YÖK Lideri Erol Özar, üniversite akademik çalışanına intihal ikazında bulundu. Özar, “Yayınlarda intihal durumlarıyla karşılaşıyoruz” dedi.

Yüksek Öğretim Kurumu tarafından “Üniversite Mecmuaları ; Problemler ve Tahlil Teklifleri Çalıştayı” düzenlendi. YÖK Lideri Özar, “Üniversiteler mecmuaların akademik yayın süreçlerinde Örnek davranışlar sergilemeli” dedi. Yükseköğretim Konseyi Lideri Erol Özvar başkanlığında üniversite mecmualarının var durumunun görüşüldüğü “Üniversite Mecmuaları: Sıkıntılar ve Tahlil Teklifleri Çalıştayı” gerçekleştirildi. Yükseköğretim Heyeti tarafından düzenlenen Çalıştaya üniversitelerden ve ilgili kurumlardan temsilciler, editörlük vazifesini yürüten ve işleyişe hâkim olan öğretim üyeleri ve yönetimciler katıldı.

YÖK Lideri Özar İntihal İhtarında Bulundu !

Üniversitenin Üç Temel Görevi

Yükseköğretim Şurası Lideri Erol Özvar’ın toplantının açılışında yaptığı konuşmada yükseköğretim sistemindeki sıkıntılarla ilgili Türlü toplantı ve çalıştaylar düzenleyerek alanında uzman paydaşların görüşlerine Müracaat ettiklerini belirterek, “Şimdiye kadar aldığımız Tüm kararlarda olduğu üzere, üniversite mecmualarının güzelleştirilmesi konusunda da alanında uzman bireylerle istişare edilerek, data temelli siyasetlerin geliştirilmesi gerektiği kanaatindeyim. Bu kapsamda, üniversite dergilerimizin kalitelerinin güzelleştirilmesi konusunda geliştirilecek tahlil teklifleri ile atılacak adımların sırf üniversitelerimize değil, bütün ilim dünyasına katkı sağlayacağına gönülden inanıyorum.” dedi. Üniversitenin 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunun da geçtiği üzere üç Temel vazifesinin olduğunu paylaşan Özvar, bunların yüksek seviyede eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapmak olduğunu iletti. Özvar, bilimsel mecmua editörlüğü ve hakemliğinin, Aka özveri gerektiren meşakkatli bir misyon olduğunun altını çizdi.

Akademik Yayın Dünyada Ticari Bir Faaliyet

Akademik yayıncılığın, dünyada Aka bir ticari aktiflik alanı olduğuna dikkati çeken Özvar, yıllık 20 milyar doları aşan bir cironun Laf konusu olduğunu lisana getirerek, “Küresel ölçekli yayınevlerine ilişkin mecmualar ile üniversite dergilerimizin rekabet etmesi Güç görünse de üniversite dergilerimizin birçok avantajı bulunmaktadır. Bu avantajların başında, TÜBİTAK’ın Dergipark üzere öncü ve kolaylaştırıcı projeleri sayesinde üniversite mecmualarının tamamına yakınının Aleni erişim olması, ticari kâr hedefi gütmemesi ve genç akademisyen nüfusumuzla daha dinamik bir makale işletim süreci işletebilme potansiyeline sahip olması gelmektedir. Arşivleme, muhafaza, bilgi erişimi ve maliyet problemleri sebebiyle basılı yayıncılığın yerini giderek dijital yayıncılık alırken, üniversite mecmualarının pek birçoklarının elektronik yayıncılığa geçmiş olması Değerli bir durumdur.” sözlerinde bulundu.

İntihal Uyarısı !

Dergilerin en Çok dikkat etmesi gereken hususlardan bir adedinin intihal yahut öbür bir deyişle aşırma olduğunu aktaran Özvar, her bir ilim beşerinin, bilimin saygınlığını koruma edecek bir davranış içerisinde olması gerektiğini vurguladı. Bilimsel bir çalışmanın tamamının aşırılması üzere, bilimsel bir yapıtın aşikâr kısımlarının alınıp özgün olarak yazılmış üzere gösterilmesi yahut birtakım fotoğraf ve grafiklerin atıf verilmeksizin kullanılması üzere intihal durumlarıyla da karşılaşıldığını Anlatım eden Özvar, “İntihal dışında öteki bilimsel etiğe karşıt davranışlar ise sahtecilik (uydurma), çarpıtma, duplikasyon, dilimleme ve haksız yazarlıktır. Karşılaşılan bu Cin durumların önüne geçebilmek için aldığımız önlemlerin ve ürettiğimiz tahlil yollarının tesirli ve sürdürülebilir olması önceliğimizdir.” dedi.

“Türkiye adresli mecmuaların milletlerarası endekslerde taranması istenen seviyede değil”

Yükseköğretim Şurası Lideri olarak, üniversite mecmualarından öncelikli beklentisinin, akademik yayın süreçlerinde Örnek davranışlar sergilemeleri olduğunu belirten Özvar, akademik süreçlere Müsait olmayan davranışlar gösteren üniversite mecmualarının tespit edilmesi durumunda yaptırımların olacağının da bilinmesini istediğini vurguladı. Türkiye adresli mecmuaların memleketler arası endekslerde taranmasının istenen seviyede olmadığını iştirakçilerle paylaşan Özvar, üniversite mecmualarının, milletlerarası mecralarda daha görünür olmasını beklediklerini ve üniversite mecmualarının bu emelle birinci etapta hak ettiği yere ulaşmaları ve milletlerarası endekslerde yer almalarının epeyce değerli olduğunu lisana getirdi.

“Önceliğimiz üniversite dergilerimizi nitelikli mecmualar sınıfına yükseltmektir”

Önceliklerinin, geleceğe yönelik planlamalar ile mecmuaların kalitesini artırarak, memleketler arası endekslerde taranmalarının sağlamak ve üniversite mecmualarını, memleketler arası araştırmacıların yayın yapmayı itibarlı buldukları nitelikli mecmualar sınıfına yükseltmek olduğunu Anlatım eden Özvar, üniversite mecmualarının milletlerarası görünürlüğünü artırılırken, kamusal mesuliyet ve bilimsel etik kıymetlerin de göz arkası edilmemesi gerektiğine vurgu yaptı. Türkiye’de yükseköğretim alanının genişlemesi ve bilimsel üretimin artmasına Enlem olarak akademik mecmua yayıncılığına gereksinimin da arttığına değinen Özvar, “Hem Ulusal hem de milletlerarası Özel yayınevleri, muharrirler ve/veya üniversitelerden dayanak alarak yayınlarına devam etmektedir. Tıpkı formda, makalelere erişim için data tabanlarına yüksek abonelik fiyatları ödenmektedir. Bu süreçte gerek Dergipark gerekse Yükseköğretim Şurası bünyesinde yer Meydan YÖK Akademik arama motorları ve üniversitelerin web siteleri, Aleni kaynaklara erişim açısından Önemli bir Ehemmiyet kazanmıştır.” diye konuştu.

“Türkiye doküman sayısını en Çok artıran ülkelerin başında gelmekte”

Üniversite mecmualarının var durumunu anlamak için Türkiye adresli akademik yayınlar ile Türkiye adresli mecmualar ortasında bir karşılaştırma yapılmasında fayda olduğunu aktaran Özvar, konuşmasını şu halde sürdürdü:

“Scopus bilgilerine nazaran; 2021 yılında dünyadaki Yekün doküman sayısı 4 milyon 960 bin 674 iken, Türkiye adresli araştırmacılara ilişkin doküman sayısı 67 bin 150’dir. Türkiye 2021 yılında bir evvelki yıla nazaran doküman sayısını en Çok artıran ülkelerin başında gelirken dünya sıralamasını ise bir Dizi artırarak 17. olmuştur. Öte yandan, Scopus’ta taranan Türkiye adresli 232 mecmua bulunmaktadır. mecmua sayısı bakımından Türkiye, dünyada ülkeler ortasında 18. sırada yer almaktadır. Scopus’ta taranan bu mecmualarda 14 bin 433 bilimsel doküman yayımlanmıştır. mecmua sıralamalarına bakıldığında ise birinci 5 bin içinde (4406. sırada) yalnızca bir üniversite mecmuası yer almaktadır. Dahası bu 232 dergiye ait “h” endeksleri hayli farklılaşmakta olup 1 ile 72 ortasında değişmektedir.

Çalıştay Oturumları

Üç Celse halinde düzenlenen çalıştayda; Ulusal ve milletlerarası endekslere girme, etik unsurlar ve yayın siyasetleri, Aleni erişim, basılı ve elektronik yayınlar, editoryal süreçler, alternatif yayın süreçleri ve biçimleri, data setlerinin erişime açılması ve tekrar edilebilirlik, akademik yayın tarzları, müellifler için rehber, bibliyometrik bilgilerin paylaşımı, bilgi tabanı abonelikleri, fakülte ve enstitü mecmuaları bahisleri ele alındı.

Çalıştayda üniversite mecmualarının var durumu, yayın kaliteleri, ulusal-uluslararası indekslerde taranması, yayın etiğe uygunluğu, editoryal bahisleri başta olmak üzere üniversite mecmualarına ait geniş kapsamlı birçok başlık görüşüldü ve var meseleler ve meselelere yönelik tahlil teklifleri masaya yatırıldı.