STRES KIRIĞINA DİKKAT!
Vücudun günlük aktiviteleri sırasında Çok güce maruz kalmasından kaynaklı oluşan kırıklardır. Fizikî aktiviteler kas-iskelet sistemini oluşturan dokularda zedelenmelere yahut yaralanmalara neden olabilir. Birden fazla gerilim kırığı, bütün bedenin tartısını taşıyan ayak ve alt bacak kemiklerinde meydana gelir. Olağanda tam kırık oluşturacak güçten daha az güçteki mekanik yüklenmelere bağlı oluşan kırıklardır. Yetmezlik kırıkları ve yorgunluk kırıkları olmak üzere iki alt tipi bulunur.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon kısmından, Dr. Öğr. Üyesi Saime Demirci ‘stres kırıkları’ hakkında bilgiler verdi.
Yorgunluk kırıkları alışılmadık mekanik yüklenmeye bağlı sağlıklı kemiklerde sıklıkla alt ekstremitelerde (bacaklarda ve ayaklarda) görülürler. ‘Genellikle çok fizik aktivitelere alışık olmayanlar, spor ve öbür fizik aktivitelere başlayınca ; askerlerde, Özellikle eğitime yeni başlayanlarda; atletlerde; bale ve dans çalışanlarda sıklıkla görülür.
Yetmezlik kırıkları, direnci azalmış olağandışı kemik yapısına olağan ya da travmatik yüklenme sonucunda gelişirler. Bu kemik elastikiyeti ve mineral içeriğinde Arıza olduğu durumlarda görülür. Çeşitli risk faktörleri bulunmakla Bir arada ileri yaştaki, osteoporotik hastalarda daha sıktır. Ekseriyetle pelvis ve etrafında görülür. Romatoid artrit, metabolik kemik hastalığı, nörolojik bozukluklar, radyoterapi, total kalça protezi, kortikosteroid tedavisi, yüksek doz florür tedavisi ve bisfosfonat tedavisi öteki risk faktörleridir. Kaslar olağanda mekanik gücün bir kısmını emerek yapışık oldukları kemik üzerine kollayıcı bir tesir sağlarlar. Yaşlanmayla Birlikte gelişen Kas erimesi ile bariz sarkopenide bu esirgeyici tesir kaybolur. Bu nedenle İhtiyar ve postmenopozal osteoporozlu bayanlar yetmezlik kırıkları için en riskli kümedir. Bu kırıklar tipik olarak omurgada (kompresyon kırıkları) formunda görülür. Yetmezlik kırıkları daha Fazla postmenopozal osteoporotik bayanlarda görülmekle Bir arada nadiren genç bayanlarda gebelik periyodunda ya da gebelik sonrası periyotta de görülebilmektedir. Kemikler hamilelik, doğum ve postpartum devirde birtakım değişikliklere maruz kalır; hem hormonal faktörler hem de mekanik gerilimler bayan bedenini tesirler. Artan relaksin düzeyleri, çok kilo alımı, bel eğriliğinin artması, pelvik bağların zayıflığı, artan prolaktin düzeyinden kaynaklanan osteopeni ve hamilelik osteoporozu pelvik kırıkların gelişimine katkıda bulunabilir. Postpartum periyotta görülen kalça ve bel ağrılarının ayırıcı teşhisinde kesinlikle pelvik yetmezlik kırıkları da düşünülmelidir.
Tanıda birinci basamak direkt radyografidir. Teşhiste radyoloji her Vakit emniyetli olmayabilir. Klinik Kuşku varlığında erken devirde grafide bulgu olmasa bile kemik sintigrafisi, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) üzere ileri görüntüleme metotları istenmelidir. Teşhis konulması güç olan, sıklıkla gözden kaçabilen gerilim kırıklarının yanlışsız teşhis ve tedavisi için klinik Kuşku Ehemmiyet taşımaktadır. Bununla Birlikte gerilim kırıkları birtakım yeterli ve Üzücü huylu patolojilerle de karışabileceği için dikkatli bir klinik kıymetlendirme ve ayırıcı teşhis yapılması kaidedir.
Stres kırığı tanısı konduktan sonra tedavinin birinci evresinde lokal fizyoterapi, medikal tedavi ve buz tatbiki uygulanır. Tedavide asıl unsur istirahattir. İstirahat müddeti; hastaya, kırığın yerine ve derecesine, teşhisten Evvel geçen müddete nazaran değişir. Sonrasında yavaş yavaş olağan yük verilir, çok aktivite önerilir. Bisiklet, yüzme ve su içi idmanlar önerilir. İkinci etapta, ağrının geçmesinden 10-l4 gün sonra yavaş yavaş spora başlanır. Güzelleşmenin en Kıymetli belirtisi ağrının olmamasıdır.
Stres kırıklarının birçoklarında konservatif tedavi ile başarılı Sonuç elde edilir. Şayet erken teşhis konmazsa ve tedavi edilmezse ağrılar uzun müddet devam eder. Gerilim kırıklarının tedavisinde yalnızca yaralanmanın güzelleşmesine değil, birebir vakitte yeni olayların önlenmesine de odaklanılmalıdır. Gerilim kırıklarının önlenmesinde Müsait ayakkabı ve tabanın kıymeti büyüktür. Şok absorbe edici özelliği olan ayakkabılar giyilmesi ve beton, asfalt üzere Fazla Misli tabanlarda koşulmaması önerilir. Düşmeyi önlemeye yönelik yürüme eğitimi, davranış modifikasyonu, idman sınıfları yahut multidisipliner bir program Yardımcı olabilir.
Kaynak: (BYZHA) – ak Haber Ajansı
