Narsistik Nedir ?

Egoizmin bir davranış kalıbı, narsisizmin ise kişilik biçimi olduğunu kaydeden Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, herkesin içinde narsistik bir çekirdek olduğunu söyledi. Psikanalist Prof. Otto Kernberg’in narsisizm için makûs kesim dediğini hatırlatan Tarhan, “Bu narsistik modül berbat modüldür. ‘Hep ben’ der. O içimizdeki bencil modüldür. Halk ortasında narsistikler kibirli olarak bilinir. Kibir, narsistiklerin en büyük özelliğidir.” dedi. Tarhan, kişinin içindeki narsisizmi yenmesi için sebepsiz güzellikler yapması gerektiğini söyledi.

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, narsisizm ve ego hakkında değerlendirmede bulundu. Egonun kişiliğimizin bir modülü olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişiliğimizin 3 ana kesimi vardır. Bunlar ego, muhteşem ego ve iddir. Hepsinin farklı özelliği vardır. Muhteşem ego denetleyicidir, düzenleyicidir. Ego da ahenk sağlayıcıdır. Adaptasyonu sağlar. İd ise bencildir, her istediğini talep eder.” dedi.

Ego kaptan köşkü gibidir

Sağlıklı bir beşerdeki egonun kişilik yapısında kaptan köşkü üzere olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Ego son karar vericidir ve direksiyonda oturur. İd yalnızca bizim kültürümüzde nefs olarak geçen çok isteyen, çok talep eden pozisyonundadır. Bu türlü kişilik tipleri, ego ile id ortasındaki sonu çizememiş insandır.” dedi.

Sıfır ego mümkün mü?

Sıfır egonun mümkün olamayacağını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Sıfır ego olduğunda insan bitkiselleşir ya da öteki canlılar üzere olur. Ego bizim için ahenk sağlayıcı yani denetim edici sistemdir. Beynimizin ön bölgesinin en değerli işlevi ego işlevidir. Bu başka canlılarda yoktur. Ego ben demektir. Bizim kültürümüzde ben, benlik, enaniyet, ene olarak geçer. Eski Türkçe’de ene, enaniyet olarak geçer. Benliğe enaniyet denir, bene ise ego denir.” dedi.

Süper egoda vicdan vardır

Süper egoda ise kişinin hayatta yaşadıkça etraftan öğrendiği vicdan olarak da tanımlanabilen doğuştan gelen bir kesim olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Süper egoda egomuzun bir modülü vardır. Muhteşem ego, kişinin büyüdüğü ortamda ve ailede denetleyici, düzenleyici bir düzenek olarak çalışır. İnsan yalnızca ve devamlı egosunun tesirinde kalırsa daima dünyanın merkezinde olmak ister. Her istediği olan bir kimse ise narsistik bir kişi oluyor.” dedi.

Şizofrenide sekonder narsisizm var

Şizofrenide sekonder narsisizmin olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Şizofrenik bireyler yalnızca ben der. Mesela yanında birine kötülük yapılsa ilgilenmez. Birileri bir şeyler konuşuyordur. ‘Benim aleyhimde konuşuyorlar’ diye düşünür. Kendilerini özel ve üstün görürler. Tıpkı çocuk üzere ben ve öbürleri diye ayırırlar. Şizofrenide hastalık sebebiyle çocuk üzere primer narsisizme dönüyorlar.” dedi. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Egoizm bir davranış kalıbıdır. Narsisizm ise kişilik biçimidir. Her narsist egoisttir lakin her egoist narsist değildir. Herkes vakit zaman egoist olabilir fakat narsisist demek için öteki kişilik özelliklerinin de bireyde olması lazım. Bu primer narsistir.” dedi.

Kendini elçi ya da mehdi olarak gören şahıslarda narsisizmin patolojik hale gelmiş olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişi kendini bir elçi, ilah ya da mehdi üzere tanımlıyorsa bu klinik hadise oluyor. Bunlar bazen çok zeki bireyler de oluyor. Etrafına takipçi de topluyor. Etkileyici tipler, büyüleyici özellikleri de olabiliyor, etkiliyorlar.” dedi.

Narsistik bireyler empati yapamaz

Narsistik kişiliklerin empati yapamadıklarını kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu şahıslar empati yapamadıkları için daima övgüyle beslenirler. Bu bireylerin etrafına de daima bir süre sonra kendini öven bireyler toplanır. Kimi vakit sabırlı oldukları da gözlemlenebilir. Zira maksadına ulaşmak için sıkıntı çekerler, zorluklara katlanırlar. Başarısız olmaktansa ölmeyi tercih ederler. Başarılı olurum ya da ölürüm mantığıyla hareket ettikleri için bu türlü davranırlar. ” dedi.

Kibir en büyük özelliğidir

Herkesin içinde narsistik bir çekirdek olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Psikanalist Prof. Otto Kernberg’in narsisizm için makus kesim dediğini belirterek “Bu narsistik modül berbat modüldür. ‘Hep ben.’ der. O içimizdeki bencil modüldür. Halk ortasında narsistikler kibirli olarak bilinir. Benciller mesela kibirli olarak bilinmeyebilir. Çok mütevazı da gözükebilir lakin narsistik şahıslar kibirli olarak bilinir. Hatta bizim kültürümüzde ‘Bütün kötülükleri bir odaya doldursanız kapısını kibir açar’ biçiminde bir kelam vardır. Onun için kibir narsistiklerin en büyük özelliğidir. Bu tıpkı vakitte şeytani bir özelliktir.”  dedi.

Narsistik insanın aslında içindeki yetersizliği bastırmak için büyüklük rolü oynadığını tabir eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kişinin büyüklük rolü oynamaya muhtaçlığı varsa kendinde eksiklik ya da yetersizlik, değersizlik, aşağılık hisleri var demektir. Hisleriyle savaşırken kendini büyük olarak koruyor.” dedi.

Anne ve babadan empati öğrenemeyen çocuk kendini sevmeye başlıyor

Narsisitik şahısların çocukluk devri araştırıldığında annenin sakinleştirici tesirinin zayıf olduğunun görüldüğünü söz eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Annenin sakinleştirici tesirinin zayıf olduğu çocuklarda çok oluyor zira çocuk anneyle ve babayla aynalama yapar. Şayet çocuk anneden ve babadan empatiyi öğrenemiyorsa çocuk kendini sevmeye başlıyor, içine kapanıyor. Kendini korumak için kendini büyük görerek lakin ayakta kalmaya çalışıyor. Şayet annenin kişiliği de babanın kişiliği de kardeşlerin kişiliği de ortadaki toplumsal sonlar içerebiliyorsa çocuk kendi büyüklüğüyle oburunun büyüklüğü ortasındaki hudutları öğrenir ve hudut ihlalleri yapmaz. Onun için narsisizmi terbiye etmek, aslında benin egonun sonları öğrenmesidir.” dedi.

İçimizdeki narsisizmi nasıl düzeltebiliriz?

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Hepimizin içerisinde narsisizm eğilimi vardır ve bu hayatın sonuna kadar sürer. Bir kişi ‘Ben artık ben oldum, ben iyilerdenim, ben artık narsistik değilim’ diyorsa kördür. Burnunun tabanını görememesi üzere kendisini göremiyordur. Kişi kendi narsisizmini düzeltmek istiyorsa hap teklifimiz var. Şahsa sessiz güzellik yap diyoruz. Göstere göstere değil, kimse görmeden duymadan sessiz uygunluk yapmayı kendine kabul ettirirse başarılı olabiliyor. Zira narsistikler, övgü ile besleniyor. Kişi bir elin verdiğini, bir başkası görmesin ideolojisi yaparsa kendi narsistliğini terbiye etmesi konusunda kıymetli bir adım atar.” dedi.

Köle – efendi bağlantısına hayır denilmeli

Narsistik kişinin evlilikte köle efendi ilgisi istediğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, ““Mesela bir evlilikte narsistik bir eş varsa başka eşi ezebiliyor. Bilhassa çocuklarına çok bedel verip onları kaybetmekten korktuğu için yaşadıklarına katlanıyor. Narsistik bireyle bir arada yaşayan kişinin kendini ezdirmemesi lazım. Bilhassa bayanlardan karşı tarafı yönetim etmesi, fedakatlık yapması beklenir. Bayan daima verir lakin sonunda depresyona girer, tabibe gelir. Buna müsaade verilmemelidir.  Bu türlü narsistik bir eşi olan kişi, eşine ‘Seni seviyorum, sana paha veriyorum lakin ben senin kölen değilim. Benim özelim var, kişiliğim var. Bana bu halde davranmanı istemiyorum’ biçiminde niyetini tabir etmelidir. Kişinin hayır deme marifetinin kazanması gerekiyor.” dedi.

Narsisizm his temelli toplumlarda beslenir

Bu durumun 50 yaşından sonra boşanmanın sebeplerinden biri olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bu nedenle emsal durumlara karşı evliliğin birinci başında kişilik hudutlarını çizmek lazım. Bayanda fedakârlık eşiği yüksektir. Fedakârlık yapmak fıtri olarak vardır. Biyolojik tabiatında vardır. Annelik hissinin gereği anne olarak fedakâr olsun fakat eş olarak dozunu ayarlasın. Narsistik şahısların kendini büyük gören tarafının beslenmemesi lazım. Bu şahısları eleştirirken haklı tenkitlerin olması gerekir. His temelli toplumlarda narsisizm besleniyor. Bireyleri kutsallaştırma bizim doğu kültürünün en büyük yanlışıdır. Batı kültürü fikir temelli olduğu için filozofların birden fazla Batıdan çıkmış lakin şu anda Doğu ile Batının birbirine muhtaçlığı var. Batının da kalbe gereksinimi var.” dedi.

Narsisizm savaş çıkaran bir patolojidir

Narsisizmin savaş çıkaran bir patoloji olduğunu tabir eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Tarihsel kişiliklerden Napolyon narsisisttir, İskender narsisittir. Napolyon’un o meşhur elini göğsüne tutması, narsisistik yanının göstergesidir. Narsisist kişi ya başarılı olurum ya ölürüm diyor. Başarısız olmayı ya da başarılı olmayı hayat sebebi üzere görüyor. ‘Başarısız olacaksam yok olayım’ diyor. Narsistik şahıslar başarısız olmaktan korkarlar.” dedi. (BSHA)