Teknolojiyle birlikte hayatın bir modülü haline gelen dijital oyunlar, Özellikle çocuk ve ergenlerde bağımlılık riski oluşturuyor. tekrar eden davranışların bağımlılığa dönüştüğünü belirten Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Haysiyet Noyan, oyun oynarken geçirilen vaktin giderek artmasının, aileyle geçirilen vaktin azalmasının, oyun oynamasının engellendiği vakitlerde Aka bir kasvet ve Öfke duymasının bağımlılık belirtisi olduğunu vurguluyor. Çocuğun oynadığı oyun hakkında ebeveynin kesinlikle bilgisi olması gerektiğini kaydeden Doç. Dr. Haysiyet Noyan, sağlıklı bağlantı kurmak, sonlar koymak ve mesuliyet vermenin kıymetine işaret ediyor.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Haysiyet Noyan, çocuklarda ve ergenlerde oyun bağımlılığına ait değerlendirmede bulundu.

Doç. Dr. Haysiyet Noyan, internet, akıllı telefonlar ve dijital oyunların hem çocuk ve ergenlerde hem de yetişkin bireylerde Yapay da olsa keyif veren, hislerin bastırılması ya da açığa çıkmasında tesirli, bağımlılık yapabilen bir araç olarak kullanıldığını söyledi.

Tekrar eden davranışlar bağımlılığa dönüşüyor

Özellikle çocukların, pandemi ile Bir arada vakitlerinin birçoklarını ekran karşısında, toplumsal medya ve Özellikle internet üzerinden oynanan çevrimiçi/çevrimdışı yani online ya da offline olarak da isimlendirilen oyunlar ile geçirdiğini kaydeden Doç. Dr. Haysiyet Noyan, şunları söyledi:

“Tekrar eden davranışların bağımlılığa dönüştüğü değerlendirildiğinde, Fazla Uğraş sarf etmeden, kısa yoldan haz elde etmek çocuklar için Fazla daha cazip hale istikbal ve ekran karşısında geçirilen müddet artacaktır. Bir mühlet sonra akranları ile Çehre yüze ya da karşılıklı oyun oynamaktan keyif almamaya başlayacak ve sanal ortam üzerinden oynanan oyunlara eğilim göstermeye başlayacaklardır. Bilhassa beyin gelişimi devam eden çocuklar ve ergenlerde fren merkezi olarak tanımladığımız beynin ön tarafının (Frontal bölge) tam olarak gelişmemiş olması sebebi ile çocuklar ve ergenler biyolojik olarak kendilerini durdurmakta zorlanmaktadırlar.”

Oyun oynarken geçirilen Vakit giderek artıyorsa dikkat!

Çocuk ve ergenlerin beyinde gelişen biyolojik değişiklikler ile kendilerini durdurmakta zorlanmaya başlayacaklarını ve Çeşitli problemler ortaya çıkacağını Anlatım eden Doç. Dr. Haysiyet Noyan, “Oyun oynarken geçirilen vaktin giderek artması, oynamadığı vakitlerde aklının bir köşesinde Daimi oyun oynamak için fırsat yaratma niyetinin olması, oyun oynamasının engellendiği vakitler Aka bir kahır ve Öfke duyması hatta şiddet eğilimi göstermesi bağımlılık belirtileridir” ihtarında bulundu. 

Aileyle geçirilen müddet kısalır

Çocuk ya da ergenin bağımlı olduğunun kimi davranışlarla ayrım edilebileceğini kaydeden Doç. Dr. Haysiyet Noyan, “Çocuklar sorumluluklarını yerine getirmekte Sorun yaşarlar, ders muvaffakiyetleri azalır, arkadaşlık ilgileri bozulmaya başlar, içe kapanma, davranış değişiklikleri, can kahrı, özgüven eksikliği, beğenilme isteği, karamsarlık, Birden Öfke atakları gözlenebilir. Çocukların aileleri ile geçirdikleri mühlet azalmaya başlar, İlgi alanlarına ilgisi azalmaya başlar” diye konuştu.

Çocuk oyunla kendini kabul ettirmeye çalışır

Çocukların arkadaşları ile Bir arada oyun oynamaya başladıklarını, arkadaşlarının oynadığı oyunların dışında kalmak istemediklerini Anlatım eden Doç. Dr. Haysiyet Noyan, “Çocuklar rakiplerini yener, Tertip atlar, maksadına ulaşır ve Sonuç olarak başarılı olur. Ortak oynanan oyunlarda kimin hangi ‘seviyede’ olduğu Ehemmiyet kazanır. Gerçek hayatta elde edemediği başarıyı oyunda elde eder. Oyunda Dost edinir, kelamını dinleyen birisi olur. Kendini kabul ettirmeye çalışır. Her ne kadar sanal olsa da çocukların oyun sırasında elde ettikleri ‘başarı’ haz verir.  Çocuk kendisini yeterli hissettiğini öğrenir. Güzel hissetmek, kaçmak için oyun oynamaya devam eder. Devam ettikçe Tüm hayatı oyun olmaya başlar. Hariç dünyanın mümkün Üzücü davranışlarına maruz kalır, zorbalık karşılaşabileceği en Aka risktir. Şiddet içeren oyunlarla Çok Vakit geçiren ergenler için şiddet davranışı olağanlaşmaya başlar. Kendisine ve etrafına şiddet içeren davranışlarda bulunabilir.” diye konuştu.

Aileler neler yapabilir?

Ailelerin teknolojik bağımlılıkla çaba etmek için yapması gerekenlere değinen Doç. Dr. Haysiyet Noyan, bunları şöyle sıraladı:

Farkındalık: Öncelikli olarak aileler çocuklarının ne oynadığından haberdar olarak ve oynanan oyunun çocuklarının yaşına Müsait olup olmadığını Denetim ederek başlamalılar.  Şiddet içeren oyunların ıslak kısıtlamalarına dikkat ederek müsaade vermeliler. Ana Denetim uygulamaları ile mühlet, içerik kısıtlaması yapmak ve bunları takip etmek Fazla kıymetlidir. 

İletişim: Sağlıklı bağlantı kurmak, konuşmasına müsaade vermek birincil olarak dikkat edilmesi gereken davranışlardır. Şartlı bildiriler vermeden çocuklara hürmet ve sevgiyi göstermek. Öncelikle anlamaya çalışmak, yanlış düşünüyor olsa bile meseleleri Çok müdahale etmeden irtibat ile çözmeye çalışmak. Ne yaptığını bilmek, takip etmek, kimlerle bağlantıda olduğunu bilmek Fazla kıymetlidir. 

Kaliteli Vakit geçirme: Çocuklarla Bir arada Olumlu hisler açığa çıkarmaya Yardımcı aktivitelere katılmak. Parklara, spor merkezlerine, gençlerle sinema, tiyatroya ve maçlara gitmek.  

Oyun:Çocuklarla Bir arada gerçek vakitli, teknolojinin iç olmadığı, klasik karşılıklı ve  ailecek oyunlar oynamak. 

Model olma: Ebeveynler diğer aile üyelerine Örnek olmalıdırlar. Konutta bilgisayar üzerinden yapacakları işleri “çok acil” olsa bile çocukların yanında yapmamak, “teknolojiyi” belli Vakit aralıklarında ve kısa periyodik kullanmak, Birlikte kitap, gazete, mecmua okuma saatleri planlanmak.

Sorumluluk verme: Yaşına Müsait mesken içerisinde yapabileceği sorumluluklar vermek ve bunları takip etmek

Sınır koyma: 3 yaşından Evvel çocuklarını bilgisayar, laptop, i-pad ve akıllı telefon ile tanıştırmamak, 

3-6 ıslak ortasında aile nezaretinde eğitim maksatlı kullanıma müsaade vermek 

6-9 ıslak ortasında aile nezaretinde eğitim hedefli ve aile oyunları için günlük 2 saat müddet kısıtlaması yapmak, şiddet içeren hiçbir oyunu oynamasına müsaade vermemek, 

9-12 ıslak ortasında Özel aygıtı olmadan en Çok 2 saat kullanmasını sağlamak,

12-18 ıslak ortasında aile takibe devam etmeli fakat ferdî sorumluluğunda olmalı. 

Önlem alma: İnançlı internet teması kullanımı sağlamak, arkadaşlarını tanımak, internet kullanımı takip etmek, medya okuryazarlığı gelişmesine Yardımcı olmak. Olumsuz Ömür olayları ile baş etme hüneri gelişimini takip etmek, yetersiz ise takviye almak. 

Hayır diyebilmeli ve özgüveni yerinde olmalı

Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Haysiyet Noyan, kelamlarını şöyle tamamladı: “Sonuç olarak hayır diyebilen, özgüveni yerinde, bağlanma sorunları olmayan, sağlıklı baş etme biçimleri geliştirmiş, spor, hobi ve aktivite ile kendi hislerini Anlatım eden, sanattan keyif alan, sanal mecra yerine gerçek hayattaki muvaffakiyetler peşinde koşan çocuklar yetiştirmek birincil amacımız olmalıdır.”

Kaynak: (BYZHA) – ak Haber Ajansı