastladık. Eski periyotlarda Atalar Mağarası ve kurganların Ömür alanlarından Irak yerlerde olmasına dikkat ediliyordu. Mağara duvarlarındaki fotoğrafların içeriğinde de, kimi sahnelerin kutsal bir alanla ilişkilendirilebilecek özellikte olduğunu düşünüyoruz” dedi.
Petroglif Nedir?
Bir petroglif, bir kaya sanatı biçimi olarak, bir kaya yüzeyinin bir kısmını kazarak, oyarak yahut aşındırarak oluşturulan bir imgedir.
Kaynak: (BYZHA) – ak Haber Ajansı
