COVID-19 Pandemisi Bitmedi !Türk Tabipleri Birliği Merkez Kurulu, Türk Tabipleri Birliği Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Konseyi, Halk Sıhhati Uzmanları Derneği, Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği, Türk Toraks Derneği, ortak ileti yayınladı.

COVID-19 Pandemisi Hadise Sayıları 

Açıklamada şu sözlere yer verildi, “Haziran ayının ortalarından itibaren başta İstanbul olmak üzere ülkemizde de yeni bir dalganın başladığı ve şu anda bu dalganın hızlanarak olay sayılarının çok önemli artış gösterdiğini açıktır. COVID-19 polikliniklerine başvuran kişi sayısı ve müspetlik oranları bariz olarak artmıştır. Gerçekten Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklanan 26 Haziran-3 Temmuz haftası için yeni olgu sayısı, günlük ortalama 8.159 olup bir evvelki haftanın iki katından daha fazladır. Öte yandan %30-40’ları aşan test müspetlik oranlarının açıkça gösterdiği üzere gerekenden çok az test yapılmakta olduğu düşünüldüğünde, Avrupa’da emsal nüfus ve varyant profiline sahip ülkelerdeki günlük 80-100 bini aşan sayılar bizim için de geçerli olabilir. Salgının seyrinin anlaşılabilmesi ve gerekli tedbirleri alarak tesirlerinin azaltılabilmesi için tesirli sürveyans yapılarak gerçek olay sayılarının belirlenmesi hala kritiktir”

COVID-19 Pandemisi Üç Ayda 15 Bin Kişi Öldü 

Geldiğimiz noktada yeni bir dalganın süratli tırmanma devrine girdiğimiz görülmektedir. Olgu sayılarındaki artışın şimdi vefat sayısına yansımamış olması, hastalığın hafif seyrettiği algısı toplumda rehavetin devam etmesine neden olmaktadır. Halbuki yaşamakta olduğumuz dalganın sorumlusu olduğunu kestirim ettiğimiz BA4/5 üzere bir Omikron alt varyantı olan BA1, ülkemizde tesirli olduğu 1 Ocak 2022-1 Nisan 2022 ortasındaki üç aylık süreçte 15.000 kişinin vefatına neden olmuştur. Bu data, öbür varyantlara nazaran daha hafif seyirli infeksiyonlara yol açan Omikron varyantının da daha kolay bulaşabilme ve aşı yahut geçirilerek sağlanan bağışıklıktan kaçabilme özellikleri nedeniyle çok fazla sayıda kişiyi etkileyerek önemli sayıda mevte neden olabildiğini göstermektedir.

COVID-19 Pandemisi Birinci Aşılama Yaşlılardan Başladı 

Bu nedenle şu anda tesirli olan, üstelik bir evvelki Omikron alt varyantından daha bulaşıcı ve bağışıklıktan daha fazla kaçma özelliği olduğu bilinen BA4/5 Omikron alt varyanının da kısa müddette onbinlerce insanı öldürebileceği bilinerek tedbirler alınmalıdır. Bu yeni dalganın ülkemizde yıkıcı tesir göstermesi önemli bir olasılıktır. Çünkü ülkemizde bu varyantların ağır hastalık yapmasını engelleyecek olan hatırlatma/ek dozlarını yaptırmış olan kişi oranı aktüel bilimsel sözle tam aşılıların oranı 18 yaş üstü nüfusta %33’tür (aşının amacındaki 12 yaş üstü nüfusta ise %11). Üstelik ülkemizde birinci aşılanmaya başlanan yaşlılar başta olmak üzere aşılamalarda aktifliği daha düşük olan inaktive virüs aşılarının kullanılmış olması, üç doz mRNA aşısı yaptırmış kişi oranını daha düşürmektedir. BA4/5 varyantının bulaşma suratı ve bağışıklıktan kaçma özelliği dikkate alınarak yapılan tahlillerde 2-3 ay içinde milyonlarca insanı etkileyebileceği bildirilmektedir. Kısa müddette milyonlarca insanın hastalanması ve işe gidememesi nedeniyle birçok işkolunda işlerin aksaması mümkünlüğü da bulunmaktadır. Hakikaten yeni dalganın bizden evvel başladığı öteki ülkelerde sıhhat hizmetleri ve havayolları hizmetlerinde bu nedenle aksamalar görülmüştür. Dikkate alınması gereken bir durum da vefatla sonuçlanmasa bile COVID-19’un kimi bireylerde uzun devirde komplikasyonlara neden olduğuna dair değerli delillerin birikmeye başlamış olmasıdır.

COVID-19 Pandemisi Alınması Gereken Önlemler 

Mevsimsel özelliklerden ötürü olayların yaz boyunca yüksek bir plato yaparak devam edebileceği ve asıl olay artışlarının muhtemel yeni varyantların da ortaya çıkışıyla sonbahar ve kış aylarında yaşanabileceği öngörülmektedir. Bu duruma olumsuz tesir edebilecek bir öbür faktör de hatırlatma emelli aşılamalarda kullanılacak ve BA4/5 alt varyantlarını içerecek güncellenmiş aşıların lakin ekim-kasım aylarında hazır hale gelecek olmasıdır. COVID-19’un yol açtığı üstte sıralanmış tüm bu olumsuz tesirler nedeniyle önümüzdeki süreçte olgu sayılarının azaltılması ve başta aşısız olan küçük yaş kümeleri ile risk altında olan ileri yaş ve eşzamanlı hastalıkları olanları koruyacak tedbirler mecburidir. Bunu sağlayabilmek üzere;

1. Yetkili makamlar, pandeminin sona erdiği Dünya Sıhhat Örgütü tarafından ilan edilmediği sürece “Pandemi bitti” biçiminde algılanabilecek açıklamalar yapmaktan kaçınmalı,
2. Ülkemizde olgu sürveyansının, tüm hadiseleri saptayabilecek halde genişletilmesi,  olgulara ilişkin yaş, cinsiyet dağılımları, aşılanma durumları, vilayet ve ilçe bilgileri, ağır bakım doluluk oranları, vefat edenlerin detaylı özellikleri açıklanmalı,
3. Yapılmakta olan genomik sürveyansın yaygınlaştırılarak, elde edilen dataların harekete geçebilmeyi sağlayacak formda yeni olarak paylaşılması,
4. Primer aşılama ve ek aşı dozlarının yapılabilmesi için önemli kampanyalar formunda aşılama çalışmalarının yapılması, <12 yaş çocuk yaş kümesi için uygun aşıların sağlanarak aşılamanın başlatılması,
5. Toplumda infeksiyonun yayılımını engellemek üzere kapalı alanlarda ve toplu taşıma araçlarında maske kullanım zorunluluğunun yanı sıra kapalı yerlerin havalandırılmasını sağlayacak tedbir ve düzenlemelerin hayata geçirilmesi ve olumluluk saptananların yahut temaslıların tesirli izolasyonu için HES kodu uygulamasının süratle geri getirilmesi,
6. Yaklaşan Kurban Bayramı nedeniyle artacak insan hareketliliğinin virüsün yayılımını artıracağı ve en riskli küme olan yaşlıların bu yayılımdan direkt (ziyaretler nedeniyle) ve önemli biçimde etkileneceği göz önüne alınarak topluma yönelik bilgilendirme çalışmaları yapılması ve tedbirlere uyma davetinde bulunulması,
7. İnfeksiyon geçirenlerin testlerini yaptırmaları, soğuk algınlığı (solunum yolu infeksiyonu) belirtileri/bulguları olduğu sürece; diğerleri ile temas etmemeleri ve maske takmaları, meskende kalarak işe gitmemeleri, bilhassa kapalı ve kalabalık ortamlardan, yukarda belirtilen riskli bireylerle temastan kaçınarak infeksiyonun yayılımınn engellenmesi konusunda katkıda bulunmaları, patronların çalışanlarını bu istikamette desteklemeleri böylece daha büyük işgücü kayıplarını engellemeleri gereklidir.

Bu tekliflerin gerçekleştirilmemesinin, daha evvelki her dalgada tekraren yaşadığımız üzere can kaybı başta olmak üzere çok önemli sonuçları olacağı unutulmamalıdır. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)